Καταλανική Δημοκρατία (2017)
Η Καταλανική Δημοκρατία (καταλανικά: República Catalana, ισπανικά: República Catalana, οξιτανικά: Republica Catalana) υπήρξε ένα μονομερώς ανακηρυγμένο κράτος στην Ιβηρική χερσόνησο[1] το 2017. Το Κοινοβούλιο της Καταλονίας κήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής από την Ισπανία εν μέσω συνταγματικής κρίσης με αφορμή το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου 2017 για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.[2]
| Καταλανική Δημοκρατία | |||
|---|---|---|---|
| |||
 Τοποθεσία της Καταλονίας στην Ευρώπη | |||
| και μεγαλύτερη πόλη | Βαρκελώνη | ||
| Καταλονικά, Οξιτανικά, Ισπανικά | |||
Πρόεδρος | Κάρλες Πουτζδεμόν | ||
| Ιστορικά • Δημοψήφισμα ανεξαρτησίας • Ανακήρυξη ανεξαρτησίας • Ισπανική παρέμβαση | 1 Οκτωβρίου 2017 27 Οκτωβρίου 2017 28 Οκτωβρίου 2017 | ||
| • Σύνολο | 32.108 km2 km2 | ||
| Πληθυσμός • Απογραφή 2017 | 7.522.596 | ||
| Νόμισμα | Ευρώ (EU) | ||
| (UTC +2) Ώρα Κεντρικής Ευρώπης | |||
| Internet TLD | .cat | ||
| Οδηγούν στα | δεξιά | ||
| Κωδικός κλήσης | ++34 93 (στην Βαρκελώνη) +34 97 (στην υπόλοιπη Καταλονία) | ||
Λίγα λεπτά αφότου το καταλανικό κοινοβούλιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής από την Ισπανία, η Ισπανική Γερουσία ενεργοποίησε το Άρθρο 155 του Ισπανικού Συντάγματος του 1978, το οποίο επιτρέπει στην ισπανική κυβέρνηση να επιβάλει άμεση κυριαρχία στην Καταλονία[3]. Λίγο αργότερα ο τότε Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι διέλυσε το Κοινοβούλιο της Καταλονίας, απέλυσε το Εκτελεστικό Συμβούλιο και ανακοίνωσε έκτακτες περιφερειακές εκλογές για τις 21 Δεκεμβρίου 2017[4] Από τις 30 Οκτωβρίου η κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη πήρε υπό τον έλεγχό της τη διοίκηση της επαρχίας.[5]
Μέχρι την αναίρεση της διακήρυξης της ανεξαρτησίας της η Καταλανική Δημοκρατία δεν είχε αναγνωριστεί από κανένα κυρίαρχο κράτος και η διεθνής κοινότητα συνέχισε να τη θεωρεί τμήμα του Βασιλείου της Ισπανίας.[6]
Ιστορία
Παρασκήνιο
Ένα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, το οποίο ανεστάλη από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας, αφού σύμφωνα με την Ισπανική κυβέρνηση ήταν παράνομο, διεξήχθη στην Καταλονία την 1η Οκτωβρίου 2017. Το ερώτημα του δημοψηφίσματος, στο οποίο οι ψηφοφόροι απαντούσαν με "Ναι" ή "Όχι", ήταν το "Θέλετε η Καταλονία να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος υπό τη μορφή μιας δημοκρατίας;". Το ''Ναι'' κέρδισε με συντριπτική πλειοψηφία, με 2.044.308 ψηφοφόρους (92.01%) να ψηφίζουν υπέρ της ανεξαρτησίας, ενώ 177.547 ψηφοφόροι ψήφισαν κατά της ανεξαρτησίας, και η συνολική συμμετοχή ανήλθε στο 43.03% και εν μέσω ερωτημάτων σχετικά με τη συμμόρφωση με τους βασικούς κανονισμούς ψηφοφορίας.[7][8][9][10]
Σε μια διφορούμενη ομιλία κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συνεδρίασης στο Κοινοβούλιο της Καταλονίας στις 10 Οκτωβρίου, ο Κάρλες Πουτζδεμόν δήλωσε ότι «η Καταλονία είχε κερδίσει το δικαίωμα να είναι ανεξάρτητο κράτος» και ότι υπερασπίστηκε «την εντολή του λαού της Καταλονίας να γίνει ανεξάρτητη δημοκρατία». Ωστόσο, ανακοίνωσε αμέσως ότι το κοινοβούλιο πρέπει να αναστείλει μια επίσημη διακήρυξη ανεξαρτησίας προκειμένου να συνεχίσει το διάλογο με την ισπανική κυβέρνηση. Ο Πουτζδεμόν και άλλοι βουλευτές υπέρ της ανεξαρτησίας υπέγραψαν τότε μια συμβολική ανακήρυξη ανεξαρτησίας χωρίς νομική ισχύ.[11] Στις 11 Οκτωβρίου, μετά από έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου που είχε ως στόχο να αντιμετωπίσει τα γεγονότα της προηγούμενης ημέρας, ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε ότι ζητούσε επισήμως από την κυβέρνηση της Καταλονίας να επιβεβαιώσει εάν είχε δηλώσει ανεξαρτησία πριν από τις 16 Οκτωβρίου στις 10 π.μ και μέχρι τις 19 Οκτωβρίου για να ανακαλέσει όλες τις θεωρούμενες παράνομες πράξεις, εάν είχε δοθεί καταφατική απάντηση ή και καθόλου απάντηση.[12] Αυτή η απαίτηση ήταν μια τυπική προϋπόθεση που απαιτείται για να ενεργοποιηθεί το άρθρο 155 του ισπανικού Συντάγματος, μια αποκαλούμενη "πυρηνική επιλογή" που θα επέτρεπε στην ισπανική κυβέρνηση να αναστείλει την πολιτική αυτονομία της Καταλονίας και να επιβάλει άμεση εξουσία από τη Μαδρίτη.[13][14][15] Η πίεση που ασκήθηκε στο πλαίσιο του συνασπισμού υπέρ της ανεξαρτησίας, ιδιαίτερα από την Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας, απαίτησε μια σαφή επιβεβαίωση της καταλανικής ανεξαρτησίας, απειλώντας να αποσύρει την κοινοβουλευτική στήριξή της από την κυβέρνηση Πουτζδεμόν εάν ανακαλέσει την απαίτησή της για ανεξαρτησία.[16] Στην επίσημη απάντησή του στην απαίτηση του Ραχόι, που βιαζόταν την αρχική προθεσμία των πέντε ημερών, ο Πουτζδεμόν απέτυχε να διευκρινίσει εάν είχε ανακηρυχθεί ανεξαρτησία και αντίθετα ζήτησε διαπραγματεύσεις για τους επόμενους δύο μήνες.[17][18] Η ισπανική κυβέρνηση απάντησε ότι αυτό δεν ήταν μια έγκυρη απάντηση στην απαίτησή της και αμφέβαλλε ότι η προσφορά του Πουτζδεμόν για διάλογο ήταν ειλικρινής λόγω της έλλειψης "σαφήνειας".[19][20] Η άρνηση της κυβέρνησης της Καταλονίας είτε να επιβεβαιώσει είτε να αρνηθεί την ανεξαρτησία της, έδωσε μια δεύτερη προθεσμία για να απαντήσει πριν την ενεργοποίηση του Άρθρου 155.[21][22]
Στις 19 Οκτωβρίου, ο Μαριάνο Ραχόι επιβεβαίωσε ότι η ισπανική κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει το Άρθρο 155 και θα αναστείλει την αυτονομία της Καταλονίας ύστερα από μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις 21 Οκτωβρίου, μετά από επιστολή του Πουτζδεμόν, στην οποία ανέφερε ότι η δήλωση ανεξαρτησίας είχε ανασταλεί αλλά ότι το καταλανικό κοινοβούλιο θα μπορούσε να επιλέξει να το ψηφίσει εάν η Ισπανία συνέχιζε την "καταστολή".[23] Στη συνέχεια, ο Ραχόι ανακοίνωσε ότι η ισπανική κυβέρνηση θα ασκήσει άμεση εξουσία επί του Κοινοβουλίου της Καταλονίας, προχωρώντας στην καθαίρεση του Πουτζδεμόν και ολόκληρης της καταλανικής κυβέρνησης από τα αξιώματά τους και θα προκηρύξει περιφερειακές εκλογές εντός έξι μηνών.[24][25][26]
Θεσμικές αντιδράσεις
Στις 26-27 Οκτωβρίου 2017 μια συζήτηση για μια πιθανή κήρυξη της ανεξαρτησίας πραγματοποιήθηκε στο Κοινοβούλιο της Καταλονίας[27], ταυτόχρονα με την συζήτηση της Ισπανικής Γερουσίας για την άμεση κυβέρνηση στην Καταλονία[28]. Στο τέλος της συζήτησης, το καταλανικό κοινοβούλιο ψήφισε μια μονομερή διακήρυξη της ανεξαρτησίας η οποία πέρασε με 70 ψήφους υπέρ, 10 κατά. Δύο Βουλευτές είχαν λευκή ψήφο, και οι 52 βουλευτές του Κόμματος των Πολιτών, του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Καταλονίας και του Λαϊκού Κόμματος μποϊκόταραν την ψηφοφορία.[29][30]. Σε απάντηση, ο Πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι διέλυσε το Κοινοβούλιο της Καταλονίας, απέλυσε το Εκτελεστικό Συμβούλιο και ανακοίνωσε έκτακτες περιφερειακές εκλογές για τις 21 Δεκεμβρίου 2017, μετά την ενεργοποίηση του Άρθρου 155 από την Ισπανική Γερουσία.
Λίγο μετά την ανακοίνωση του Ραχόι, ο διευθυντής της Καταλανικής Αστυνομίας Πέρε Σολέρ ι Καμπίνς, απέστειλε μια αποχαιρετιστήρια επιστολή αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο την απομάκρυνσή του από την ισπανική κυβέρνηση. Ο Πουτζντεμόν ζήτησε από τους Καταλανούς να αντισταθούν δημοκρατικά στην επιβολή του Άρθρου 155, αλλά δεν διευκρίνισε αν θα αναγνωρίσει ή αν θα αρνηθεί τις εντολές της ισπανικής κυβέρνησης.[31][32]
Το Γενικό Συμβούλιο της Κοιλάδας του Αράν, αυτόνομη περιφέρεια της Καταλονίας από το 2015 (με παρόμοιους όρους όπως η αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας εντός της Ισπανίας) ανακοίνωσε ότι θα κάνει μια έκτακτη συνάντηση στις 30 Οκτωβρίου για να αξιολογήσει τις συνέπειες της ανακήρυξης ανεξαρτησίας καθώς και να αποφασίσει εάν θα ανακηρύξει ή όχι την ανεξαρτησία του από την Καταλονία.[33][34][35]
Διεθνείς σχέσεις
Διεθνής αναγνώριση
Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της από την Ισπανία, η Καταλανική Δημοκρατία δεν είχε λάβει αναγνώριση από κανένα κυρίαρχο κράτος.[6]
[36] Οι εξής 60 χώρες είχαν ανακοινώσει ότι δεν αναγνωρίζουν την Καταλανική Δημοκρατία ως κυρίαρχη οντότητα και υποστηρίζουν την εδαφική ενότητα και τη συνταγματική τάξη της Ισπανίας.[37][38]
Μερικές χώρες είχαν εκφράσει ενδιαφέρον για αναγνώριση. Ένας βουλευτής από το κυβερνών Κόμμα Κέντρου της Φινλανδίας σκέφτεται να προτείνει ψηφοφορία για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Καταλονίας στο εθνικό κοινοβούλιο[101]. Ένας βουλευτής στην Αργεντινή εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για ψηφοφορία στο κοινοβούλιο της χώρας του. Η Βενεζουέλα και η Βόρεια Κορέα έχουν μιλήσει πρόσφατα υποστηρίζοντας την Καταλανική κυριαρχία, αλλά δεν έχουν προβεί ακόμα σε επίσημη αναγνώριση[102].
Αναγνώριση από άλλες μη κυρίαρχες ή αμφισβητούμενες οντότητες
Ένας βουλευτής από την μερικώς αναγνωρισμένη Νότια Οσσετία επισκέφθηκε τη Βαρκελώνη και εξέφρασε υποστήριξη για μια ανεξάρτητη Καταλονία. Η Αμπχαζία και η Νότια Οσσετία είχαν εκφράσει ενδιαφέρον για την αναγνώριση της Καταλανικής Δημοκρατίας αν λάμβαναν σχετικό αίτημα από την Καταλονία.[103][104] Το Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας του Αρτσάχ εξέδωσε ανακοίνωση υποστήριξης, λέγοντας ότι "Πιστεύουμε ότι είναι σημαντική η επίτευξη λύσης στην πολιτική κρίση μεταξύ της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα, μέσω διαλόγου."[105]
Ο Φλαμανδός Υπουργός-Πρόεδρος, Γκερτ Μπουρζουά, εξέφρασε υποστήριξη για την Καταλανική Δημοκρατία, αλλά δήλωσε ότι η απόφαση είναι στα χέρια της Βελγικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης.[106] Ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της Κορσικής, Ζαν-Γκι Ταλαμόνι, εξέφρασε την υποστήριξή του για την καταλανική ανεξαρτησία, αλλά η αναγνώριση είναι εντελώς συμβολική[107]. Η Κυβέρνηση της Σκωτίας εξέφρασε την υποστήριξή της για την αυτοδιάθεση των Καταλανών, δηλώνοντας ότι "καταλαβαίνουν και σέβονται τη θέση της Καταλανικής Κυβέρνησης."[108]
Ιδιότητα μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Ως περιοχή της Ισπανίας, η αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας είναι επίσης μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), της Ευρωζώνης και της Ζώνης Σένγκεν. Πριν από την ανακήρυξη, διεξήχθη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον μια ανεξάρτητη Καταλονία θα μπορούσε να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις συναφείς διεθνείς συμφωνίες ή αν, μετά την ανεξαρτησία, θα βρισκόταν εκτός αυτών των ρυθμίσεων. Η απόσπαση μέρους ενός έθνους-μέλους δεν αντιμετωπίζεται ειδικά στις Συνθήκες της ΕΕ, αν και έχουν δοθεί νομικές απόψεις τόσο στην περίπτωση της Καταλονίας όσο και κατά τη διάρκεια της συζήτησης γύρω από το δημοψήφισμα για τη ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014[109][110]. Το «δόγμα Πρόντι» που ακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει ότι μία περιοχή που αποχωρεί από ένα κράτος-μέλος, θα εξέλθει και από την ΕΕ και θα πρέπει να υποβάλει αίτηση για ένταξη ως εξωτερικό έθνος[111].
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι η ανακήρυξη ανεξαρτησίας "δεν άλλαξε τίποτα" και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ασχοληθεί μόνο με την ισπανική κυβέρνηση, ενώ παράλληλα καλεί την Ισπανία να χρησιμοποιήσει τη "δύναμη των επιχειρημάτων, όχι το επιχείρημα της δύναμης."[112]
Δείτε επίσης
- Καταλονία (ως περιφέρεια της Ισπανίας)
- Κίνημα ανεξαρτησίας της Καταλονίας
- Κυβέρνηση της Καταλονίας
- Κοινοβούλιο της Καταλονίας
Αναφορές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Κυβέρνηση της Καταλονίας Αρχειοθετήθηκε 2021-03-08 στο Wayback Machine. (Αγγλικά)
- Καταλανικό Κοινοβούλιο (Καταλανικά)