Хаббл саккунĕ

Хаббл саккунĕ (2018-мĕш çулта Хаббл—Леметр саккунĕ теме сĕннĕ^[1]) — астрономи саккунĕ, унпа килĕшÿллен, галактикăсем пĕр-пĕринчен «тарнин» хăвăртлăхĕ вĕсен хушшинчи инçĕше пропорционаллă. Бельги астрономĕ Жорж Леметр 1927-мĕш çулта, США астрономĕ Эдвин Хаббл 1929-мĕш çулта уçнă.

${\displaystyle v=H_{0}d}$,

кунта: v — галактикăсем пĕр-пĕринчен тарнин хăвăртлăхĕ,
d — галактикăсем хушшинчи инçĕш,
${\displaystyle H_{0}}$ — Хаббл константти текен пропорционаллăх коэффициенчĕ.

Хаббл саккунĕ Çут Тĕнчери аякри объектсем патнелли инçĕше тупмалли тĕп меслет пулса тăрать^[2].

2018-мĕш çулхи виçевсем тăрăх, Хаббл параметрĕн пĕлтерĕшĕ çакăн пек^[3]

H₀ = 67.77±1.30 (км/с)/Мпк.

Çут Тĕнче сарăлавĕн хăвăртлăхĕ ялан пĕр пек пулнă тесе шутласан, Хаббл контанттине кутăнла кап Çут Тĕнчен ÿсĕмĕпе тан; ăна çавăн пекех Хабблла ÿсĕм теççĕ^[4].

${\displaystyle t_{H}={\frac {d}{v}}={\frac {1}{H_{0}}}.}$

Хабблла ÿсĕмĕн пĕлтерĕшĕ, çавракалатсан, 13,8 млрд çул пулать.