Hamarreko handi
Hamarreko handia edo bost puntuko handia, bertsolaritzan, 10 eta 8 silabako bost ahapaldi dituen bertsoa da. Lerro bakoitietan 10 silaba ditu eta bikoitietan 8 silaba. Errima lerro bikoitietan jartzen da.[1][2][3] Adibide bat, Benito Lertsundi eta Jon Maiaren Itsasoari begira abestia da.
Hamarreko handiak 18 silaba eta bi etenaldi baditu: lehena, bosgarren silabaren ondotik, bigarrena, hamargarrenaren ondotik. Azken zortzi silabak nahi bezala uztartzen dira.[4]
Hamarreko handi izena Hego Euskal Herrian erabiltzen da batez ere, eta bost puntuko handi Iparraldean.[2]
Adibidea: Itsasoari begira
- Zaz--pi men--de--ko / gau--e--an gau-de // Gu--re lo--re e--ta sa--si
- 1......2...3.......4.....5..../.6......7...8...9.....10 // 1.....2...3...4...5...6..7...8
Bost aldiz errepikatzen da egitura hori:
- Zazpi mendeko gauean gaude (10)
- Gure lore eta sasi (8a)
- Irrintzi oihu,ele eta ulu (10)
- Marmario eta garrasi (8a)
- Haize, enbata, brisa, galerna (10)
- Gaur garbi bihar nahasi (8a)
- Xake taularen zuri beltzetan (10)
- Arrats gozo egun gazi (8a)
- Ai itsasorik ez bageneuka (10)
- Zeri so negarrez hasi (8a)
Doinu batzuk
Bertsolaritzaren Datu-Basean 73 doinu eskaintzen dira[5][6][7][8]
Hamarreko txikiko neurria duten bertso guztiak doinu askorekin kantatu daitezke, esate baterako, hauek:
- Hil da Canovas fuera Canovas[9]
- Itsasoari begira (Azken arnasa eman nahi nuke)[8]
- Amodioa gauza tristea[10]
Erreferentziak
Ikus, gainera
Kanpo estekak
Datuak: Q16517472
