Хога
Хога (або Хо-го; кіт. трад. 火鍋, спр. 火锅, піньінь huǒ guō, літаральна: «вогненны кацёл») — кітайскі прыбор, які прадстаўляе сабой гібрыд самавара і рондаля, у якім вараць мяса і гародніну, мае два дны і ўбудаваную печ для разагрэву. Першыя хога знаходзяць у кітайскіх раскопках IV стагоддзя нашай эры.
.jpg) | |
| Аўтарства | |
|---|---|
| Краіна паходжання |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гэтым жа словам называюць кітайскую разнавіднасць рагу[1], прычым для яго падрыхтоўкі выкарыстоўваюць не заўсёды менавіта хога, а і іншае кухоннае начынне: гаршкі або рондалі.
Кітайскі і мангольскі самавары адрозніваюцца ад рускага тым, што награвальны элемент знаходзіцца ў цэнтры кацялка для варэння, у той час як у яго рускага (заходняга) аналага печка размешчана пад кацялком. На Захадзе кітайскі самавар часцей называюць мангольскім па адной з яго разнавіднасцяў, якая атрымала назву, мабыць, з прычыны таго, што ў так званым мангольскім самавары рыхтуюць страву з мініяцюрнай авечкі вагой прыкладна 20 кг, якая вырошчваецца на тэрыторыі цяперашняга аўтаномнага раёна Унутраная Манголія. Для хога з гэтых 20 кг вагі прыдатна толькі 6-7 кг[2].
Для простых кітайцаў «хога» (даслоўна «гарачы кацялок», інакш — «мангольскі кацялок») — хутчэй не страва, а спосаб падрыхтоўкі ежы і зносін адзін з адным, калі інгрэдыенты, падабраныя да спадобы, вараць у агульным кацялку, перамяжоўваючы ежу размовамі. Асабліва славіцца хога правінцыі Сычуань. У рэстаранах, у якіх падаюць хога, выкарыстоўваюцца асаблівыя сталы, у іх цэнтры знаходзіцца печ, на якую ўсталёўваюць гаршчок з булёнам або соусам (часта гаршкі падзеленыя на два сектары, так што ў іх можна адразу прыгатаваць дзве розныя стравы, звычайна вострае хога і нявострае хога). Гасцям падаюць сырыя прадукты, якія пасля і стануць інгрэдыентамі хога: мяса, морапрадукты, гародніну, тофу, локшыну, пельмені — іх набор не стандартызаваны. Кожны наведвальнік самастойна рэгулюе тэмпературу стравы, час падрыхтоўкі розных інгрэдыентаў і чарговасць іх апускання ў гарачы булён. Як правіла, у самым Кітаі булён падаюць вельмі востры, хоць можна замовіць булён і без вялікай колькасці спецый. У Кітаі ёсць розныя віды хога: востры, нявостры і хога, які дзеліцца на гэтыя дзве часткі (у самым самавары ёсць падзельнік, з аднаго боку якога знаходзіцца востры булён, а з другога — звычайны). Ёсць карысныя і пажыўныя хога, рыбныя хога, хога з марскім агурком, грыбныя, хога з мясам на костцы, з кішак, з рыбай і марынаванай кітайскай капустай, з курыцай, качкай, трусам і гэтак далей[3].
Падобныя стравы маюцца ў Інданезіі, В’етнаме (лау), Тайландзе (му-кратха), Японія (набэмона, сябу-сябу, одэн, цянканабэ, сукіякі), Карэя (чыгэ і сінсола), Бруней і Малайзіі.
Хога асабліва папулярны ў зімовы час года. Да яго часта падаюць розныя соусы для абмаквання звараных прадуктаў.
Гісторыя
Кацялкі для кітайскага хога распаўсюдзіліся ў перыяд дынастыі Тан[2]. Гістарычнай радзімай мангольскай разнавіднасці хога лічыцца тэрыторыя Унутранай Манголіі, дзе заўсёды жылі розныя плямёны. Страва атрымала шырокае распаўсюджванне ў перыяд праўлення чжурчжэньскай дынастыі Цзінь, а ў Паўднёвы Кітай трапіла ў часы Імперыі Сун і дынастыі Юань. Ужо ў перыяд Імперыі Цын страва была вядома і карысталася папулярнасцю амаль на ўсёй тэрыторыі сучаснага Кітая. У многіх кітайскіх дамах ёсць спецыяльныя печы і кухоннае начынне для падрыхтоўкі гэтай стравы.
Інгрэдыенты
У склад хога могуць уваходзіць розныя прадукты. На поўдні і ўсходзе Кітая часта дадаюць морапрадукты і менш выкарыстоўваюць мяса, у цэнтральных правінцыях і на поўначы — наадварот. Мяса звычайна рэжуць тонкімі лустачкамі або палоскамі, каб яно хутчэй зварылася. У хога таксама дадаюць розныя віды локшыны, яйкі, гародніну, зеляніну, грыбы, рыбу, тофу і іншыя інгрэдыенты. Як правіла, у булён дадаюць шмат вострых прыправаў, асабліва ў правінцыі Сычуань[2]. За вастрыню па-англійску хога часта называюць хот-хот-пот[4][5]. У Расіі страву і сам посуд часам памылкова называюць таксама кітайскі самавар[6] з-за таго, што арыгінальная печ хога таксама запраўляецца праз трубу. У правінцыі Юньнань аддаюць перавагу грыбному хога, для падрыхтоўкі якога выкарыстоўваюць як культываваныя, так і дзікія лясныя грыбы.
Самы папулярны від хога — юаньга (кіт. спр. 鸳鸯锅, піньінь yuān yāng guō), ён падаецца ў гаршках, падзеленых на два сектары, у адным востры булён, у другім — больш прэсны. Сваю назву гэтая разнавіднасць хога атрымала ў гонар качак-мандарынак, якія жывуць парамі, і, паводле легенды, калі адна птушка памірае, другая звычайна доўга не жыве. У Кітаі гэтых птушак лічаць сімвалам вернасці[7]. Бываюць рондалі з колькасцю секцый ад трох і больш.
Зноскі
Спасылкі
 | Хога на Вікісховішчы |
|---|