Галоўнае ўпраўленне па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй

Упраўленне дэкларуе, што ягонымі асноўнымі функцыямі ёсць:

• супрацьдзеянне карупцыі ў органах дзяржаўнай улады і прыярытэтных галінах эканомікі;
• барацьба з арганізаванай злачыннасцю, у тым ліку транснацыянальнага і міжнароднага характару;
• прадухіленне і раскрыццё цяжкіх і асабліва цяжкіх злачынстваў агульнакрымінальнай і эканамічнай накіраванасці, якія здзяйсняюцца арганізаванымі групамі;
• прадухіленне тэрарыстычных і экстрэмісцкіх праяў;
• усталяванне і ліквідацыя каналаў незаконнай міграцыі, а таксама выяўленне і прадухіленне іншых злачынстваў, якія здзяйсняюцца членамі арганізаваных груп, сфармаваных па нацыянальнай ці этнічнай прыкмеце альбо якія дзейнічаюць у арганізацыях дыяспар.

Пра гэтым фактычна ўпраўленне таксама выкарыстоўваецца для рэпрэсій супраць праціўнікаў рэжыму Лукашэнкі, задушэння масавых пратэстаў і любых форм супраціву. Пасля фальсіфікацыі прэзідэнцкіх выбараў 2020 года і пачатку палітычнага крызісу ў Беларусі, задушэнне пратэстаў і пераслед праціўнікаў рэжыму Лукашэнкі, катаванні, а таксама пагромы кватэр і ўстаноў, ёсць асноўным кірункам дзейнасці ўпраўлення^[2][3][4][5].

28 сакавіка 1991 года ў цэнтральным апараце МУС СССР было заснавана галоўнае ўпраўленне па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю^[6]. У яго структуру ўвайшло міжрэгіянальнае ўпраўленне па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю № 1, якое базавалася ў Мінску і знаходзілася ў аператыўным падпарадкаванні кіраўніцтва МУС БССР.

30 снежня 2003 года Камітэт па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй пры МУС Беларусі быў скасаваны. Паўнамоцтвы камітэта і падпарадкаваных яму тэрытарыяльных і на транспарце спецыяльных падраздзяленняў па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй былі перададзены Міністэрству ўнутраных спраў, галоўнаму ўпраўленню ўнутраных спраў Мінгарвыканкама, упраўленням унутраных спраў аблвыканкамаў, упраўленню ўнутраных спраў на транспарце^[7]. У МУС Беларусі было створана галоўнае ўпраўленне па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй.

20 лістапада 2020 года Святлана Ціханоўская абвясціла пра запуск працэсу міжнароднага прызнання структураў ГУБАЗіК і АМАП тэрарыстычнымі арганізацыямі ў сувязі з учыненымі імі злачынствамі ў час здушэння пратэстаў супраць фальсіфікацыі выбараў і гвалту з боку рэжыму Лукашэнкі^[1].

У другой палове 2020 года афіцэр ГУБАЗіК Станіслаў Лупаносаў перайшоў на бок апазіцыі, перадаў руху за свабодныя выбары вялікі масіў унутранай інфармацыі і з’ехаў з Беларусі^[8]. У красавіку 2023 года Мінскі гарадскі суд завочна прыгаварыў Лупаносава да 18 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму і да штрафу^[9].

Упраўленне падтрымала Уварванне Расіі ва Украіну ў 2022 годзе. Так, ГУБАЗіК стварыў шматлікія падробленыя Тэлеграм-боты, якія ўдаюць сябе за сапраўдных ботаў для ініцыятыў у падтрымку Украіны ў гэтай вайне. Праз зварот у падробленыя боты ГУБАЗіК вылічвае і захоплівае актыўных прыхільнікаў Украіны ў Беларусі^[10]. 11 сакавіка 2022 года ГУБАЗіК схапіў у Мінску актыўнага рэдактара рускамоўнага раздзела Вікіпедыі Марка Бернштэйна, прычынай стала ягонае актыўнае рэдагаванне старонак пра ўварванне Расіі ва Украіну ў 2022 годзе.^{[11][12][13][14][15][16][17][18]}. 23 сакавіка 2022 года ГУБАЗіК схапіў актывіста Змітра Дашкевіча, а пазней размясціў здымак, на якім палонны стаіць на фоне дзвярэй упраўлення, на дзвярах размешчаныя плакаты з літарамі Z і V у падтрымку расійскага ўварвання ва Украіну^[19].

• Першае ўпраўленне (па барацьбе з карупцыяй)
  • Першы аддзел (па прадухіленні супрацьпраўнай дзейнасці ў органах дзяржаўнай улады і кіравання)
  • Другі аддзел (па супрацьдзеянні ўсталяванню кантролю арганізаванай злачыннасці над эканомікай)
  • Трэці аддзел (па прадухіленні легалізацыі даходаў, атрыманых злачынным шляхам)
  • Чацвёрты аддзел (па супрацьдзеянні незаконнай трансплантацыі органаў і тканак чалавека і іншым карупцыйным правапарушэнням у сумежных абласцях медыцынскай дзейнасці)
• Другое ўпраўленне (па прадухіленні і раскрыццю злачынстваў, якія носяць заказны і арганізаваны характар)
  • Першы аддзел (па раскрыцці злачынстваў, якія носяць заказны і арганізаваны характар)
  • Другі аддзел (па прадухіленні супрацьпраўнай дзейнасці «крымінальных аўтарытэтаў» і лідараў крымінальнага асяроддзя)
  • Трэці аддзел (па вышуку ўдзельнікаў арганізаваных груп, якія ўцяклі ад органаў крымінальнага пераследу)
  • Чацвёрты аддзел (па супрацьдзеянні агульнакрымінальнаму эктрэмізму)
• Трэцяе ўпраўленне (па супрацьдзеянні эктрэмізму)
  • Першы аддзел (па супрацьдзеянні эктрэмізму ў радыкальных грамадскіх і іншых фарміраванняў)
  • Другі аддзел (па супрацьдзеянні эктрэмізму ў этнічных, рэлігійных утварэнняў і незаконнай міграцыі)
• Чацвёртае ўпраўленне (агентурна-аператыўнай работы і арганізацыі аператыўна-вышуковай дзейнасці)
  • Першы аддзел (агентурна-аператыўнай работы і аператыўна-тэхнічных мерапрыемстваў)
  • Другі аддзел (арганізацыі аператыўна-вышуковай дзейнасці і аператыўнага аналіза)
  • Трэці аддзел (аператыўна-прафілактычных мерапрыемстваў)
  • Чацвёрты аддзел (аператыўна-дзяжурнай службы)
  • Аддзел па абароне дзяржаўных сакрэтаў
• Пятае ўпраўленне (па г. Мінску)
• Шостае ўпраўленне (па Брэсцкай вобласці)
• Сёмае ўпраўленне (па Віцебскай вобласці)
• Восьмае ўпраўленне (па Гомельскай вобласці)
• Дзявятае ўпраўленне (па Гомельскай вобласці)
• Дзясятае ўпраўленне (па Мінскай вобласці)
• Адзінаццатае ўпраўленне (па Магілёўскай вобласці)

У структуру ўсіх тэрытарыяльных упраўленняў уваходзяць: першы аддзел (па барацьбе з карупцыяй), другі аддзел (па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю), трэці аддзел (па супрацьдзеянні экстрэмізму), чацвёрты аддзел (агентурна-аператыўнай работы і аператыўнага аналіза).

• Сяргей Ігаравіч Рухлядзеў (4 сакавіка 1991 — 14 красавіка 1994)^[20],
• Уладзімір Мікалаевіч Шафарэнка (12 жніўня 1994 — 13 сакавіка 1998)^[20],
• Міхаіл Міхайлавіч Мядзведзеў (13 сакавіка 1998 — 25 сакавіка 2003)^[20],
• Аляксандр Яўгенавіч Назаранка (2 ліпеня 2003 — 4 студзеня 2008)^[20],
• Алег Анатольевіч Пякарскі (26 лютага 2008 — 4 снежня 2009)^[20],
• Алег Анатольевіч Шаркоў (2010—2011)^[20],
• Альберт Геранімавіч Ляговіч (2012—2014)^[20],
• Мікалай Мікалаевіч Карпянкоў (верасень 2014^[21] — 19 лістапада 2020),
• Андрэй Яўгенавіч Паршын (2021–2022)^[22][23],
• Дзмітрый Ковач (некалькі месяцаў у 2022 годзе),
• Андрэй Валер’евіч Ананенка (з 2022).

21 чэрвеня 2021 года Галоўнае ўпраўленне было дададзена да санкцыйнага спісу спецыяльна прызначаных грамадзян і заблакіраваных асоб ЗША за разгортванне спецыялізаваных падраздзяленняў для здзяйснення гвалту супраць пратэстоўцаў, у тым ліку за рэйд у офіс апазіцыйнага кандыдата ў прэзідэнты, выкраданне Марыі Калеснікавай і ўзяцце пад варту Рамана Пратасевіча. У санкцыйны спіс быў дададзены і былы начальнік упраўлення Мікалай Карпянкоў^[24]. У той жа дзень Карпянкоў таксама трапіў пад санкцыі ЕС^[25][26], Вялікабрытаніі^[27], Канады^[28]. 7 ліпеня да санкцый супраць Карпянкова далучылася Швейцарыя^[29].

2 снежня 2021 года начальнік ГУБАЗіК Андрэй Паршын і іншыя кіраўнікі ўпраўлення патрапілі пад санкцыі ЗША і Канады. Паршын у той жа дзень быў уключаны і ў санкцыйны спіс Вялікабрытаніі^[30][31][32]. У 2022 годзе да санкцый супраць Паршына далучыліся ЕС^[33] і Швейцарыя^[34].

• Контакты ГУБОПиК(недаступная спасылка)
• Арцём Гарбацэвіч. Афіцэр ГУБАЗіКа, які перадаваў інфармацыю «Байполу», даў першае інтэрв’ю: Хай думаюць, што я адзін такі, хай супакойваюць сябе (нявызн.). Наша Ніва (25 сакавіка 2021). Праверана 15 снежня 2021.