Zitkala-Ša
Zitkala-Ša (1876ko otsailaren 22a–1938ko urtarrilaren 26a), baita Gertrude Simmons Bonnin gisa ezaguna ere, siux herriko emakume idazle, argitaratzaile, biolinista eta ekintzailea izan zen.[1]
| Zitkala-Ša | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1926 - 1938 | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Yankton Indian Reservation (en)  , 1876ko otsailaren 22a | ||
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak | ||
| Talde etnikoa | Siuxa | ||
| Lehen hizkuntza | dakota | ||
| Heriotza | Washington, 1938ko urtarrilaren 28a (61 urte) | ||
| Hobiratze lekua | Arlingtongo Hilerri Nazionala | ||
| Hezkuntza | |||
| Heziketa | Earlham College | ||
| Hizkuntzak | ingelesa dakota | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | idazlea, poeta, biolin-jotzailea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea | ||
| Enplegatzailea(k) | Carlisle Indian Industrial School (en) (1899 - 1901) | ||
| Kidetza | Society of American Indians (en) | ||
| Musika instrumentua | biolina | ||
  | |||
Biografia
1876ko otsailaren 22an jaio zen Yankton amerindiar erreserban, Hego Dakotan. Ellen Simmons amak hazi zuen. Richmond-eko Earlham Collegen sartu zen, Indianan, eta, 1895ean, graduatu zen. Une horretatik aurrera, letrek eta musikarekiko interes handia erakusten hasi zen. 1897tik 1899ra bitartean biolina jo zuen Boston Conservatory of Musicen. Aldizkari eta egunkarietarako testu eta artikulu ugari idatzi zituen eta bertan indiar amerikarren tribuei atxikimendua erakutsi zien. William F. Hansonekin lan eginez, Zitkala-Šak The Sun Dance Opera (1913), Amerikako jatorrizko lehen operarako, abestiak idatzi zituen.[2]
1926an Amerindiarren Kontseiluko sortzaileetako bat izan zen, tribuen herritartasunaren eta eskubide zibilen alde borrokatzeko. Kontseiluko presidente izan zen 1938an hil zen arte.[3] Gertrude Simmons Bonnin izenarekin lurperatuta dago Arlingtongo Hilerri Nazionalean. Hil ondoren, Nebraskako Unibertsitateak amerikar natiboei buruzko bere testu asko berrargitaratu zituen.
Zitkala-Šaren ontra batzuk
- Old Indian Legends. Lincoln: University of Nebraska Press, 1985
- American Indian Stories. Lincoln: University of Nebraska Press, 1985.
- Zitkála-Šá. "Why I Am a Pagan." Atlantic Monthly, 1902.
- Zitkála-Šá, Fabens, Charles H. and Matthew K. Sniffen. Oklahoma's Poor Rich Indians: An Orgy of Graft and Exploitation of the Five Civilized Tribes, Legalized Robbery. Filadelfia: Office of the Indian Rights Association, 1924.
- Zitkála-Šá. Dreams and Thunder: Stories, Poems, and The Sun Dance Opera. P. Jane Hafen-en edizioa. Lincoln: University of Nebraska Press, 2001. ISBN:0-8032-4918-7.
- Zitkála-Šá: Letters, Speeches, and Unpublished Writings, 1898-1929. Tadeusz Lewandowskiren edizioa. Leiden, Boston: Brill Press, 2018. ISBN:9789004342101.
Erreferentziak
Kanpo estekak
Datuak: Q2668090
Multimedia: Zitkala-Sa / Q2668090
