Джэфры Дамер

Дзяцінства

Джэфры Лаянэл Дамер нарадзіўся 21 мая 1960 года ў Мілуокі, Штат Вісконсін у сям’і Ліянэля і Джойс Дамер. Яго бацькі пажаніліся ў жніўні 1959 года, да моманту нараджэння Джэфры Бацька сканчаў навучанне ва ўніверсітэце. Пазней сям’я пераехала ў Аёву, дзе ў 1966 годзе абараніў дысертацыю на званне «Доктар філасофіі» (Ph. D.) па хіміі ў Універсітэце штата Аёва. Тады ж нарадзіўся другі сын Дэвід Дамер, а Лаянэл атрымаў працу ў Акронэ (Агаё), у прыгарадзе якога Дамеры пасяліліся.

У чатырохгадовым узросце Джэфры перанёс аперацыю па ўпраўленні двухбаковай пахвіннай грыжы, па словам бацькоў, пасля аперацыі ён стаў больш замкнёным і ранімым^[3]. Лайонел Дамер пазней паведамляў супрацоўніку службы выканання пакаранняў, што ў восем гадоў Джэфры перажыў сэксуальнае гвалт з боку суседа, аднак сам Джэфры адмаўляў гэта^[4][5]. У дзяцінстве Джэфры некалькі разоў пераязджаў разам з сям’ёй, у яго не было пастаянных сяброў. Паміж бацькамі часта адбываліся сваркі з-за празмернага ужывання таблетак і наркотыкаў, Джойс адзін раз была вымушана легчы ў псіхіятрычную клініку^[6].

З дзяцінства ў Дамера развілася цікавасць да мёртвых жывёл. Ён збіраў трупы ці часткі целаў і захоўваў іх дамы ў бутэльках з фармальдэгідам, які браў у бацькі, а на заднім двары зладзіў могілкі жывёл ^[7].

Падлеткавы ўзрост

Джэфры з першага года навучання ў сярэдняй школе Рэвер лічыўся ізгоем. Да 14 гадоў ён пачаў ужываць піва і моцныя алкагольныя напоі ў дзённы час, уключаючы школу^[8]. Аднакласніца ўспамінала, як спытала Джэфры, чаму ён п’е скотч у класе, на што ён адказаў, што гэтыя «лекі^[5]». У старэйшай школе Дамер лічыўся нетаварыскай высокаразвітым вучнем з сярэднімі ацэнкамі^[9]. Ён быў канкурэнтаздольным тэнісістам^[10] і нядоўга граў на кларнэце у школьным ансамблі^[9][6].

Ва ўзросце трынаццаці гадоў Дамер пачаў ўсведамляць сваю гомасэксуальнасць, але не казаў пра гэта бацькам. У раннім падлеткавым узросце ён атрымаў першы вопыт гомасэксуальных ласак з прыяцелем^[9][6][4]. Па больш познім прызнанні Дамера, ён пачаў фантазіяваць аб дамінаванні і кантролі над цалкам пакорлівым партнёрам-мужчынам у падлеткавым узросце, да чаго паступова дадаліся фантазіі аб некрафіліі і расчляненне труп^[6]. Калі яму было каля 16 гадоў, Дамера стаў прыцягваць адзін мужчына які займаўся бегам, і Джэфры ўяўляў, як прыводзіць яго ў несвядомы стан, а затым сэксуальна выкарыстоўвае яго цела. Аднойчы Дамер схаваўся ў кустах з бейсбольнай бітай, каб падпільнаваць гэтага чалавека, аднак у той дзень ён не прабягаў міма. Дамер пазней прызнаўся, што гэта была яго першая спроба напасці на чалавека і падпарадкаваць яго сабе^[9].

Сярод сваіх аднагодкаў у Рэвер Джэфры стаў чымсьці накшталт класнага клоўна, які часта учыняў розыгрышы ^[11], якія сталі вядомыя як «вырабы Дамера». Яны ўключалі бляянне і імітацыю эпілептычных прыпадкаў або цэрэбральнага паралічу ў школе і мясцовых крамах ^[11]. Часам Дамер здзяйсняў гэтыя выхадкі за грошы, каб купіць алкаголь.

Да 1977 года ацэнкі Дамера знізіліся^[12]. Яго бацькі нанялі прыватнага рэпетытара, але з абмежаваным поспехам. У тым жа годзе, у спробе выратаваць свой шлюб, яго бацькі наведвалі сеансы псіхатэрапіі, але працягвалі часта сварыцца. Калі Ліянэль выявіў, што Джойс мела хуткі раман у верасні 1977 года, яны абодва вырашылі развесціся, сказаўшы сваім сынам, што хочуць зрабіць гэта па ўзаемнай згодзе. Ліянэль з’ехаў з дому ў пачатку 1978 года, часова пасяліўшыся ў матэлі на Норт-Кліўленд-Масільён-роўд^[9].

У маі 1978 года Дамер скончыў школу. За некалькі тыдняў да выпуску адзін з яго настаўнікаў заўважыў Дамера, які сядзіць недалёка ад школьнай паркоўкі і выпівае некалькі бляшанкаў піва^[9]. Калі настаўнік прыгразіў данесці пра гэта, Дамер паведаміў яму, што ў яго дома «шмат праблем» і што школьны псіхолаг ведае пра іх. Той вясной Джойс і Дэвід пераехалі з сямейнага дома да сваякоў у Чіпева-Фоллс  (англ.) (бел.^[8][9]. Джэфры толькі што споўнілася 18 гадоў, і ён застаўся ў сямейным доме^[8]. Развод яго бацькоў быў завершаны 24 ліпеня 1978 года, Джойс атрымала права апекі над малодшым сынам і на выплаты аліментаў^[9].

Першае забойства і армія

Першае забойства Дамер здзейсніў ва ўзросце васямнаццаці гадоў, 18 чэрвеня 1978 года, праз некалькі тыдняў пасля сканчэння школы. Сустрэўшы на вуліцы васямнаццацігадовага аўтастопшчыка Стывена Хікса, ён запрасіў яго да сябе. Удваіх яны пілі піва, палілі марыхуану і, паводле некаторых крыніц, займаліся анальным і аральным сэксам^[5][13] (іншыя аўтары гэта адмаўляюць^[6]). Калі праз некалькі гадзін Хікс захацеў сысці, Дамер аглушыў яго ударам гантэлі па галаве і потым задушыў, затым расчляніў труп, склаў кавалкі ў мяшкі для смецця і паехаў у лес, дзе раскідаў мяшкі на вялікай адлегласці адзін ад аднаго. Галаву забітага ён загарнуў у некалькі слаёў упаковачнай плёнкі і захоўваў у халадзільніку^[5].

У тым жа 1978 годзе Лайонел ажаніўся на Шари. Джэфры паступіў у Універсітэт штата Агаё, але ў першым жа семестры быў адлічаны за п’янства і непаспяховасць^[6], і вясной 1979 года падпісаў кантракт на тры гады службы ў арміі, па патрабаванню бацькі. Ён прайшоў паўтарамесячныя курсы падрыхтоўкі санітара ў Сан-Антоніа і быў накіраваны на амерыканскую базу ў Баўмхольдэрэ (ФРГ). У 1981 годзе ён быў датэрмінова звольнены за п’янства^[5].

Нядоўгі час Дамер жыў у Маямі, затым вярнуўся ў Агаё. Там ён знайшоў раскладзенае цела Хікса, разбіў косткі кувалдай і раскідаў кавалачкі над лясным ярам за сваім домам^[14]. Затым па патрабаванні бацькі ён пераехаў жыць да бабулі ў Вісконсін. У наступныя гады ён быў двойчы арыштаваны за непрыстойныя паводзіны (другі раз — за мастурбацыю ў прысутнасці двух хлопчыкаў) і змяніў некалькі работ^[6][15]. У 1985 годзе ўладкаваўся на пастаянную працу на шакаладную фабрыку^[5].

Серыйныя забойствы

15 верасня 1987 года Дамер ў гасцінічным нумары гатэля «Амбасадор» забіў сваю другую ахвяру, 25-гадовага Стывена Туоми. Пасля ён дакладна не памятаў, як адбылося забойства з-за наркатычнага ап’янення. Ён пазнаёміўся з Туоми ў гей-бары, дзе яны абодва шмат выпілі, а потым адправіліся ў гатэль і знялі нумар. Раніцай Дамер выявіў у ложку побач з сабой мёртвага Туомі, і змясціўшы труп у чамадан, Павёз яго на таксі ў дом бабулі, дзе правёў з ім шэраг сэксуальных маніпуляцый, пасля чаго аднёс у склеп. Праз тыдзень ён раздзяліў труп і выкінуў астанкі на памыйніцу^[15][6]. Ні адзін з фрагментаў цела Туомі ніколі не быў знойдзены^[16].

Дамер выпрацаваў тактыку знахвяр. Ён знаёміўся з імі ў барах (часта гэта быў мілуокскі гей-клуб «219») і прапаноўваў пазіраваць аголенымі. Калі ахвяры прыходзілі да яго дадому, Дамер прапаноўваў ім наркотыкі, займаўся сэксам, а калі яны засыналі — душыў. З часам у яго развіліся некросадызкія і некрофілійскія схільнасці: ён займаўся сэксам з знявечанымі трупамі і захоўваў іх часткі цела. Як правіла, яго ахвярамі станавіліся прадстаўнікі сэксуальных меншасцяў. Дамер хацеў, каб яго палюбоўнікі былі паслухмяныя яму як зомбі. З гэтай мэтай ён ставіў эксперыменты над некаторымі з іх-пакуль яны былі яшчэ жывыя, праводзіў прымітыўную лабатамію, прасвідроўваючы адтуліны ў чэрапе з дапамогай электрычнай дрылі, кіпеня і кіслаты^[17][18].

У першыя месяцы 1988 года ў доме бабулі, Дамер забіў яшчэ двух чалавек. 25 верасня 1988 года ён пераехаў у Мілуокі, у кватэру на Паўночнай 24-й вуліцы. На наступны дзень ён пазнаёміўся з трынаццацігадовым лаоскім хлопчыкам па імі Анукон Сінтасамфон, прывёў яго да сябе, зрабіў яго інтымныя фатаграфіі, затым стаў лашчыць, а пасля напаіў алкаголем з дозай снатворнага. Нягледзячы на вялікую дозу, Синтасамфон змог збегчы і расказаць сваім бацькам аб тым, што адбылося. Раніцай Дамеру былі прад’яўленыя абвінавачванні ў сэксуальным дамаганні да падлетка. У чаканні суда ён быў выпушчаны пад заклад^[4]. Паліцыя падняла архівы і выявіла, што Дамер ужо двойчы прыцягваўся да адказнасці за непрыстойныя паводзіны, таму яго абследавалі тры псіхіятры, якія прыйшлі да высновы, што ён пакутуе ад алкагалізму і яму не хапае матывацыі для лячэння. На судзе Дамер прызнаў, што рабіў эратычныя фатаграфіі непаўналетняга, але адмаўляў якія б там ні было сэксуальныя зносіны і наўмыснае выкарыстанне снатворнага, а таксама заявіў, што хлопчык здаваўся старэйшым за свой узрост. Абвінаваўца Джым Эдмандс патрабаваў пяці гадоў зняволення, але суд прысудзіў Дамера толькі да года зняволення ў папраўчай установе (днём ён мог хадзіць на працу, а ночы праводзіў у камеры) і пяці гадоў выпрабавальнага тэрміну. У час яго зняволення бацька Джэфры Дамера, Лаянэль Дамер пісаў прашэнне ў суд аб тым каб Дамера не вупускалі да канца курса лячэння ад алкагалізму, але суд праігнарыраваў прашэнне. Праз дзесяць месяцаў ён быў адпушчаны дадому^[19]. У лютым 1989 года, яшчэ знаходзячыся пад следствам, Дамер забіў Энтані Сірса.

14 мая 1990 Дамер пасяліўся ў кватэры № 213 па адрасе Паўночная 25-я вуліца, 924^[20]. Да канца года ён забіў чатырох чалавек (РІкі Бікс, Эдді Сміт, Эрнэст Міллер, Дэвід Томас), а ў першыя месяцы 1991 года — яшчэ трох (Кёртіс Строўтэр, Эррол Ліндсі, Тоні Х’юз).

27 мая 1991 чатырнаццацігадовы лаосец Канерак Синтасамфон (брат Анукона Синтасамфона), якога напярэдадні Дамер прывёў дадому, змог выбрацца з кватэры. Аголенага і скрываўленага маладога чалавека, які знаходзіўся пад уздзеяннем наркотыкаў, выявілі дзве маладыя чорнаскурыя жанчыны, якія выклікалі паліцыю. Калі да месца здарэння прыбылі паліцэйскія, Дамер пераканаў іх, што гэта яго любоўнік і яны пасварыліся. Паліцыя праводзіла Дамера і Сінтасамфона назад у кватэру і з’ехалі^[21]. Пры гэтым яны адчулі непрыемны пах, які зыходзіў, як пазней высветлілася, ад раскладаецца цела забітага 24 мая Тоні Х’юза, але не надалі гэтаму значэння. У той жа дзень Синтасамфон быў забіты і раздзелены, перад гэтым Дамер спрабаваў зрабіць яму лабатамію. Пасля арышту Дамера паліцэйскія Джон Балсерзак і Джозэф Гэбрыш, якія вярнулі яму Канерака, былі звольненыя са службы, але пазней адноўлены. У 2005 годзе Балсерзак быў абраны прэзідэнтам Мілуокскай паліцэйскай асацыяцыі^[22].

Апошнія забойствы Дамер здзяйсняў з частатой прыкладна раз на тыдзень: 30 чэрвеня, 5 ліпеня, 15 і 19 ліпеня. Яго апошняй, сямнаццатай, ахвярай стаў дваццаціпяцігадовы Джозэф Брейдхофт. 15 ліпеня Дамер быў звольнены з шакаладнай фабрыкі за прагулы.

Арышт і суд

22 ліпеня 1991 года Дамер запрасіў да сябе Трэйсі Эдвардса. Калі Дамер паспрабаваў надзець на яго кайданкі, Эдвардс вырваўся і выбег на вуліцу з кайданкамі, якія звісалі з левай рукі. Ён прыцягнуў увагу двух паліцэйскіх, якія вырашылі падняцца да Дамера^[23]. У кватэры паліцыянты выявілі фатаграфіі раздзеленых трупаў і фрагменты чалавечых целаў. У халадзільніку былі знойдзеныя тры галавы, чалавечае сэрца і іншыя вантробы. У прыбіральні Дамер захоўваў рондаль з кісцямі рук і пенісам, два чэрапа, ёмістасці са спірт, хлараформ і фармалінам, банкі з мужчынскімі палавымі органамі. Чарапы і кісці рук былі выяўленыя ў буфеце, у тумбачцы, у скрынках. У шафе быў знойдзены чалавечы шкілет, скальп і геніталіі. У 260-літровай бочцы з кіслатой Дамер трымаў тры чалавечыя тулава^[23][24].

Усяго Дамер прызнаўся ў семнаццаці забойствах, уключаючы забойства Хікса ў 1978 годзе. 25 ліпеня 1991 года супраць яго былі вылучаны абвінавачванні ў чатырох наўмысных забойствах і ўстаноўлены заклад у 1 мільён долараў. 6 жніўня былі дададзеныя абвінавачванні яшчэ ў васьмі забойствах, а сума закладу павышана да 5 мільёнаў даляраў. Нарэшце, 22 жніўня колькасць абвінавачванняў вырасла да пятнаццаці^[23]. Для абвінавачвання ў яшчэ адным здзейсненым у Мілуокі забойстве не хапіла доказаў, а працэс па забойстве Хікса павінен быў прайсці пазней у Агаё па месцы здзяйснення^[25].

Працэс пачаўся 22 студзеня 1992 года. У перыяд судовых слуханняў былі прыняты павышаныя меры бяспекі: выкарыстанне металашукальнікаў, службовых сабак для пошуку выбухоўкі, у зале суда Дамер знаходзіўся за куленепрабівальным шклом. Адвакатам Дамера выступіў Джэральд Бойл, які раней абараняў яго па справе аб дамаганнях да Анукона Сінтасамфона. З 100 месцаў у зале суда 23 былі адведзены для журналістаў, 34 для членаў сем’яў ахвяр Дамера і 43 для гледачоў^[26].

Абарона сцвярджала, што Дамер сапраўды здзейсніў усе забойствы, у якіх яго абвінавачваюць, але ён псіхічна хворы і таму не можа несці адказнасць за іх. У ходзе працэсу Бойл падрабязна апісваў забойствы і сэксуальныя вычварэнствы, імкнучыся пераканаць прысяжных, што яны не маглі быць здзейсненыя здаровым чалавекам. Псіхіятры, якія выступалі і з боку абвінавачвання, і з боку абароны, пагадзіліся ў тым, што Дамер пакутаваў некрафіліей, але разышліся ў меркаваннях па пытанні аб тым, ці можа некрафілія быць падставай для вызвалення ад крымінальнай адказнасці. Абвінаваўца Макканн падчас працэсу даказаў, што Дамер усведамляў супрацьзаконнасць сваіх дзеянняў, мог кантраляваць свае дзеянні як у паўсядзённым жыцці, так і здзяйсняючы забойствы, а самі забойствы былі спланаваныя загадзя^[27][28]. 15 лютага 1992 года пасля пяцігадзіннага нарады суд прысяжных прызнаў Джэфры Дамера разумным і вінаватым па ўсіх пятнаццаці пунктах абвінавачвання і прысудзіў яго да пятнаццаці пажыццёвым зняволенням, што тэхнічна раўнялася дзевяцісот пяцідзесяці сямі гадоў зняволення^[4] (у штаце Вісконсін няма смяротнага пакарання). У сваім апошнім слове Дамер сказаў, што глыбока раскайваецца і просіць аб смерці, а не аб ласцы^[25][29].

Суд над Дамерам стаў самым дарагім працэсам у гісторыі Мілуокі і прыцягнуў шырокую ўвагу прэсы. Вялікая ўвага надавалася сацыяльным аспектам. Так, інцыдэнт з Канеракам Сінтасамфонам многія разглядалі як праяву расісцкіх і гамафобных настрояў у паліцыі: паліцыянты аддалі перавагу ў падазронай сітуацыі паверыць беламу Дамеру, а не двум цемнаскурым жанчынам і лаосцу, і не сталі ўмешвацца, як ім здалося, у сварку паміж двума гомасэксуаламі. Акрамя таго, большасць ахвяр Дамера былі" каляровымі " (сярод іх — дзесяць Цемнаскурых) і гома — або бісэксуаламі, а паліцыя доўгі час не прыкладала намаганняў для іх расследавання^[30]. Працэс таксама стаў прыкладам абвяржэння аргументу абароны аб непрытомнасці серыйнага забойцы: было паказана, што для прызнання абвінавачанага ў серыйных забойствах або злачынствах на сэксуальнай глебе шалёным самой па сабе жорсткасці або дзікасці злачынстваў было недастаткова. Некаторыя каментатары казалі пра тое, што працэс Дамера азнаменаваў канец вызвалення ад крымінальнай адказнасці па прычыне непрытомнасці: па-першае, вердыкт прысяжных задаў занадта высокую планку, па-другое, многія СМІ прадставілі аргумент аб непрытомнасці як дзірку ў законе, якая дазваляла серыйным забойцам пазбегнуць турмы^[31].

Заключэнне і смерць

У 1993 годзе будынак, дзе знаходзілася кватэра Дамера, быў знесены. У тым жа годзе Дамер у тэлевізійным інтэрв’ю «Inside Edition» разам з бацькам выказаў шкадаванне з нагоды таго, што прычыніў душэўныя пакуты сваякам ахвяр. У наступным годзе Лайонел Дамер выпусціў біяграфічную кнігу «Аповяд бацькі» (A Father’s Story).

У лютым 1993 года Дамер даў інтэрв’ю газеце The Baltimore Sun, у якім паспрабаваў растлумачыць сапраўдныя матывы забойстваў. У інтэрв’ю ён заявіў, што на працягу 1980-х адчуваў дакучлівыя ідэі аб здзяйсненні забойстваў, а таксама заявіў, што ў выпадку вызвалення зноў здзейсніць падобныя злачынствы^[32].

У 1994 дае інтэрв’ю Стоўну Філіпсу, гэта яго апошняе інтэрв’ю.

У маі 1994 года Дамер праходзіў лячэнне ў сувязі з пераследам суіцыдальныя думкі. 3 ліпеня 1994 года падчас службы ў турэмнай царкве на Джэфры Дамера здзейсніў напад зняволены-кубінец. Ён спрабаваў перарэзаць яму горла лязом брытвы, замацаваным у ручцы зубной шчоткі. Дамер атрымаў толькі павярхоўныя раненні^[33].

28 лістапада 1994 года Дамер быў забіты да смерці, зняволеным Крыстаферам Скарверам, якія адбывалі тэрмін за рабаванне і забойства^[34]. Дамер, Скарвер і яшчэ адзін зняволены Джэс Андэрсан рабілі ўборку ў душавой. Зняволеныя былі пакінутыя без нагляду на 20 хвілін, і за гэты час Скарвер нанёс Дамеру і Андэрсану смяротныя траўмы^[35]. Дамер, у якога быў праламаны чэрап, памёр па шляху ў бальніцу^[36], Андэрсан памёр праз два дні ў шпіталі^[34]. Прыладай забойства быў, паводле розных звестак, металічны брусок^[4] або тронак швабры^[34][37] (яшчэ вылучаецца версія аб гантэлі ўзятай з трэнажорнай залы), выказвалася таксама меркаванне, што Скарвер біў Дамера галавой аб сцяну^[34].

Калі Скарвер вярнуўся ў камеру і ахоўнік спытаў яго, чаму той не працуе, Скарвер адказаў: «Гасподзь сказаў мне зрабіць гэта. Вы пачуеце пра гэта ў шасцігадзінных навінах. Джэс Андэрсан і Джэфры Дамер мёртвыя»^[36]. Раней Скарвер спрабаваў сімуляваць непрытомнасць і казаў, што чуе голас Бога^[34]. Магчымым матывам забойства часта называлі расізм: афраамерыканец Скарвер выказваў нянавісць да белых, большасць ахвяр Дамера была афраамерыканцамі, а Андэрсан спрабаваў перакласці адказнасць за забойства жонкі, за якое адбываў тэрмін, на двух цемнаскурых^[34][37]. Толькі ў 2015 годзе Крыстафер Скарвер даў інтэрв’ю газеце New York Post, у якім ён дэталёва распавёў пра тое, як развіваліся падзеі ранняй раніцай 28 лістапада 1994 года; у якасці сапраўднага матыву забойства Скарвер паказаў асабістую непрыязнасць у адносінах да Джэфры Дамера з-за яго паводзін у турме, яго забаў і гумару. У інтэрв’ю Скарвер удакладніў, што прыладай забойства паслужыў металічны прут^[38], а не тронак ад швабры, як паведамлялася раней^[39].

Цела Дамера захоўвалася ў халадзільніку каля года, у верасні 1995 года было крэміравана. Бацька Дамера не даў дазволу на выкарыстанне мозга сына ў навуковых мэтах. Попел, які застаўся пасля крэмацыі Дамера, быў падзелены на дзве роўныя часткі-адна палова дасталася роднай маці Дамера, іншую палову атрымалі бацька і мачаха.

Па пазове сваякоў адзінаццаці ахвяр Дамера яго маёмасць была размеркавана паміж імі. У 1996 годзе юрыст Томас Джэйкабсан, які прадстаўляў інтарэсы пацярпелых, абвясціў аб планах правесці аўкцыён па продажы рэчаў, якія належалі Дамеру, у тым ліку халадзільніка і прылад забойства. Меркаваная выручка павінна была скласці мільён долараў^[40][41]. Гэтая навіна выклікала абурэнне ў горадзе. Была створана ініцыятыўная група Milwaukee civic Pride, якая сабрала 407 225 даляраў, каб выкупіць рэчы да аўкцыёну і знішчыць. Пасля таго, як большасць якія прадстаўляліся Джэйкабсанам сем’яў пагадзілася на здзелку, рэчы былі выкупленыя і спалены^[42].

Спіс ахвяр