Еквадор

Името на државата доаѓа од екваторот, бидејќи територијата на Еквадор се наоѓа точно по таа географска замислена линија.

Докази за постоење на човек на тлото на Еквадор постојат од 3500 п.н.е. Повеќе цивилизации постеле низ Еквадор, како на пример културите Валдива и Мачалила на бргот, Китус во близина на Кито и Кањари во близина на Квенка. Секоја цивилизација развивала сопствена архитектура, поезија и религиозни верувања. По долгогодишни војни во близина на езерото Јахуаркоча (Крваво Езеро), голем број од населението од племињата било убиено. Тоа овозможило да се развие Империјата на Инките и територијата потпаднала под нивна контрола.

Империја на Инките

Низ поголем број на воени интервенции, регионот потпаднал под власт на Инките во 1463. Атахуалпа, еден од синовите на императорот на Инките Хуајна Капак не можел да ја преземе титулата сè додека императорот не добил нов син, Хуаскар роден во главниот град Куско. По смртта на Хуајна Капак во 1525, Империјата била поделена на две: Атахуалпа го добил северот со главен град во Кито, Хуаскар го добил југот со главен град во Куско. Во 1530, Атахуалпа го поразил Хуаскар и ја освоил целата територија на Империјата со центар во Кито. Тој не успеал да владее со целата територија бидејќи следеле нападите од Шпанија.

Колонизација

Во 1561, шпанските конкистадори под водство на Франсиско Писаро, пристигнале на територијата на Јужна Америка и ги затекле Инките во граѓанска војна. Атахуалпа сакал да ја возобнови Империјата на Инките, додека Шпанците биле со сосема друга намера и го заробиле Атахуалпа за време на Битката на Кахамарка. За да го ослободат, Инките принеле една соба со злато и две соби со сребро. Покрај тоа што Шпанците биле опколени и со помалку на број, Шпанците го убиле Атахуалпа. Во наредните години, Шпанската власт ја засилила моќта и ги оформиле вицекралствата.

Независност

На 9 октомври 1820 година, Гвајакил станал првиот еквадорски град што се стекнал со независнот од Шпанија. На 10 август 1822, остатокот од Еквадор се здобил со независност откако маршалот Антонио Хосе де Сукре ги поразил шпанските кралски сили за време на Битката на Пичинча во близина на Кито. По битката, Еквадор се здружил со Републиката Голема Колумбија на Симон Боливар, со една цел да биде независна република во 1830, со претседател Хуан Хосе Флорес.

Еквадор има три главни географски региони, плус еден островски дел во Тихи Океан.

• La Costa, или брегот се состои од рамничарски дел на запад од земјата по брегот на Тихиот Океан.
• La Sierra ("плаинините") е планински венец кој поминува низ центарот на земјата од север кон југ, воглавно Андите.
• La Amazonía (Амазон), исто така познат и како El Oriente ("истокот"), е регион кој се состои од амазонските прашуми на истокот од земјата и е скоро половина од вкупната територија на Еквадор но не е многу населен.
• Región Insular (Островски регион) е регионот на Галапагоски Острови, некои 1000 км на запад од брегот на Еквадор.

Главниот град на Еквадор е Кито, во планинскиот регион. Најголем град во Еквадор е Гвајакил во покраината Гвајаз. Котопакси е еден од највисоките активни вулкани во светот и се наоѓа на југот од земјата.

Клима

Иако земјата не е премногу голема, има голема варијација во климата. Брегот на Еквадор е со тропска клима со врнежливи сезони. Климата на Андите е сува и во амазонскиот басен климата е иста со сите прашумски предели во светот, влажност и врнежи.

Извршната власт во Еквадор вклучува 25 министерства. Покраинските власти и совети се директно избрани. Конгресот се среќава преку целата година. Има 69 комитети по седум члена. Членовите на Врховниот Суд се назначени од Конгресот за неодредено време.

Еквадор доста често ставал назначување на мултилатералните пристапи кон меѓународните прашања. Еквадор е член на ООН и член на повеќе регионални групи, како на пример Рио Групата, Латиноамериканскиот Економски Систем, Латиноамериканската Организација за Енергија, Латиноамериканската Асоцијација за Интеграција и Комитетот на Нации на Андите.

Еквадор е поделен на 24 покраини (provincias), секој со административниот центар:

Покраините се поделени на кантони, а потоа поделени на парохии.

Еквадорските природни ресурси вклучуваат нафта, дрво и злато. Додатно на нив, земјата е богата и со земјоделските култури: банани, цвеќе, кафе, какао, шеќер, тропски овошја, палмово масло, ориз и пченка. Индустријата е ориентирана кон услуги за домашниот пазар, со мал извоз во околните земји.

Земјата претрпела неколку финансиски кризи во 1997, 1998 и 1999. Ова довело до реформи во пазарната економија на Еквадор при тоа имало девалвација на националната валута од 65%.

На 9 јануари 2000 година администрацијата на претседателот Џамил Махуад го вовела американскиот долар како национална валута во Еквадор а при тоа го заменила еквадорскиот сукре, сличен процес како и во Аргентина. По ова следел бурни протести во земјата и претседателот бил отстранет од позицијата. По овој процес, Еквадор пристапиле кон преговори со ММФ скличувајќи 12 месечен договор и се презеле силни мерки за стабилизирање на економијата.

Население

Населението на Еквадор е етнички доста мешано. Најголема еничка група се мешаните луѓе (мешавина на доселеници и староседелци) и сочинуваат околу 55% од вкупното население на земјата. Староседелците се околу 25% од вкупното население на Еквадор. Белците сочинуваат околу 15% и тука спаѓаат доселениците од Европа, воглавно шпанци. Во Еквадор живеат и мали заедници на Африканци кои се 5% од вкупното население.

Јазик

Шпанскиот јазик се зборува од околу 90% од населението и е прв или втор јазик на околу 98% од населението на Еквадор. Еден дел од населението зборува на еден од индијанските јазици, но само како втор јазик. Населението кое зборува индијански јазик е околу 2% од вкупното население.

Религија

Околу 95% од еквадорците се католици и 4% се протестанти. Во руралните делови на Еквадор, католицизамот и локалните верувања се синхронизирани. Поголем број на религиозни фестивали и прослави се помешани со католичките и локалните религиозни елементи.

Еврејската заедница во Еквадор има околу 500 членови и нејзин центар е во главниот град Кито. Оваа бројка се намалува бидејќи младите луѓе одат на студии во Израел и најчесто остануваат таму.

• Христијани - 13,606,860
• Без Религија - 795,300
• Народна Религија - 43,380

Густина на население

Повеќето од Еквадорците живеат во централниот дел на земјата и по брегот на земјата. Амазонскиот дел од земјата не е многу населен и сочинува околу 3% од населението.

Население на градови 2008^[3]

• Гвајакил 2,090,000
• Кито 1,482,000
• Квенка 304,000
• Мачала 217,000
• Санто Доминго де лос Колорадос 212,000
• Портовиехо 195,000
• Манта 193,000
• Дуран 184,000
• Амбато 169,000
• Риобамба 140,000

Културата на Еквадор е воглавно под влијание на мешаното население на Еквадор и мешавина од европска и староседелска култура, со мали додатоци од африканското население. Повеќето од населението во својот секојдневен живот ги практивуваат елементите на двете најголеми култури, но има и етнички заедници кои се стремат кон автохтоноста на културата и традицијата. Шпанскиот јазик се зборува од околу 90% од населението и е прв или втор јазик на околу 98% од населението на Еквадор. Еден дел од населението зборува на еден од индијанските јазици, но само како втор јазик. Населението кое зборува индијански јазик е околу 2% од вкупното население.

Најпопуларниот спорт во Еквадор, како и во останатите јужноамерикански држави, е фудбалот. Најпознати клубови во Еквадор се БК Барселона, ФК Емелек, Депортиво Кито, Ел Насионал, Олмеда и Депортиво Квенка.

Еквадор се здобил со својот единствен златен медал на Олимписките игри во Атланта во 1996 година. Џеферсон Переџ на трката на 20 км го освоил златниот медал.

• Кито
• Јужна Америка

Повеќе за Еквадор на збратимените проекти на Википедија
	Дефиниции и преводи на Викиречник ?
	Податотеки на Ризницата ?
	Образовни ресурси на Викиуниверзитет ?
	Новинарски известувања на Викивести ?
	Мисли на Викицитат ?
	Изворни текстови на Викиизвор ?
	Прирачници на Викикниги ?
?	Информации за патување во Википатување ? ?

• GIR: Еквадор Архивирано на 16 мај 2008 г.
• Претседател на Еквадор (шпански)
• Историски карти на Еквадор^{[мртва врска]}
• Шеф на држава и кабинетот Архивирано на 10 декември 2008 г.
• „Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за „Ecuador“ (англиски)
• Еквадор Архивирано на 7 јуни 2008 г.
• Еквадор на Curlie (англиски)

• Наводи