Hamor

gmejna w Zhorjelskim wokrjesu


Hamor (prjedy tež Hamory;[2] němsce Boxberg/O.L.) je wjes a gmejna na sewjeru sakskeho wokrjesa Zhorjelc. Leži 129 m nad mórskej hładźinu we Łužiskim brunicowym rewěrje a ma wokoło 4400 wobydlerjow, z kotrychž bydli něhdźe tysac we hłownej wsy Hamorje. Dalše wulke gmejnske dźěle su Delni Wujězd (627 wob.), Rychwałd (508) a Klětno (459). Gmejna je stejišćo Hamorskeje milinarnje, jedneje z najwjetšich brunicowych milinarnjow w Němskej.

Hamor
Hamor na karće Sakskeje
Hamor na karće Sakskeje
DEC
Hamor
Hamor
Wopon
Wopon Hamora
Wopon Hamora
Zakładne daty
statNěmska Němska
zwjazkowy krajSakskaSakska Sakska
wokrjesZhorjelski
wysokosć129 metrow n.m.hł.
přestrjeń217,69 km²
wobydlerstwo4.270 (31. dec 2022)[1]
hustosć zasydlenja20 wob. na km²
póstowe čisło02943
předwólby(+49) 035774, 035728, 035895
awtowa značkaGR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zarjadnistwo
adresaJužna dróha 4
02943 Hamor
webstronaboxberg-ol.de
Połoženje Hamora w Sakskej
KartaBjerwałdski jězorBartonski jězorKwětanečanski jězorKwětanečanski jězorPólskaČěskaWokrjes Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horyMužakowBejerecyBjenadźicyOchranowBertsdorf-HörnitzHamorHamorSuche HendrichecyHabrachćicy-Nowe JěžercyKotmar (gmejna)JabłońcZhorjelcZhorjelcDźěwinDźěwinWulki ŠunowSwóńcaWosečkHainewaldeOchranowWysoka DubrawaHórkaJonsdorfKodrecyKralowski hajKrušwicaChrjebja-Nowa WjesLěwałdLutarjecyLubijMarkoćicyMarkoćicyMittelherwigsdorfMikowMikowNysowa łučinaNowosólc-Horni HródkKotmar (gmejna)NiskaKotmar (gmejna)WódrjeńcaOlbersdorfWopakaWostrowcOjbinKwětanecy při jězoruRychbachRěčicyRosenbachRózborkSlepoSchönau-BerzdorfŠumbachŠepcowy DołWodowe HendrichecyRychbachTrjebinTrjebinVierkirchenWaldhufenWuskidźBěła WodaŽitawaŽitawaWokrjes BudyšinBraniborska
Karta
wikidata: Hamor (Q544833)
51.414.583333333333

Hamor słuša oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.

Geografija

Napohlad gmejnskeho dźěla Hamor z Bjerwałdskim jězorom w pozadku

Hamor nadeńdźe so něhdźe dwanaće kilometrow južnje Běłeje Wody, 25 km wuchodnje Wojerec a 28 km sewjernje Budyšina při wuchodnej kromje Łužiskeje jězoriny.

Hamorska gmejna je najwjetša w Sakskej nimo wulkoměstow Drježdźan, Lipska a Kamjenicy a města Grima. Wulki podźěl gmejnskeho teritorija njeje pak wobsydlene, dokelž wobsteji pak z aktiwneje abo něhdyšeje brunicoweje jamy (Wochožanskeje a Rychwałdskeje), pak z wodźiznow. Najwjetši jězor w Hamorskej gmejnje je Bjerwałdski, něhdyša brunicowa jama. Južny dźěl gmejny – wokoło Klětnoho — leži hižo w Hornjołužiskej holanskej a hatowej krajinje.

Susodne gmejny su Běła Woda a Wuskidź na sewjeru, Rěčicy a Chrjebja-Nowa Wjes na wuchodźe, Wysoka Dubrawa, Malešecy a Wulka Dubrawa na juhu, Radwor na juhozapadźe kaž tež Łaz a Sprjewiny Doł na zapadźe.

Stawizny

Prěnje historiske naspomnjenje jako Boksberg pochadźa z lěta 1366. Přez lětstotki podsteješe wjes, wobstejaca z dweju kulowcow, Mužakowskemu stawowemu knjejstwu. We 18. lětstotku wukonješe tež Rychwałdske ryćerkubło ležownostne knjejstwo nad dźělom Hamora.[3]

Přez wobzamknjenja Wienskeho kongresa přidźěli so dotal k Sakskej słušacy sewjerny dźěl Hornjeje Łužicy z Hamorom w lěće 1815 Pruskej.

Wobydlerstwo

Po Mukowej statistice z lětow 1884/85 rěčachu tehdy 237 wot cyłkownje 337 Hamorčanow serbsce.[4] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 jenož hišće snadny serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot 7,8 %.[5]

Gmejnske dźěle

Hamorska gmejna wobsteji ze slědowacych wsow:

wob.přer.
staroba
♀/♂akwocient
młodych
b
kwocient
starych
c
wosoby/
domjacnosć
Bjerwałd15945,69920262,6
Cympl10339,99432172,9
Delni Wujězd75050,29716432,1
Dyrbach8052,81118552,4
Hamor122049,89819451,9
Jamno25044,210032362,5
Klětno49048,610117322,4
Košla12445,512631422,2
Krynhelecy37647,710313292,4
Manjow10249,48221462,1
Radšowk3153,510711532,1
Rudej8253,112210542,2
Rychwałd54345,810823322,4
Sprjowje6646,29416312,4
Tranje9448,012912282,3
Turjo7143,712230352,5
Wochozy25950,410717382,4
Wolešnica15646,69027422,5
gmejna495648,310219382,2
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[6]
a: ličba mužow na 100 žonow
b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65


Politika

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).

Infrastruktura

Přez Hamorsku gmejnu wjedu zwjazkowa dróha 156 (BudyšinMužakow) a statnej dróze S 131 (z Hamora do Rěčic a Niskeje) a S 108 (z Wujězda přez Łaz do Wojerec). Nimo toho ma gmejna dwě zastanišći při železniskej čarje Wojerecy–Zhorjelc, a to w Delnim Wujězdźe a Klětnom.

Dźensa maja w Hamorskej gmejnje jenož hišće jeničku zakładnu šulu we hłownej wsy. Šula w Delnim Wujězdźe bu hižo do zagmejnowanja zawrjena, Klětnjanska po 2003.

Wotbagrowane wsy w gmejnje

Ćopłotna milinarnja Hamor

Hlej tež: Lisćinu wotbagrowanych wsow

Hlej tež


Žórła

Wotkaz

 Commons: Hamor – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije