Ecuador
Ecuador pe Ekuador[1] (Skrivet Ekouador[2][3][4] ha memes Ekwador a-wezhioù ivez[5]), ent-ofisiel República del Ecuador, distagadur LFE: [reˈpuβlika ðel ekwaˈðor], ar pezh a dalvez “republik ar c'heheder" ( Kechuaeg: Ikwadur Ripuwlika; Shouareg: Ekuatur Nunka[6][7]), zo ur riez e gwalarn Suamerika. Harzoù en deus gant Perou war-du ar reter hag ar su ha gant Kolombia war-du an norzh. Emañ an Inizi Galápagos dindani, ur 1 000 km er c'hornaoueg d'an douar-bras, er Meurvor Habask. Quito eo e gêr-benn met Guayaquil eo ar gêr vrasañ.
| República del Ecuador | |
|---|---|
 |  |
| Banniel | Ardamezioù |
 | |
| Yezhoù ofisiel | Spagnoleg |
| Kêr-benn | Quito |
| Prezidant | Daniel Noboa |
| Gorread • Hollad • Dour (%) | 283 561 km² 5 |
| Poblañs | 16 815 320 (2018) |
| Stankter | 59,3 ann./km² |
| Dizalc'hidigezh • Disklêriet • Anzavet |  Spagn1830 13 a viz Mae 1830 |
| Moneiz | Dollar ar Stadoù-Unanet |
| Gwerzhid eur | UTC-5 (-63) |
| Kan broadel | Salve, Oh Patria |
| Kod Internet | .ec |
| Kod pellgomz | 593 |
War zouaroù Ekuador a hiziv e veve gwezhall meur a strollad amerindian a voe lonket tamm-ha-tamm gant an impalaeriezh Inka e-pad ar XVvet kantved. Trevadennet e voe ar vro gant Bro-Spagn e-pad ar XVIvet kantved, hag e teuas da vezañ dizalc'h e 1820 evel ul lodenn eus Gran Colombia. Dont a reas da vezañ ur Stad e 1830. Melezouret eo hêrezh an div impalaeriezh gant liesseurted ar boblañs. Ar pep brasañ eus he 16 938 986 a annezidi zo hironed, ouzhpenn-se ez eus ur vinorelezh vras a Europeaned, Amerikaned henvroat, ha diskennidi eus Afrikaned. Ar spagnoleg eo ar yezh ofisiel ha komzet eo gant al lodenn vrasañ eus ar boblañs, daoust ma'z eus anavezet 13 yezh henvroat ivez, en o mesk ar c'hechuaeg hag ar Shouareg.
Stad Ekuador zo ur republik demokratek dre zileuriañ hag ur vro o tiorren[8] a zepant kalz eus gwerzh marc'hadourezhioù evel an tireoul ha produioù al labour-douar (bananez ha favennoù kakao) hag ar beskerezh (kresteneged ha pesked). Gouarnet eo evel ur republik demokratel prezidantel. Emañ ar vro e-touez diazezerien Aozadur ar Broadoù Unanet, Aozadur ar stadoù amerikan, Mercosur, PROSUR ha luskad ar stadoù distag diouzh ar bloc'hoù.
Unan eus ar 17 bro vegalieseurt er bed anezhi[9][10], Ekuador a ro bod da galz plant ha loened endemek, e-giz re an Inizi Galápagos. Oc'h anavezout he hêrezh ekologel hep e bar, bonreizh nevez 2008 eo ar c'hentañ er bed a anavez gwirioù eus an Natur gwarezet gant al lezenn, pe gwirioù eus an Ekoreizhiad[11].
Hervez ar Greizenn enklaskoù diwar-benn an ekonomiezh hag ar politikerezh, etre 2006 ha 2016, ez eo digresket ar baourentez eus 36.7% da 22.5% hag ar PDG bloaziek dre benn zo kresket eus 1,5 dregant (Da geñveriañ gant ar 0,6 dregant en daou zekvloaziad kent). D'ar memes mare, kenefeder Gini ar vro diwar-benn an dizingalded ekonomikel zo diskennet eus 0,55 da 0,47[12].
Orin an anv
Tennañ a ra ar vro hec'h anv eus ar c'heheder a dreuz ar vro penn-da-benn hag a dremen nepell diouzh Quito, ar gêr-benn.
Melestradur
Rannet eo Ecuador e 22 broviñs.
 |
|
|
Liammoù diavaez
Notennoù
Arc'hantina • Bolivia • Brazil • Chile • Kolombia • Ecuador • Guyana • Panamá • Paraguay • Perou • Surinam • Trinidad ha Tobago • Uruguay • Venezuela
Tiriadoù dalc'het: Georgia ar Su hag Inizi Sandwich ar Su • Gwiana c'hall • Inizi Maloù