Узброеныя сілы Вялікабрытаніі
Узброеныя сілы Вялікабрытаніі (англ.: The armed forces of the United Kingdom) складаюцца з Каралеўскага ваенна-марскога флоту (Royal Navy), Брытанскай арміі (British Army) і Каралеўскіх ваенна-паветраных сіл (Royal Air Force). Узброеныя сілы цалкам прафесійныя і добраахвотныя і налічваюць 435 тыс. чалавек у 2009 (198 тыс. рэгулярных войск, 195 тыс. рэгулярнага рэзерву, 42 тыс. добраахвотнага рэзерву). Гэта адна з найвялікшых ваенных структур у Еўропе, 26-я ў свеце па колькасці ваеннаслужачых і 3-я (пасля ЗША і КНР) па аб’ёмах ваенных расходаў. Брытанскія ВМФ і ВПС буйнейшыя ў ЕС і 2-я ў НАТА.
| British Armed Forces Узброеныя сілы Вялікабрытаніі | |
|---|---|
| англ.: British Armed Forces | |
 Герб узброеных сіл Вялікабрытаніі | |
| Краіна |  Вялікабрытанія |
| Падпарадкаванне | Міністэрства абароны Вялікабрытаніі |
| Тып | узброеныя сілы |
| Удзел у | Першая сусветная вайна 1914—1918 Другая сусветная вайна 1939—1945 Фалклендская вайна 1982 |
| Камандзіры | |
| Дзеючы камандзір | генерал сэр Дэвід Рычардс (начальнік штаба абароны) |
| Вядомыя камандзіры | Брытанская манархія[d] |
Ядзерная зброя
Вялікабрытанія — адна з пяці афіцыйна прызнаных (паводле Дагавора аб нераспаўсюджанні ядзернай зброі) ядзерных дзяржаў. Яе ядзерныя запасы, верагодна, уключаюць 185 боегаловак. Гэта самыя малыя ядзерныя сілы з усіх пяці дзяржаў «ядзернага клуба» і складаюць менш за 1 % ад іх агульнага арсенала. Такая колькасць адпавядае заяўленай мэце стратэгіі «мінімальнага стрымлівання».
Стратэгічныя ядзерныя сілы Вялікабрытаніі прадстаўлены толькі марскім кампанентам, што стала вынікам сфармуляванага ў пачатку 1990-х падыходу, згодна з якім афіцыйны Лондан адмовіўся ад нестратэгічнай ядзернай зброі. Боегалоўкі размяшчаюцца на трохступенчатых цвёрдапаліўных ракетах «Трайдэнт ІІ» амерыканскай вытворчасці (вырабнік — «Локхід-Марцін»). Кожная з ракет можа несці да 12 боегаловак, на думку экспертаў (з разліку колькасці ракет і боегаловак) рэальна ўстанаўліваецца па 3-4.
Ракеты ставяцца на падводныя лодкі «Вэнгард» уласнай пабудовы (уведзеныя ў баявы састаў флоту ў 1994—2001). Боегалоўкі таксама вырабляюцца самой Вялікабрытаніяй і падобныя да амерыканскай боегалоўкі W-76. Такая боегалоўка мае магутнасць каля 100 кт. Залежнасць ад ЗША па пастаўках ракет вымушае Вялікабрытанію ўдзельнічаць у амерыканскіх ракетабудаўнічых праграмах і дабівацца ад ЗША гарантый, што мадэрнізаваныя ці новыя ракеты будуць сумяшчальныя з пускавой устаноўкай брытанскай падводнай лодкі.
Ракеты і боегалоўкі да іх захоўваюцца на Каралеўскім складзе ваенна-марскіх узбраенняў у Кулпарце, непадалёку ад базы каралеўскіх ВМС у Фаслейне (Шатландыя), якая з’яўляецца месцам базіравання падводных лодак з ядзернай зброяй. За распрацоўку і вытворчасць боегаловак адказвае Навукова-даследчы цэнтр ядзернай зброі ў Алдэрмастане і Бергфілдзе. У Бергфілдзе адбываецца канчатковая зборка ці дэмантаж боегаловак.
Парадак баявога дзяжурства падводных лодак устаноўлены ў 1998. На баявым дзяжурстве знаходзіцца адна лодка, якая нясе да 48 боегаловак; дзве другія — у пункце базіравання ці ў тэрытарыяльных водах і могуць быць разгорнутыя ў адносна кароткі тэрмін; яшчэ адна лодка знаходзіцца на рамонце і абслугоўванні ў Плімуце. Разглядаецца варыянт змяншэння колькасці падводных лодак з чатырох да трох.
Узброеныя сілы Вялікабрытаніі кіруюцца пяццю прынцыпамі ядзернага стрымлівання:
- Галоўная ўвага — прадухіленню ядзернага нападзення. Ядзерныя сілы прызначаны не для выкарыстання ва ўзброеных канфліктах, а для прадухілення «ядзернага шантажу» і актаў агрэсіі, якім нельга супрацьдзейнічаць іншымі сродкамі.
- Захаванне мінімальнага патэнцыялу, неабходнага для мэтаў ядзернага стрымлівання.
- Невызначэнне дакладных магчымасцей выкарыстання ядзернай зброі (дэзінфармацыя патэнцыйнага праціўніка).
- Падтрыманне калектыўнай бяспекі ў рамках НАТА.
- Незалежнасць у прыняцці рашэння аб прымяненні зброі ад ЗША і Францыі.
Гл. таксама: Ядзернае ўзбраенне Вялікабрытаніі
Спасылкі
- Афіцыйная старонка міністэрства абароны Вялікабрытаніі
- Міністэрства Абароны Вялікабрытаніі Адукацыйны рэсурс Архівавана 12 мая 2006.
- Абаронныя выдаткі 2005—2007 (PDF) Архівавана 18 кастрычніка 2012.
- Інфармацыйны партал армейскіх навін
- The Defence Suppliers Directory
- Сілы асобага назначэння ВС Вялікабрытаніі
- British Formation Badges 1939—1945 (англ.)