Eukaryote

Dagiti eukaryote ket maysa nga organismo a dagiti selulana ket aglaon ti tengnga ken dadduma pay nga organulo a nabalkot iti kaunegan dagiti kulanit. Dagiti eukaryote ket pormal dagitoy a takson ti Eukaryota wenno Eukarya. Ti nailawagan a kulanit a mangbedbed nga estruktura a mangikabil pakailasinan kadagiti selula ti eukaryote manipud kadagiti selula ti prokariota ket ti tengngana, wenno nuklear a sobre, iti kaunegan a ti pakaawitan ti henetiko a materiales.^[3][4][5] Ti kaadda ti tengnga ket mangited kadagiti eukarita kadagiti naganda, a nagtaud manipud iti Griego ti ευ (eu, "nasayaat") ken κάρυον (karyon, "nues" wenno "kernel").^[6] Kaaduan kadagiti eukaryote a selula ket aglaonda pay ti sabsabali a bedbed dagiti kulanit nga organulo a kas ti mitochondria wenno ti Golgi nga aparato. Iti pay maipatinayon, dagiti mula ken ken algas ket aglaonda kadagiti kloroplasto. Adu kadagiti uniselular nga organismo ket dagiti eukaryote, a kas ti protozoa. Amina dagiti multiselular nga organismo ket dagiti eukaryote, mairaman dagiti ayup, mulmula ken dagiti fungus.

Dagiti eukaryote Sakup ti panawen: Orosiriano – Agdama 1850–0Ma Had'n Arkeano Proterosoiko Pha.
Dagiti eukaryote ken dagiti sumagmamano a wadan ti dibersidadda – agpakanawan manipud iti ngato a kanigid: Osmia bicornis, Boletus edulis, Kadawyan a chimpanzee, Isotricha intestinalis, Ranunculus asiaticus, ken Volvox carteri
Taksonomia
Dominio:	Eukaryota (Chatton, 1925) Whittaker & Margulis, 1978
Dagiti supergrupo[2] ken dagiti pagarian
Archaeplastida Pagarian ti Plantae – Mulmula Hacrobia[1] SAR (Stramenopiles + Alveolata + Rhizaria) Discoba Loukozoa Amoebozoa Opisthokonta Pagarian ti Animalia – Ay-ayup Pagarian ti Fungi Hemimastigophora Eukaryotic organisms that cannot be classified under the kingdoms Plantae, Animalia or Fungi are sometimes grouped in the kingdom Protista.

Ti pannakabingbinga ti selula kadagiti eukaryote ket aggiddiat manipud kadagiti organismo nga awan tengngana (Prokaryote). Adda dagiti dua a kita ti proseso ti pannakabingbingay. Iti mitosis, ti maysa a selula ket mabingbinga nga agpataud kadagiti dua a henetiko nga agpada a selula. Iti meiosis, a nasken iti seksual reproduksion, ti maysa a selula ti diploid (adda dua a kromosoma, maysa manipud iti tungngal maysa a nagannak) ket mapan iti panagtitipon manen iti tunggal maysa a paris dagiti kromosoma ti nagannak, ken into pay ti dua nga addang iti panagbingbingay ti selula, a pagbanagan iti uppat a selula ti haploid (gametes). Iti tunggal maysa a gamete ket addaan laeng ti maysa a komplemento dagiti kromosoma, ti tunggal maysa ket naisangayan a laok ti dagiti mainaig a paris dagiti kromosoma ti nagannak.

Ti dominio nga Eukariota ket agparang a kas monopiletiko, ken isu nga mangbukel ti maysa kadagiti tallo a dominio ti biag. Dagiti dua a sabali a dominio, ti Bakteria ken ti Archaea, ket dagiti prokariota ken awan dagiti langa a kasla dita ngato. Dagiti eukaryote ket mangirepresenta ti bassit-usit a minoridad iti amina a sibibiag a banag;^[7] uray ti bagi ti tao adda daytoy ti ad-adu ngem 10 a beses ngem dagiti mikrobio ngem dagiti selula ti tao.^[8] Nupay kasta, gapu ti kadakkelda, ti kolektibo a biomasada iti sangalubongan ket nakarkulo iti agarup a kapada dagiti prokariota.^[9] Dagiti eukaryote ket immunada a naparang-ay idi 1.6–2.1 bilion a tawtawen.