جایزه ادبی من بوکر
جایزهٔ ادبی مَن بوکر (به انگلیسی: The Man Booker Prize)، که به نام جایزهٔ بوکر هم شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین جوایز ادبی دنیاست که هر سال به بهترین رمان جدید انگلیسی‌زبان اعطا می‌شود. این جایزه تا سال ۲۰۱۴ تنها به نویسندگان کشورهای مشترک‌المنافع، انگلیسی‌ها و ایرلندی‌ها[۱] تعلق می‌گرفت؛ اما از سال ۲۰۱۴ تمام آثار نوشته‌شده به زبان انگلیسی حق شرکت در آن را پیدا کرده‌اند.[۲] نام برندهٔ این جایزه به‌طور وسیعی در مطبوعات آورده می‌شود و بنابراین بردن جایزهٔ بوکر تأثیر فراوانی در فروش کتاب می‌گذارد.[۳]
| جایزه ادبی من بوکر | |
|---|---|
 | |
| توصیف | بهترین رمان جدید انگلیسی‌زبان چاپ بریتانیا |
| مکان | گیلدهال، لندن، انگلستان |
| کشور | بریتانیا  |
| برگزارکننده | من گروپ |
| نخستین دوره | ۱۹۶۹ |
| وبگاه | |
در سال ۲۰۰۵، جایزهٔ دیگری که هر نویسندهٔ زنده‌ای از هر جای دنیا واجد شرایط گرفتن آن است، با نام جایزه جهانی من بوکر معرفی شد.[۴][۵] نسخهٔ روسی این جایزه با نام جایزه بوکر روسی در سال ۱۹۹۲ آغاز شد.[۵]
روند انتخاب و اعطای جایزهٔ من بوکر
روند انتخاب برنده جایزه با تشکیل یک کمیته مشورتی که شامل یک نویسنده، دو ناشر، یک نماینده ادبی، یک کتاب فروش، یک کتابدار و یک رئیس منصوب شد توسط بنیاد جایزه بوکر است، آغاز می‌شود. سپس کمیته مشورتی هیئت داوران که عضویت آن هر ساله تغییر می‌کند را انتخاب می‌کند. هرچند در موارد نادر ممکن است داور یک بار دیگر انتخاب شود. داوران از میان منتقدان برجسته ادبی، نویسندگان، دانشگاهیان و شخصیت‌های برجسته عمومی انتخاب می‌شوند. داورهای انتخاب شده بدون دخالت مدیران بنیاد جایزه بوکر و حامیان مالی کار می‌کنند.[۶]
معرفی کتاب
هر ناشر می‌تواند تا دو عنوان کتاب جدید (چاپ همان سال) را به بنیاد بوکر معرفی کند. به علاوه، کتاب نویسندگانی که قبلاً جایزهٔ بوکر را گرفته‌اند یا در ۱۰ سال گذشته جزو فهرست نهایی آن بوده‌اند نیز بررسی می‌شود. ناشران می‌توانند تا پنج عنوان کتاب دیگر را برای بررسی ارائه کنند. داوران موظفند هشت تا دوازده عنوان از این کتاب‌ها را درخواست کنند تا در فهرست آثار مورد بررسی قرار گیرد. یک وجه تمایز بزرگ جایزهٔ بوکر با دیگر جوایز ادبی در این است که داوران همهٔ آثار معرفی شده را می‌خوانند. فهرست کتاب‌های معرفی شده اکیداً محرمانه است.
فهرست‌ها و جایزه
داوران ابتدا یک فهرست اولیه، و سپس یک فهرست نهایی شامل شش عنوان کتاب را معرفی می‌کنند، برای عضویت در فهرست نهایی باید حداقل یکی از داوران از کتاب حمایت کند. نویسندگانی که کتابشان به فهرست نهایی راه پیدا کرده یک نسخهٔ جلد چرمی از کتابشان به همراه ۲٬۵۰۰ پوند پول دریافت می‌کنند.
با اجماع داوران جایزهٔ بوکر به یکی از عناوین فهرست نهایی تعلق می‌گیرد. ارزش نقدی این جایزه در حال حاضر ۵۰٬۰۰۰ پوند است. مبلغ جایزه در اصل ۲۱٬۰۰۰ پوند بود، و از سال ۲۰۰۲ با پشتیبانی گروه مَن به مقدار فعلی افزایش پیدا کرد.
