Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1980

Η ΔΟΕ ανέθεσε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1980 στη Μόσχα, στην 75η Σύνοδό της στις 23 Οκτωβρίου 1974, στη Βιέννη.

Επίσημα αποτελέσματα

Πόλη	Χώρα	1ος γύρος
Μόσχα	Σοβιετική Ένωση	39
Λος Άντζελες	ΗΠΑ	20

Το λογότυπο των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας ήταν έργο του σοβιετικού σχεδιαστή, Βλαντιμίρ Αρσέντιεβ. Απεικονίζει τους Ολυμπιακούς κύκλους πάνω από τους οποίους βρίσκονται παράλληλες γραμμές που συμβολίζουν το στίβο. Οι γραμμές σχηματίζουν πυραμίδα που στην κορυφή της υπάρχει ένα αστέρι, σύμβολο του Κρεμλίνου.

Η επίσημη μασκότ ήταν το αρκουδάκι Μίσα. Σχεδιάστηκε από τον Βίκτορ Τσιζίλοβ, συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Ο Μίσα έγινε και παραμένει ίσως η πιο αγαπημένη μασκότ όλων των εποχών στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Τα μετάλλια απεικόνιζαν τη Θεά Νίκη, που κρατούσε ένα στεφάνι μπροστά από το Κολοσσαίο. Στο επάνω μέρος αναγραφόταν με κυριλλικούς χαρακτήρες «Igry XXII Olympiady Moskva 1980» (Αγώνες της 22ης Ολυμπιάδας Μόσχα 1980). Στην πίσω πλευρά απεικονιζόταν η Ολυμπιακή φλόγα μπροστά από τον στίβο. Επάνω δεξιά βρισκόταν το λογότυπο των Αγώνων, ενώ χαρασσόταν κάθε φορά και το όνομα του αθλήματος.

Αθλητικό Κέντρο Σταδίου Λένιν

• Ολυμπιακό Στάδιο: Τελετές, Στίβος, Ποδόσφαιρο (τελικός), Ιππασία
• Σάλα Σπορ: Πετοσφαίριση
• Παλαί ντε Σπορ: Γυμναστική, Τζούντο
• Σάλα Druzhba: Πετοσφαίριση

Αθλητικό Κέντρο Ολυμπίσκι

• Κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο: Καλαθοσφαίριση, Πυγμαχία
• Ολυμπιακή Πισίνα: Κολύμβηση, Καταδύσεις, Υδατοσφαίριση

Αθλητικό Κέντρο ΤΣΣΚΑ Μόσχας

• Κέντρο Αθλητισμού ΤΣΣΚΑ: Πάλη
• Κέντρο Ποδοσφαίρου ΤΣΣΚΑ: Ξιφασκία
• Παλαί ντε Σπορ: Καλαθοσφαίριση, Μοντέρνο Πένταθλο

Μητροπολιτική περιοχή Μόσχας

• Στάδιο Δυναμό Μόσχας: Ποδόσφαιρο
• Αθλητικό Κέντρο και Στάδιο: Χόκεϊ επί χόρτου
• Παλαί ντε Σπορ: Χειροσφαίριση
• Κέντρο Ιππασίας: Ιππασία, Μοντέρνο Πένταθλο
• Παλαί ντε Σπορ Ισμαϊλοβο: Άρση Βαρών
• Παλαί ντε Σπορ Σοκολνίκι: Χειροσφαίριση
• Κέντρο Σκοποβολής: Σκοποβολή, Μοντέρνο Πένταθλο

Αθλητικό Κέντρο Krylatskoye

• Ολυμπιακή Λίμνη: Κανόε / Καγιάκ, Κωπηλασία
• Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο: Ποδηλασία πίστας
• Κέντρο Τοξοβολίας: Τοξοβολία

Ευρύτερη Περιοχή Μόσχας

• Οι αγώνες 1ου γύρου του ολυμπιακού τουρνουά ποδοσφαίρου έγιναν στο Λένινγκραντ, Μινσκ (Λευκορωσία) και Κίεβο (Ουκρανία).
• Η Ιστιοπλοΐα έγινε στο ναυτικό κέντρο της Πιρίτα, στο Τάλιν της Εσθονίας.

Τον Δεκέμβριο του 1979, η εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν δημιούργησε ένα κίνημα διαμαρτυρίας, με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών, και που οδήγησε σε μαζικό μποϋκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας.

Το μποϋκοτάζ χρησιμοποιήθηκε ως μέσο πίεσης από τους Αμερικανούς, κατά την τότε περίοδο του ψυχρού πολέμου. Ο πρόεδρος Τζίμυ Κάρτερ, στις 20 Ιανουαρίου 1980 έστειλε στο Κρεμλίνο το εξής τελεσίγραφο: «Αν σε ένα μήνα το αργότερο, τα στρατεύματά σας δεν αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν, η αμερικανική ολυμπιακή ομάδα δεν θα ταξιδέψει στη Μόσχα, ενώ θα ζητήσουμε και από άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο».

Μετά από διαπραγματεύσεις, και με την αρχική υποθετική ιδέα διοργάνωσης των Αγώνων στην Ελλάδα (όπως πρότεινε τότε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής), η ΔΟΕ και ο πρόεδρος Λόρδος Κίλανιν έπεισαν για κάποιες παραχωρήσεις από τη μεριά του Λεονίντ Μπρέζνιεφ, όπως την παρέλαση υπό την Ολυμπιακή σημαία. Παρ' όλα αυτά, η Ουάσιγκτον δεν έκανε ούτε βήμα πίσω από το μποϋκοτάζ των Αγώνων.

Ανάμεσα στις χώρες που δεν ταξίδεψαν στη Μόσχα, ήταν ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Δυτική Γερμανία, οι οποίες ευθυγραμμίστηκαν με τις αμερικανικές θέσεις. Όμως και 28 μουσουλμανικές χώρες συμμετείχαν στο μποϋκοτάζ, αφού η εισβολή στο Αφγανιστάν θεωρήθηκε ότι ισοδυναμούσε με επίθεση στο Ισλάμ. Συνολικά 66 χώρες πήραν μέρος στο μποϋκοτάζ.

Χώρες που συμμετείχαν στο μποϋκοτάζ το 1980 :

Αίγυπτος  Αϊτή  Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι  Αλβανία  Αντίγκουα και Μπαρμπούντα  Αργεντινή  Βερμούδες  Βολιβία

Γκάμπια  Γκάνα  Δυτική Γερμανία  Ελ Σαλβαδόρ  Εσουατίνι  ΗΠΑ  Ιαπωνία  Ινδία  Ιράν Ισραήλ

Καναδάς  Κέιμαν Νήσοι  Κένυα  Κίνα  Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό  Λιβερία  Λίχτενσταϊν  Μπαχάμες  Μπαχρέιν  Μπελίζ

Μαλαισία  Μαλάουι  Μαρόκο  Μαυρίκιος  Μαυριτανία  Μονακό  Νορβηγία  Νότια Κορέα  Ονδούρα  Ουρουγουάη  Πακιστάν

Παπούα Νέα Γουινέα  Παραγουάη  Σαουδική Αραβία  Σιγκαπούρη  Σομαλία  Ταϊβάν  Ταϊλάνδη  Τουρκία  Φιλιππίνες  Φίτζι  Χιλή

Παρά το μποϋκοτάζ, 80 χώρες έδωσαν το παρόν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980, όμως ήταν η χαμηλότερη συμμετοχή χωρών από τη διοργάνωση του 1956. Στη Μόσχα αγωνίστηκαν για πρώτη φορά έξι χώρες: η Ανγκόλα, η Μποτσουάνα, η Κύπρος, η Ιορδανία, το Λάος και η Μοζαμβίκη.

Δεκαπέντε χώρες αποφάσισαν να αγωνιστούν υπό την Ολυμπιακή σημαία και να ακούγεται ο Ολυμπιακός ύμνος κάθε φορά που θα ανέβαιναν στο βάθρο των νικητών. Η απόφαση πάρθηκε στις 3 Μαΐου στη Ρώμη. Στις 7 Μαΐου, ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ έκανε δεκτή αυτή την απόφαση. Η Νέα Ζηλανδία θα αγωνιζόταν με τη σημαία της εθνικής ολυμπιακής της επιτροπής.

Στη Μεγάλη Βρετανία, η ολυμπιακή επιτροπή σε αντίθεση με τη Μάργκαρετ Θάτσερ, αποφάσισε να στείλει τους αθλητές της. Στη Γαλλία, την απόφαση πήρε μόνη της η ολυμπιακή επιτροπή, αλλά τρεις ομοσπονδίες (ιππασία, ιστιοπλοϊα και σκοποβολή) μποϋκόταραν τους Αγώνες. Όπως και οι περισσότερες χώρες έτσι και η γαλλική αντιπροσωπεία μποϋκόταρε την τελετή έναρξης. Η τηλεοπτική μετάδοση των αθλημάτων στις δυτικές χώρες ήταν περιορισμένη, ενώ μάλιστα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ιαπωνία δεν μεταδόθηκε κανένα αγώνισμα σε ζωντανή μετάδοση.

Η Ελλάδα κατέκτησε τρία μετάλλια στη Μόσχα: ένα χρυσό και δύο χάλκινα. Ο Στέλιος Μηγιάκης κατέκτησε το χρυσό στην κατηγορία 62 κιλών της ελληνορωμαϊκής πάλης και ο Γιώργος Χατζηιωαννίδης το χάλκινο στη ελευθέρα πάλη. Το δεύτερο χάλκινο ήλθε από τον Τάσο Μπουντούρη (με τους Τάσο Γαβριηλίδη και Άρη Ρεπανάκη πλήρωμα) στην κατηγορία Σόλινγκ της ιστιοπλοΐας.

Την 5η θέση κατέλαβε ο Γιώργος Ποικιλίδης στην πάλη, 8η θέση από τον Γιώργο Ποζίδη και Νίκο Ηλιάδη στην άρση βαρών, αλλά και από τον Κώστα Κοντομανώλη στο σκιφ της κωπηλασίας.

• Ρεπορτάζ στην αγγλική γλώσσα για τα Ολυμπιακά έργα της Μόσχας. (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)