Άλμα εις μήκος

Το άλμα εις μήκος είναι ένα από τα αγωνίσματα του στίβου. Οι αθλητές συνδυάζουν ταχύτητα, δύναμη και ευκινησία σε μία προσπάθεια να πηδήξουν όσο το δυνατόν πιο μακριά από σταθερό σημείο απογείωσης. Μαζί με το άλμα εις τριπλούν, τα δύο αγωνίσματα που μετρούν το άλμα ως απόσταση αναφέρονται ως «οριζόντια άλματα». Η ιστορία του ξεκινά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αρχαίας Ελλάδας.

Στίβος
Άλμα εις μήκος
Ο Τζέσε Όουενς σε προσπάθειά του
Ρεκόρ ανδρών
ΠαγκόσμιοΜάικ Πάουελ  ΗΠΑ 8,95 μέτρα (1991)
ΟλυμπιακόΜπομπ Μπίμον  ΗΠΑ 8,90 μέτρα (1968)
Ρεκόρ γυναικών
ΠαγκόσμιοΓκαλίνα Τσιστιακόβα Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση 7,52 μέτρα (1988)
ΟλυμπιακόΤζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ 7,40 μέτρα (1988)

Ιστορία

Το άλμα εις μήκος είναι ένα κλασικό αγώνισμα στίβου των Ολυμπιάδων. Είναι το μόνο γνωστό αγώνισμα άλματος από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του πεντάθλου της Αρχαίας Ελλάδας, και πρώτη φορά διοργανώθηκε το 708 π.Χ.[1] Όλα τα γεγονότα που συνέβησαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες αρχικά υποτίθεται ότι λειτουργούσαν ως μία μορφή εκπαίδευσης για τον πόλεμο. Το άλμα εις μήκος προέκυψε πιθανά επειδή καθρέφτιζε τη διέλευση εμποδίων, όπως ρυάκια και χαράδρες. Μετά τη διερεύνηση των σωζόμενων απεικονίσεων του αρχαίου αθλήματος, πιστεύεται ότι σε αντίθεση με το σύγχρονο αγώνισμα, οι αθλητές είχαν μόνο μία σύντομη εκκίνηση. Οι αθλητές έφεραν ένα βάρος σε κάθε χέρι, που ονομάζονταν αλτήρες (μεταξύ 1,5 και 2 κιλών).[2] Αυτά τα βάρη αιωρούνταν προς τα εμπρός καθώς ο αθλητής πηδούσε για να αυξήσει την ορμή. Συνήθως πίστευαν ότι ο άλτης θα έριχνε τα βάρη πίσω του στον αέρα για να αυξήσει την ορμή του προς τα εμπρός. Ωστόσο, οι αλτήρες κρατούνταν σε όλη τη διάρκεια του άλματος. Η ταλάντευσή τους προς τα κάτω και προς τα πίσω στο τέλος του άλματος θα άλλαζε το κέντρο βάρους του αθλητή και θα επέτρεπε στον αθλητή να τεντώσει τα πόδια του προς τα έξω, αυξάνοντας την απόστασή του. Το ίδιο το άλμα γίνονταν πιθανότατα από μία απλή σανίδα που τοποθετούνταν στην πίστα του σταδίου, η οποία αφαιρούνταν μετά την εκδήλωση. Οι άλτες προσγειώνονταν σε αυτό που ονομαζόταν «σκάμμα». Η ιδέα ότι αυτό ήταν ένας λάκκος γεμάτο άμμο είναι λάθος. Η άμμος είναι μια σύγχρονη εφεύρεση. Το σκάμμα ήταν απλώς μια προσωρινή περιοχή που σκάφτηκαν για εκείνη την περίσταση και όχι κάτι που παρέμεινε με την πάροδο του χρόνου.

Αλτήρες της Αρχαίας Ελλάδας

Το άλμα εις μήκος θεωρήθηκε ένα από τα πιο δύσκολα των αγώνων που διεξήχθησαν στους Αγώνες της Αρχαίας Ελλάδας, αφού απαιτούνταν μεγάλη δεξιοτεχνία. Συχνά παιζόταν μουσική κατά τη διάρκεια του άλματος και ο Φιλόστρατος λέει ότι κατά καιρούς το άλμα συνόδευαν σωλήνες έτσι ώστε να δίνουν ρυθμό για τις περίπλοκες κινήσεις των αλτήρων από τον αθλητή. Ο Φιλόστρατος φέρεται να είπε: «Οι κανόνες θεωρούν το άλμα ως το πιο δύσκολο από τους αγώνες και επιτρέπουν στον άλτη να έχει πλεονεκτήματα σε ρυθμό με τη χρήση του αυλού και σε βάρος με τη χρήση του καπίστρι. Πιο αξιοσημείωτος στο αρχαίο άθλημα ήταν ένας άνδρας που ονομαζόταν Χιόνης, ο οποίος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 656 π.Χ. πραγματοποίησε άλμα 7,05 μέτρων.

Σύγχρονη εποχή

Το άλμα εις μήκος είναι ένα από τα 12 αγωνίσματα του στίβου που βρίσκονται συνεχώς στο πρόγραμμα των αγώνων από την Α΄ Ολυμπιάδα του 1896 της Αθήνας. Από το 1900 ως το 1912 διεξήχθη και αγώνισμα μήκους άνευ φοράς. Για τις γυναίκες το αγώνισμα έγινε Ολυμπιακό το 1948 στο Λονδίνο.[3]

Η πρώτη καταγραμμένη επίδοση του αγωνίσματος είναι του Άγγλου Δ. Γουόκερ με 6,10 μέτρα σε αγώνες που έγιναν το 1834 στους αγώνες "Μπριτζ Μέιλι Εξερσάιζ". Όμως, η πρώτη επίδοση σε επίσημους αγώνες σημειώθηκε στις 5 Μαρτίου 1864 από τον Άγγλο Γκόουκ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με 5,49 μέτρα. Ο Μίτσελ πήδησε πρώτος 6,00 μέτρα το 1868 και ο Ι. Λαν 7,05 μέτρα το 1883. Ο Ιρλανδός Ο' Κόνορ ξεπέρασε πρώτος τα 7,5 μέτρα, με 7,61 μέτρα το 1901 και ο Αμερικανός Χαμ τα 7,90 μέτρα το 1928.[4]

Άξια αναφοράς είναι η επίδοση του Βρετανού Τζον Χάουαρντ στις 13 Μαΐου 1854, όταν σε αγώνα στο Τσέστερ αναφέρεται ότι πήδηξε 9,01 μέτρα. Παρά την έλλειψη πλήρων στοιχείων για το συγκεκριμένο γεγονός σε μία εποχή που ο αθλητισμός δεν ήταν οργανωμένος και με κανόνες σε κανένα επίπεδο και η πληροφόρηση της εποχής δυνητικά απέχουσα από πραγματικά γεγονότα, φαίνεται ότι το συγκεκριμένο άλμα έγινε με τη βοήθεια αλτήρων όπως στην Αρχαία Ελλάδα.[5]

Άλτης του μήκους σε αττικό βάζο

Εξέλιξη παγκοσμίου ρεκόρ

Το παγκόσμιο ρεκόρ του άλματος εις μήκος ανδρών κατείχαν μόλις τέσσερα άτομα για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου από τότε που η IAAF άρχισε να επικυρώνει τα ρεκόρ. Το πρώτο άλμα που αναγνωρίστηκε από την IAAF το 1912, τα 7,61 μέτρα από τον Πίτερ Ο' Κόνορ, απείχε μόλις 20 χρόνια (εννέα χρόνια ως επίσημο ρεκόρ). Μετά την κατάρριψή του το 1921, το ρεκόρ άλλαξε κάτοχο πέντε φορές έως ότου ο Τζέσε Όουενς σημείωσε το άλμα των 8,13 μέτρων το 1935 στο Μίσιγκαν, ένα ρεκόρ που δεν καταρρίφθηκε για πάνω από 25 χρόνια, μέχρι το 1960 από τον Ραλφ Μπόστον.[6] Το βελτίωσε και διαδέχθηκε σε ρεκόρ με τον Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν τρεις φορές τα επόμενα επτά χρόνια. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 ο Μπομπ Μπίμον πήδηξε 8,90 μέτρα, άλμα που αποκλήθηκε ως το «άλμα του αιώνα», ένα ρεκόρ που δεν ξεπεράστηκε για σχεδόν 23 χρόνια και το οποίο παραμένει το δεύτερο μεγαλύτερο νόμιμο άλμα όλων των εποχών.[7][8] Έχει πλέον παραμείνει ως Ολυμπιακό ρεκόρ για το πάνω από 53 χρόνια.[9] Αν ληφθούν υπόψη και οι ανεπίσημες επιδόσεις τότε από το 1857 έως το 1968 (πάνω από ένα αιώνα), οι άλτες βελτίωσαν το παγκόσμιο ρεκόρ κατά μέσο όρο 11 εκατοστά και το πολύ 15. Αλλά το 1968, ο Μπίμον πέταξε περισσότερο από το προηγούμενο ρεκόρ κατά 55 εκατοστόμετρα.[10]

Στις 30 Αυγούστου 1991, ο Μάικ Πάουελ από τις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσε το τρέχον παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Τόκιο.[11][12]

Το παγκόσμιο ρεκόρ των γυναικών έχει σημειώσει πιο σταθερή βελτίωση, αν και το τρέχον ρεκόρ έχει διατηρηθεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο παγκόσμιο ρεκόρ άλματος εις μήκος από άνδρες ή γυναίκες. Η Φάνι Μπλάνκερς-Κουν κράτησε το ρεκόρ για πάνω από 10 χρόνια. Υπήρξαν τέσσερις περιπτώσεις που το ρεκόρ ισοφαρίστηκε και τρεις όταν βελτιώθηκε δύο φορές στον ίδιο αγώνα. Το τρέχον παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών κατέχει η Γκαλίνα Τσιστιακόβα από τη Σοβιετική Ένωση που πήδηξε 7,52 μέτρα στο Λένινγκραντ στις 11 Ιουνίου 1988, ένα ρεκόρ που έχει πλέον ξεπεράσει τα 34 χρόνια και είναι το μακροβιότερο στην ιστορία του αγωνίσματος στον ανοικτό στίβο για άνδρες και γυναίκες.[10][13]

Με ευνοϊκό άνεμο (πάνω από 2,0 μέτρα ανά δευτερόλεπτο που είναι το επιτρεπτό όριο) έχουν σημειωθεί τρεις επιδόσεις που ξεπερνούν τις παγκόσμιες: στις 21 Ιουλίου 1992 στο Σεστριέρε της Ιταλίας ο Μάικ Πάουελ πήδηξε 8,99 μέτρα και η Χάικε Ντρέξλερ 7,63 μέτρα, ενώ στις 29 Ιουλίου 1995 ο Ιβάν Πεδρόσο στην ίδια πόλη είχε άλμα 8,96 μέτρων. Οι επιδόσεις δεν αναγνωρίστηκαν ως παγκόσμια ρεκόρ.[14][15] Στον κλειστό στίβο τα παγκόσμια ρεκόρ κατέχουν ο Καρλ Λιούις με 8,79 μέτρα από τις 27 Ιανουαρίου 1984 στη Νέα Υόρκη και στις γυναίκες η Χάικε Ντρέξλερ με 7,37 μέτρα από τις 13 Φεβρουαρίου 1988 στη Βιέννη.[16][17]

Η IAAF έχει αναγνωρίσει 18 παγκόσμια ρεκόρ ανδρών στην ιστορία του αγωνίσματος,[18] και 36 γυναικών.[19]

Άνδρες

Επίδοση (μέτρα)Αθλητής και εθνικότηταΗμερομηνίαΤόπος αγώνα
7,61Πίτερ Ο' Κόνορ  ΗΠΑ5 Αυγούστου 1901Δουβλίνο, Ιρλανδία
7,69Έντουαρντ Γκούντριν  ΗΠΑ23 Ιουλίου 1921Κέμπριτζ, ΗΠΑ
7,76Ρόμπερτ ΛεΓκέντρ  ΗΠΑ7 Ιουλίου 1924Παρίσι, Γαλλία
7,89ΝτεΧάρτ Χάμπαρντ  ΗΠΑ13 Ιουνίου 1925Σικάγο, ΗΠΑ
7,90Έντουαρντ Χαμ  ΗΠΑ7 Ιουλίου 1928Κέμπριτζ, ΗΠΑ
7,93Σίλβιο Κατόρ  Αϊτή9 Σεπτεμβρίου 1928Παρίσι, Γαλλία
7,98Τσουχέι Νάμπου  Ιαπωνία27 Οκτωβρίου 1931Τόκιο, Ιαπωνία
8,13Τζέσε Όουενς  ΗΠΑ25 Μαΐου 1935Ανν Αρμπορ, ΗΠΑ
8,21Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ12 Αυγούστου 1960Ουόλνατ, ΗΠΑ
8,24Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ27 Μαΐου 1961Μοντέστο, ΗΠΑ
8,28Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ16 Ιουλίου 1961Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
8,31Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν  Σοβιετική Ένωση10 Ιουλίου 1962Ερεβάν, Σοβιετική Ένωση
8,33Φιλ Σίνικ  ΗΠΑ25 Μαΐου 1963Μοντέστο, ΗΠΑ
8,34Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ12 Σεπτεμβρίου 1964Λος Άντζελες, ΗΠΑ
8,35Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ29 Μαΐου 1965Μοντέστο, ΗΠΑ
8,35Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν  Σοβιετική Ένωση19 Οκτωβρίου 1967Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
8,90Μπομπ Μπίμον  ΗΠΑ18 Οκτωβρίου 1968Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
8,95Μάικ Πάουελ  ΗΠΑ30 Αυγούστου 1991Τόκιο, Ιαπωνία

Γυναίκες

Επίδοση (μέτρα)Αθλήτρια και εθνικότηταΗμερομηνίαΤόπος αγώνα
5,16Μαρί Μεϊζλίκοβα  Τσεχοσλοβακία6 Αυγούστου 1922Πράγα, Τσεχοσλοβακία
5,30Μαρί Μεϊζλίκοβα  Τσεχοσλοβακία23 Σεπτεμβρίου 1923Πράγα, Τσεχοσλοβακία
5,485Μιούρελ Γκαν  Ηνωμένο Βασίλειο2 Αυγούστου 1926Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
5,50Κινούε Χιτόμι  Ιαπωνία28 Αυγούστου 1926Γκέτεμποργκ, Σουηδία
5,575Μιούρελ Γκαν  Ηνωμένο Βασίλειο1 Αυγούστου 1927Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
5,98Κινούε Χιτόμι  Ιαπωνία28 Αυγούστου 1928Οσάκα, Ιαπωνία
6,12Κρίστελ Σουλτζ  Γερμανία30 Ιουλίου 1939Βερολίνο, Γερμανία
6,25Φάνι Μπλάνκερς-Κουν Ολλανδία19 Σεπτεμβρίου 1943Λέιντεν, Ολλανδία
6,28Ιβέτ Ουίλιαμς  Νέα Ζηλανδία20 Φεβρουαρίου 1954Γκίσμπορν, Νέα Ζηλανδία
6,28Γκαλίνα Βινογκράντοβα  Σοβιετική Ένωση11 Σεπτεμβρίου 1955Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,31Γκαλίνα Βινογκράντοβα  Σοβιετική Ένωση18 Νοεμβρίου 1955Τυφλίδα, Σοβιετική Ένωση
6,35Ελζμπιέτα Κσεσίνσκα Πολωνία20 Αυγούστου 1956Βουδαπέστη, Ουγγαρία
6,35Ελζμπιέτα Κσεσίνσκα Πολωνία27 Νοεμβρίου 1956Μελβούρνη, Αυστραλία
6,40Χίλντουν Κλάους  Ανατολική Γερμανία7 Αυγούστου 1960Έρφουρτ, Ανατολική Γερμανία
6,42Χίλντουν Κλάους  Ανατολική Γερμανία23 Ιουνίου 1961Ανατολικό Βερολίνο, Ανατολική Γερμανία
6,48Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση16 Ιουλίου 1961Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,53Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση10 Ιουνίου 1962Λειψία, Ανατολική Γερμανία
6,70Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση4 Ιουλίου 1964Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,76Μέρι Ραντ  Ηνωμένο Βασίλειο14 Οκτωβρίου 1964Τόκιο, Ιαπωνία
6,82Βιορίκα Βισκοπολεάνου  Ρουμανία14 Οκτωβρίου 1968Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
6,84Χάιντι Ρόζενταλ  Δυτική Γερμανία3 Σεπτεμβρίου 1970Τορίνο, Ιταλία
6,92Άνγκελα Φόιτ  Ανατολική Γερμανία9 Μαΐου 1976Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
6,99Ζίγκρουν Σιγκλ  Ανατολική Γερμανία19 Μαΐου 1976Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
7,07Βίλμα Μπαρνταουσκένε  Σοβιετική Ένωση18 Αυγούστου 1978Κισινάου, Σοβιετική Ένωση
7,09Βίλμα Μπαρνταουσκένε  Σοβιετική Ένωση29 Αυγούστου 1978Πράγα, Τσεχοσλοβακία
7,15Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία1 Αυγούστου 1982Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,20Βάλι Ιονέσκου  Ρουμανία1 Αυγούστου 1982Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,21Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία15 Μαΐου 1983Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,27Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία4 Ιουνίου 1983Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,43Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία4 Ιουνίου 1983Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,44Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία22 Σεπτεμβρίου 1985Ανατολική Βερολίνο, Ανατολική Γερμανία
7,45Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία21 Ιουνίου 1986Ταλίν, Σοβιετική Ένωση
7,45Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία3 Ιουλίου 1986Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
7,45Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ13 Αυγούστου 1987Ινδιανάπολη, ΗΠΑ
7,45Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση11 Ιουνίου 1988Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση
7,52Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση11 Ιουνίου 1988Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση

Αγωνιστικοί κανόνες

Η εκτίναξη πρέπει να γίνεται μπροστά από μια σανίδα πλάτους 20 εκατοστών, που είναι τοποθετημένη μέσα στο έδαφος και βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το διάδρομο της φοράς και το σκάμμα. Το πάτημα πέρα από την μπροστινή κόχη της βαλβίδας (γραμμή εκτινάξης) σημαίνει ότι το άλμα θεωρείται άκυρο.[20]

Βαλβίδα απογείωσης

Για τη μέτρηση του μήκους που σημειώθηκε χρειάζονται δύο άτομα (κριτές): το ένα σημειώνει μετά από την προσγείωση του άλτη / της άλτριας το σημείο όπου έχει τη μικρότερη απόσταση από τη βαλβίδα. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιείται μία μεταλλική ράβδος η οποία τοποθετείται κάθετα στο σημείο αυτό. Εδώ τοποθετείται και η αρχή (μηδέν) της μετροταινίας. Το άλλο άτομο τεντώνει τη μετροταινία πάνω στη βαλβίδα έτσι, ώστε να σχηματίζει ορθή γωνία με τη γραμμή εκτίναξης και «διαβάζει» (μετρά) το μήκος.

Κάθε άλτης / άλτρια έχει το δικαίωμα να κάνει τρεις προσπάθειες σε έναν αγώνα όταν αυτός είναι προκριματικός. Στη συνέχεια, εξακριβώνονται οι οκτώ καλύτεροι άλτες / άλτριες, οι οποίοι/ες και έχουν το δικαίωμα για άλλες τρεις προσπάθειες (τελικός). Αν σε έναν αγώνα παίρνουν μέρος οκτώ ή λιγότεροι αθλητές/τριες, επιτρέπεται να εκτελέσει ο καθένας/μία έξι προσπάθειες. Η βαθμολογία γίνεται με βάση την καλύτερη προσπάθεια που έχει επιτύχει ένας/μία άλτης/άλτρια σε ολόκληρο τον αγώνα. Αν δύο αθλητές/τριες έχουν την ίδια μέγιστη επίδοση, ο αγώνας κρίνεται με βάση τη δεύτερη καλύτερη επίδοση.[3]

Τεχνική του άλματος σε μήκος

Φορά

Το άλμα εις μήκος μπορεί εξίσου εύκολα να ονομαστεί «τρέξιμο και άλμα» ή «ταχύτητα και άλμα», επειδή το πραγματικό άλμα είναι μόνο μέρος της διαδικασίας.[21] Η φορά είναι αγωνιστικό τρέξιμο με επιτάχυνση και πρέπει να δώσει στον αθλητή τη δυνατότητα να εκτιναχθεί έχοντας πολύ μεγάλη ταχύτητα. Το μήκος της φοράς πρέπει να επιλέγεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο άλτης να μπορεί να φτάνει στη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα ως τη στιγμή της εκτίναξης. Για τους αθλητές παγκόσμιας κλάσης, το μήκος της φοράς είναι για τους άνδρες 38 ως 44 μέτρα και για τις γυναίκες 30 ως 36 μέτρα. Για τα παιδιά, τους εφήβους και τους αρχάριους το μήκος πρέπει να είναι μικρότερο.[1] Πλέον, στις επίσημες διοργανώσεις έχει οριοθετηθεί από τη ΔΟΕ το μήκος να είναι 40 μέτρα.[20]

Οι καλοί άλτες παρουσιάζουν σε όλες τους τις προσπάθειες σχεδόν ίδιο ρυθμό φοράς, ο οποίος μπορεί να μεταβληθεί ελάχιστα, όταν αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες (διάδρομος από ταρτάν ή από καρβουνόσκονη, ευνοϊκός άνεμος). Ο ρυθμός αυτός δίνει τη δυνατότητα στον αθλητή να φτάσει με σιγουριά στη βαλβίδα. Δοκιμασμένη είναι ακόμα η χρήση σημείων ελέγχου (μαρκαρίσματα) κατά την προπόνηση, που δεν πρέπει να είναι τοποθετημένα πολύ κοντά στη βαλβίδα (ιδανικό μήκος: 6 ως 8 διασκελισμοί πριν από τη βαλβίδα). Σε 4 ως 5 βήματα, συνήθως, πριν από την εκτίναξη αρχίζει η προετοιμασία για την εκτίναξη. Ο άλτης ανορθώνει εδώ το πάνω μέρος του σώματος και κάνει έναν κάπως μακρύτερο προτελευταίο διασκελισμό. Ο τελευταίος διασκελισμός γίνεται, αντίθετα, 20 εκατοστά μικρότερος σε σχέση με τον φυσιολογικό διασκελισμό και εκτελείται με μεγαλύτερη ταχύτητα. Έτσι, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ενεργητική τοποθέτηση του ποδιού εκτίναξης πάνω στη βαλβίδα, καθώς και άριστες συνθήκες για την εκτίναξη.[21]

Εκτίναξη

Το (σχεδόν) τεντωμένο πόδι εκτίναξης πατάει ενεργητικά, τα δάχτυλα και η φτέρνα αγγίζουν ταυτόχρονα το έδαφος. Στη συνέχεια, το πόδι εκτίναξης λυγίζει στο γόνατο, όπου ο σχηματισμός γωνίας 145 ως 150 μοιρών είναι ιδανικός. Ταυτόχρονα φέρεται το πόδι ώθησης αστραπιαία προς τα εμπρός. Η εκτίναξη γίνεται μ' ένα δυναμικό τέντωμα του ποδιού εκτίναξης, την ανόρθωση του πάνω μέρους του σώματος, το σήκωμα των ώμων, καθώς και τη γρήγορη και δυνατή κίνηση του ποδιού ώθησης και των βραχιόνων. Για να μεταδοθεί η δύναμη στο σώμα, συγκρατούνται απότομα οι βραχίονες και το πόδι ώθησης στην τελική φάση εκτίναξης. Το τέλος της σανίδας σημειώνεται ώστε η μύτη του παπουτσιού του άλτη να βρίσκεται πίσω από τη γραμμή για να θεωρηθεί νόμιμο ένα συγκεκριμένο άλμα.[20]

Απογείωση αθλητή

Φάση μετεωρισμού και προσγείωση

Κατά τη διάρκεια του μετεωρισμού, ο άλτης προσπαθεί να κρατήσει την ισορροπία του και να προετοιμάσει την προσγείωση, όσο καλύτερα γίνεται. Αντίθετα προς τον παλμό της φοράς και της εκτίναξης, στη φάση αυτή υπάρχουν διάφορες τεχνικές, που μπορούν, όμως, να θεωρηθούν ισάξιες. Μόλις ο άλτης βρεθεί στον αέρα, φέρει το πόδι ώθησης και το πόδι εκτίναξης αντίστοιχα προς τα πίσω και προς τα εμπρός μέχρι την κατακόρυφη θέση. Μετά απ' αυτό, τα πόδια είναι λυγισμένα στο γόνατο σχηματίζοντας, σχεδόν, ορθή γωνία. Σε αυτή τη στάση ο άλτης φτάνει στο ψηλότερο σημείο της τροχιάς του. Μετά αρχίζει να προετοιμάζεται για την προσγείωση φέροντας τους μηρούς προς το πάνω μέρος του σώματος, που παίρνει μία κλίση προς τα εμπρός, για να εξισορροπήσει. Οι κνήμες ωθούνται προς τα εμπρός, έτσι ώστε τα τεντωμένα πόδια να πάρουν παράλληλη θέση προς το έδαφος. Οι βραχίονες κινούνται ταυτόχρονα προς τα πίσω και προς τα κάτω. Τη στιγμή της προσγείωσης, ο άλτης χαλαρώνει τα γόνατά του και ωθεί τα ισχία προς τα εμπρός, για να μην πέσει προς τα πίσω.

Φάση μετεωρισμού: ο τέσσερις φορές χρυσός Ολυμπιονίκης Καρλ Λιούις

Άλμα με ωστικές κινήσεις (με σκίρτημα - λάκτισμα - με «ψαλίδια»)

Το άλμα με «ψαλίδια» χαρακτηρίζεται από τη συνέχιση της κίνησης τρεξίματος στο κενό. Εδώ ο άλτης ανάλογα με το επίπεδο επίδοσής του κάνει 2,5 - 3,5 διασκελισμούς. Οι βραχίονες αιωρούνται μαζί σύμφωνα με την ακολουθία των βημάτων κάνοντας κυκλικές κινήσεις και υποβοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας. Τη στιγμή της προετοιμασίας και της εκτέλεσης της προσγείωσης κινούνται εξισορροπώντας από μπροστά προς τα πίσω και από πάνω προς τα κάτω.[21]

Τεχνική άλματος

Εκμάθηση της τεχνικής άλματος.

Άλμα με συσπείρωση (άλμα σε μήκος από θέση βηματισμού)

Τα παιδιά και οι αρχάριοι πρέπει να μαθαίνουν το συσπειρωτικό άλμα. Απ' αυτό μπορούν αργότερα ν' αναπτύξουν το άλμα με «ψαλίδια» και το εκτατικό άλμα.

Τρόπος εκμάθησης

1. Άλματα μ' επιτάχυνση από μικρή φορά (3 ως 5 βήματα). Προσοχή: α) σύντομη, γρήγορη και δυνατή εκτίναξη. β) συσπειρωμένη προσγείωση.2. Άλμα με επιτάχυνση από 7 ως 10 διασκελισμούς. Προσοχή: πρέπει να διατηρείται το πόδι ώθησης στην αρχική θέση γι' αρκετή ώρα.3. Όπως και στην άσκηση δύο, αλλά μετά από το ανώτατο σημείο της τροχιάς το πόδι εκτίναξης φέρεται προς το πόδι ώθησης και η προσγείωση γίνεται και στα δύο πόδια.4. Πρέπει να χρησιμοποιείται η ζώνη εκτίναξης (80 εκατοστών).5. Συσπειρωμένο άλμα σε μήκος με ολόκληρη την κανονική φορά από τη βαλβίδα.

Μέθοδος εκμάθησης άλματος με «ψαλίδια»

1. Άλματα με επιτάχυνση (5 - 7 διασκελισμοί με φόρα).2. Εκτίναξη, μετά μετακίνηση του ποδιού ώθησης προς τα κάτω και προς τα πίσω και του ποδιού εκτίναξης προς τα εμπρός και προς τα πάνω. Η ορμή του σώματος καταλήγει στο πόδι εκτίναξης που προσγειώνεται πρώτο, ακολουθεί εγκατάλειψη του σκάμματος. Γίνονται πολλές επαναλήψεις. 3. Συμπληρωματικές ασκήσεις• Ασκήσεις σε δίζυγο, κρέμασμα - σε μονόζυγο: εκτέλεση του παλμού των 2,5 διασκελισμών.• Ασκήσεις κίνησης των βραχιόνων σε στάσεις, παρόμοιες, με εκείνες των αλμάτων, μετά από την εκτίναξη επακολουθεί το άγγιγμα ενός αντικειμένου, (π.χ. μιας μπάλας), που βρίσκεται σε μεγαλύτερο ύψος από εκείνο που μπορεί ο αθλητής να φτάσει κανονικά.

1. Άλμα από επιταχυνόμενη φορά.Τα χαρακτηριστικά του είναι :• Ανορθωμένο το πάνω μέρος του σώματος• Έντονη διατήρηση του ποδιού ώθησης στη θέση βηματισμού ακόμα και μετά από το ανώτατο σημείο της τροχιάς.• Το πόδι εκτίναξης παραμένει γι' αρκετή ώρα προς τα πίσω.• Ο βραχίονας, που είναι από την πλευρά του ποδιού εκτίναξης, φέρεται προς τα εμπρός, πάνω από το ύψος των ώμων.• Το πόδι εκτίναξης φέρεται κοντά στο πόδι ώθησης, τα πόδια σηκώνονται προς το πάνω μέρος του σώματος, που λυγίζει προς τα εμπρός, για να εξισορροπήσει.• Προσγείωση.

Φάση προσγείωσης: η δύο φορές χρυσή Ολυμπιονίκης Χάικε Ντρέξλερ

Μέθοδος εκγύμνασης για το εκτατικό άλμα

1. Άλματα με επιτάχυνση (5 - 7 διασκελισμοί με φόρα).2. Άλμα μ' επιτάχυνση μετά από μικρή φόρα. Στη φάση της τροχιάς, κατά την οποία ο αθλητής ανεβαίνει ακόμα, το πόδι ώθησης πέφτει προς τα πίσω και η λεκάνη μετακινείται προς τα εμπρός. Η προσγείωση γίνεται στη συνέχεια και με τα δύο πόδια. Με την άσκηση αυτή γίνεται η εκγύμναση του βασικού παλμού του εκτατικού άλματος και γι' αυτό, πρέπει να εκτελείται συχνά και με όλο και πιο γρήγορη φορά.3. Εκτατικό άλμα από μικρή φόρα σ' ένα σκάμμα, που είναι χαμηλότερο (από το διάδρομο της φοράς) ή από υπερυψωμένη επιφάνεια εκτινάξεως: α) Χωρίς ιδιαίτερη προσοχή στην κίνηση προσγείωσης. β) με ιδιαίτερη προσοχή στην κίνηση προσγείωσης.4. Εκτατικό άλμα με βαλβίδα από μεγαλύτερη ή και από πλήρη διαδρομή φόρας.

Οι 10 καλύτεροι αθλητές όλων των εποχών (ανοικτός στίβος)

ΚατάταξηΕπίδοσηΑθλητήςΗμερομηνίαΤόπος
18,95 μέτραΜάικ Πάουελ  ΗΠΑ30 Αυγούστου 1991Τόκιο, Ιαπωνία
28,90Μπομπ Μπίμον  ΗΠΑ2 Οκτωβρίου 1968Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
38,87Καρλ Λιούις  ΗΠΑ30 Αυγούστου 1991Τόκιο, Ιαπωνία
48,86Ρομπέρτ Εμιγιάν  Σοβιετική Ένωση22 Μαΐου 1987Τσαγκαντζόρ, Σοβιετική Ένωση
58,74Λάρι Μάιρικς  ΗΠΑ18 Ιουλίου 1988Ινδιανάπολη, ΗΠΑ
Έρικ Ουόλντερ  ΗΠΑ2 Ιουλίου 1995Ελ Πάσο, ΗΠΑ
Ντουάιτ Φίλιπς  ΗΠΑ7 Ιούνιου 2009Γιουτζίν, ΗΠΑ
88,73Ίρβινγκ Σαλαντίνο  Κούβα24 Μαΐου 2008Χένγκελο, Ολλανδία
98,71Ιβάν Πεδρόσο  Κούβα18 Ιουλίου 1995Σαλαμάνκα, Ισπανία
108,69Τάτζεϊ Γκέιλ  Τζαμάικα28 Σεπτεμβρίου 2019Ντόχα, Κατάρ

Πηγή: World Athletics

Οι 11 καλύτερες αθλήτριες όλων των εποχών (ανοικτός στίβος)

ΚατάταξηΕπίδοσηΑθλήτριαΗμερομηνίαΤόπος
17,52 μέτραΓκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση11 Ιουνίου 1988Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση
27,49Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ22 Μαΐου 1994Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
37,48Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία9 Ιουλίου 1988Νέο Βραδεμβούργο, Ανατολική Γερμανία
47,43Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία4 Ιουνίου 1983Βουκουρέστι, Ρουμανία
57,42Τατιάνα Κότοβα Ρωσία23 Ιουνίου 2002Ανσί, Γαλλία
67,39Γελένα Μπελεφσκάγια  Σοβιετική Ένωση18 Ιουλίου 1987Μπριάνσκ, Σοβιετική Ένωση
77,37Ινέσα Κράβετς  Ουκρανία13 Ιούνιου 1992Κίεβο, Ουκρανία
87,33Τατιάνα Λεμπέντεβα Ρωσία31 Ιουλίου 2004Τούλα, Ρωσία
97,31Ολένα Χλοπότνοβα  Σοβιετική Ένωση12 Σεπτεμβρίου 1985Άλμα Άτα, Σοβιετική Ένωση
Μάριον Τζόουνς  ΗΠΑ31 Μαΐου 1998Γιουτζίν, ΗΠΑ
Μπρίτνεϊ Ρις  ΗΠΑ2 Ιουλίου 2016Γιουτζίν, ΗΠΑ

Πηγή: World Athletics

Δείτε επίσης

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι