ماینکرفت[۱۷] یا ماینکرافت[۱۸] (به انگلیسی: Minecraft) یک بازی ویدیوییسندباکس و جهان باز است که توسط موجنگ استودیوز ساخته و برای رایانه، موبایل و کنسول منتشر شده است. این بازی توسط ناچ (به انگلیسی: Notch) خلق و با زبان برنامهنویسی جاوا نوشته شده است. پس از چندین نسخهٔ آزمایشی خصوصی اولیه، ماینکرفت اولین بار در ماه مه سال ۲۰۰۹ منتشر شد و قبل از انتشار کامل آن در نوامبر ۲۰۱۱، ینس برگنستن توسعه را به دست گرفت. ماینکرفت از آن زمان به چندین سیستم عامل دیگر نیز منتقل شده است و با فروش بیش از ۲۳۸ میلیون نسخه و با داشتن بیش از ۱۴۸ میلیون کاربر فعال ماهانه، از سال ۲۰۲۰ پرفروشترین بازی ویدئویی در تمام دوران است؛ همچنین برخی از افراد این بازی را به عنوان بهترین بازی ویدیویی تاریخ میشناسند.
در ماینکرفت، بازیکنان در دنیای سه بعدی تولید شده از نظر رویه و زمینی تقریباً بینهایت را کاوش میکنند و ممکن است مواد اولیه، ابزارها و وسایل را کشف یا استخراج کنند که با استفاده از آنها سازههای مختلف و متفاوتی بسازند. بسته به حالت بازی، بازیکنان میتوانند حال بقا که بازیکنان باید منابعی را برای ساختن جهان و حفظ سلامتی خود بدست آورند و یک حالت خلاقانه که بازیکنان منابع و جان نامحدود دارند و میتوانند پرواز کنند. بازیکنان میتوانند برای ایجاد مکانیک، آیتمها و داراییها و گیم پلی بازی را با افزونهها (ماد و ادآن) و برای شکل بلاک و آیتمها و بلاکها از تکسچر پک استفاده کنند.
ماینکرفت تاکنون بسیار مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است، تا جایی که چندین جایزه را از آن خود کرده و به عنوان یکی از برترین بازیهای ویدئویی در تمام دورانها معرفی شده است. شبکههای اجتماعی، هجوها، اقتباسها، کالاها و کنوانسیونهای سالانهٔ ماینکان (به انگلیسی: MineCon) نقش زیادی در محبوبیت بازی داشتند. همچنین در محیطهای آموزشی، به ویژه در حوزهٔ سیستمهای محاسباتی، مورد استفاده قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۴، موجنگ و مالکیت معنوی ماینکرفت توسط مایکروسافت به مبلغ ۲٫۵ میلیارد دلار خریداری شد. همچنین تعدادی بازی اسپینآف مانند ماینکرفت: حالت داستانی، ماینکرفت دانجنز، ماینکرفت ارث، ماینکرفت لجندز و همچنین یک مستند با نام ماینکرفت: داستان موجنگ تولید شده است.
کریپیپاستا و شایعات
چند سال پس از انتشار بازی، شایعاتی منتشر شد مبنی بر این که بازیکنان شخصیتهایی عجیب و غریب در دنیای خود میدیدند و اتفاقات عجیبی در حین بازی برای آنها رخ میداد. از سه شخصیت معروف این شایعات میتوان به هیروبراین (به انگلیسی: Herobrine)، نال (به انگلیسی: Null) و اِنتیتی ۳۰۳ (به انگلیسی: Entity 303) اشاره کرد. پس از گسترده شدن این شایعات، مادسازها و برنامهنویسان کنجکاو شدند بدانند آیا این شایعات واقعیت دارد یا خیر اما پس از استخراج و بازکردن فایلهای بازی و خط به خط بازبینی کردن آنها هیچ فایل یا نشانهای از این شخصیتها پیدا نکردند. در آخر معلوم شد که تمامی این شخصیتها خیالی بوده و برای محبوبیت و تولید محتوا ساخته شدهاند.البته باید گفت که شخصیت «هیروبراین»، در نسخههای بسیار قدیمی وجود داشته که آن را خود سازندگان بازی برای مشهور تر شدن بازی خود قرار دادند.
به عنوان مثال در سال ۲۰۱۳ یوتیوبری با نام اِلانگکِیمجاش (به انگلیسی: AlongCameJosh) شخصیت نال را خلق کرد. در ویدئوهای قدیمی اِلانگ، او همیشه با دوستان خود درحال بازی کردن ماینکرفت بود، اما ناگهان با نال مواجه میشد یا توسط او کشته میشد یا به مکانهای مختلفی توسط نال انتقال داده میشد. او از هیروبراین و نال در ویدئوهای خود به شدت استفاده میکرد اما زمانی که متوجه شد این موضوع درحال گسترش است و ممکن است برای او دردسرساز شود، در بخش توضیحات یکی از ویدئوهایش کامل توضیح داد که تمامی اتفاقات ویدئوهای او ساختگی است و هیچکدام واقعیت ندارند. او حتی در یک از ویدئوهای یوتیوب خود با عنوان "ARE AlongCameJosh Herobrine VIDS FAKE?" از هیروبراین پرسید: «آیا تو واقعی هستی؟» و هیروبراین با گذاشتن یک تابلو برروی زمین روی آن نوشت «خیر، من واقعی نیستم». همچنین یوتیوبری که اولین بار اِنتیتی ۳۰۳ را خلق کرد و به او این نام را داد، د اِسپید ۱۷۹ (به انگلیسی: TheSpeed179) نام داشت. در حقیقت این سه شخصیت را هیچ بازیکنی ندیده و تمام شایعات مربوط به چند محتوای ساختگی از سمت خود بازیکنان بودهاست.[۲۰][۲۱][۲۲]
افتخارات
ماینکرفت موفق به دریافت ۵ جایزه از کنفرانس توسعه دهندگان بازی در سال ۲۰۱۱ شد:
جایزه نوآوری، بهترین بازی قابل دانلود، و همچنین برنده بهترین بازی جدید از بخش انتخاباتی توسعه دهندگان بازی و جایزه انتخابی حضار شد.
این بازی برنده جایزه بزرگ (Seumas McNally) از فستیوال بازیهای مستقل در ۲۰۱۱ نیز شد.
ماینکرفت همچنین برنده (جایزه اهرمک طلایی) در بخش بهترین بازی قابل دانلود در سال ۲۰۱۲ شد.
در تاریخ ۸ آوریل ۲۰۱۳ حدود ۱۰ میلیون نسخه پی سی بازی به فروش رفت و در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳ بیش از ۲۰ میلیون نسخه از بازی در تمامی پلتفرمها به فروش رسید. البته در حال حاضر این بازی با ۲۰۰ میلیون فروش، به عنوان پرفروشترین بازی جهان شناخته میشود.
تغییر مالکیت فکری
در سال ۲۰۱۴ میلادی شرکت مایکروسافت با خریداری شرکت موجنگاز مارکوس پرسون ملقب به ناچ (صاحب شرکت موجنگ) با قیمت ۲٫۵ میلیارد دلار مالکیت فکری این بازی را از آن خود کرد.[۲۳]
گیم پلی
شخصیتهای اصلی
بازی دوشخصیت اصلی به نام استیو (مذکر) و الکس (مؤنث) دارد که البته بازیکنان میتوانند پوسته (اسکین) خود را تغییر دهند و پوسته مورد علاقه را طراحی یا دانلود کنند و قرار دهند. البته موجودات دیگری هم وجود دارند که گاهی بهصورت دشمن، دوست و متعادل ظاهر میشوند.
حالتهای بازی
تک نفره
بازی تک نفره در ماینکرفت حالتهای متفاوتی دارد که در هر کدام هدفهای متفاوتی وجود دارند.
حالت بقا(Survival mode): در این حالت شما باید منابع را خودتان جمع آوردی کنید و ساخت و ساز کنید و به دنبال کشتن اندر دراگون (باس آخر بازی) بروید. شما در صورت مرگ میتوانید زنده شوید و در آن صورت باید دنبال وسایلتان بگردید.
حالت هاردکور(Hardcore mode): این حالت همانند بقا میباشد با این تفاوت که همه قوانین بازی بر روی سختترین حالت تنظیم شدهاند و شما اگر یک بار بمیرید دیگر نمیتوانید دوباره زنده شوید. ویژگی این حالت این است که فعلاً فقط برای نسخه جاوا (به انگلیسی: Java Edition) وجود دارد و در نسخههای دیگر مانند نسخه بدراک (به انگلیسی: Bedrock Edition) وجود ندارد.
حالت خلاق(Creative mode): در این حالت شما کشته یا گرسنه نمیشوید و به منابع نامحدودی از همه وسایل (به جز وسایل خاص مانند کامند بلاک، بریر و … که با کد نویسی در همین حالت میتوان به دست آورد) دسترسی دارید. هدف این حالت ساخت و ساز و خلاقیت است.
حالت ماجراجویی(Adventure mode): این حالت توسط کسانی تنظیم میشود که در حالت خلاق چیزهایی میسازند و با دیگران به اشتراک میگذارند. در این حالت شما نمیتوانید ساخت و ساز کنید. همچنین شما نمیتوانید دنیایتان را در حالت ماجراجویی (به انگلیسی: adventure) ایجاد کنید (باید از کد نویسی استفاده کنید). اما در نسخه بدراک شما میتوانید دنیایتان را در این حالت ایجاد کنید.
بازی به صورت پیش فرض اول شخص است اما بازیکن میتواند از دید سوم شخص با استفاده از دکمه f5 یا fn + f5 یا c یا دکمه دلخواه تنظیم شده در قسمت کنرتلها (به انگلیسی: Controls) بر روی هر دو نسخه بر روی کامپیوتر انجام میشود و با این روند میتوانید بازی را ادامه دهید و بر روی موبایل متأسفانه باید بازی را توقف دهید و به قسمت تنظیمات (به انگلیسی: Settings) بروید، سپس به قسمت تنظیمات ویدیو (به انگلیسی: Video Settings) مراجع فرمایید و بعد به قسمت چشمانداز دوربین (به انگلیسی: Camera Perspective) و آنجا میتوانید از اول شخص (به انگلیسی: First Person) به سوم شخص (به انگلیسی: Third Person) تغییر دهید و هر وقت هم که نیاز داشتید برگردید هم آن کار را برعکس انجام میدهید و بازی را ادامه دهید.
چند نفره
شما میتوانید باعث بدست آمدن منطقهٔ جغرافیایی در سیستم بازی میشود، که به صورت دستی یا خودکار توسط بازیکن نیز تعیین میشود. موقعیت هر نقشه خاص است و تمام دنیا بر اساس آن کد ساخته میشود.
دنیای بازی در حالت عمودی محدودیت ساخت و ساز دارد که ۳۱۹ بلاک است (با ۶۴ بلاک در ارتقاعات منفی) البته در نسخههای متفاوت این اندازه فرق میکند.
دنیای بازی بهصورت کامل بارگذاری نمیشود و بهصورت محدودههای ۱۶ در ۱۶ بلاک که «چانک» نامیده میشوند در اطراف بازیکن بارگذاری میشود و بقیه چانکهایی که بازیکن در آن حضور ندارد، ذخیره نمیشوند. مقدار چانکهایی که بارگذاری میشوند را خود بازیکن تنظیم میکند.
اقلیمهای بازی
دنیای بازی به اقلیمهای مختلفی تقسیمبندی شدهاست که از جنگل و صحرا گرفته تا مناطق برفی است؛ همچنین زمین بازی شامل جلگه، کوه، دشت، غار، دریا، رود، مواد مذاب و دره میشود. دنیای ماینکرفت شامل ۶۷ اقلیم در کل میباشد. چرخه کامل روز و شب در بازی ۱۲ دقیقه طول میکشد؛ اما بازیکن میتواند چرخه روز و شب را غیرفعال کند.
بازیکنان در طول بازی با موجودات گوناگونی مواجه میشوند که به آنان ماب (به انگلیسی:mob) میگویند. مابها همه قوانین خاص خود را دارند و دستهبندی آنها بهصورت زیر است:
مابهای منفی
این مابها در همه حالتها به شما حمله میکنند و قصد کشتن شما را دارند. مانند: زامبی، کریپر، جادوگر، اسکلت، عنکبوت، غارتگر (pillager) و…[۲۴]
مابهای مثبت
این مابها با شما کاری ندارند حتی اگر شما به آنها آسیب برسانید. این مابها حتی میتوانند به شما کمک کنند؛ مثلاً به شما اجناس بفروشند یا از شما محافظت کنند. مانند:گوسفند، گاو، خوک، مرغ، افراد روستایی و…[۲۵]
مابهای متغیر
این مابها در حالت عادی رفتار خاص خود را دارند اما با توجه به رفتار شما، آنها میتوانند به مابهای مثبت یا منفی تبدیل شوند. مانند: اندرمن، گرگ، پیگمن، پیگلین و آیرونگالم و ….
هیولاها
بازی شامل چهار موجود به صورت باس است: اژدهای اخرالزمان، ویدر، نگهبان(warden) و نگهبان آخرالزمانی.[۲۶] هیولای اول اژدهای اخرالزمان است که کشتن او هدف اصلی بازی است. هیولای دوم بازی ویدر است که به دست بازیکن ساخته میشود. برای هیولای سوم اختلافات نظراتی بین واردن و نگهبان آخرالزمانی وجود دارد. البته بیشتر افراد واردن را به عنوان هیولا میشناسند؛ چون حمله از سیستم نوار باس(به انگلیسی: BossBar) استفاده میکند. نگهبان آخرالزمانی در بنای یادبود اقیانوس وجود دارند و به شما جادوی «ماینینگ فتینگ» را میدهد.
همه موجوداتی که بازیکن آنها را نمیسازد و بهصورت خودکار به وجود میآیند، هرکدام شرایط خاص خود را برای بهوجود آمدن و ظاهر شدن دارند (مانند زمان، نور، اقلیم و…) و در شرایط خاص هم ناپدید میشوند (به اصطلاح دیاسپان (به انگلیسی: Despawn) میشوند).
mob vote
mob vote رویدادی برای افزودن موجودات جدید به بازی ماینکرفت است و هر سال یک بار انجام میشود و ۳ موجود برای رایگیری نامزد شده و توسط رای بازیکنان موجود جدید برای نسخه بعدی انتخاب میشود.
ماینکرفت دارای سه دنیای موازی است: دنیای اصلی(overworld)، جهنم(nether) و آخرالزمان(end). هر کدام از جهانهای موازی ماینکرفت فضای خاص خود را دارند.
هر چند با بازگشت به دنیای اصلی که بعد از کشتن اژدها یا مرگ بازیکن میسر میشود بازی همواره نامحدود باقی میماند.
توسعه و انتشار
{{استثنای ابرابزار|{{Video game timeline|title= جدول زمانی انتشار بهروزرسانی عمده نسخهٔ جاوا|subtitle=سالهای پیش از انتشار به رنگ قرمز|range1=2009 – 2011|range2=2011 – 2021|range1_color=red|range2_color=#0BDA51 #228B22|2009a=پیش کلاسیک|2009b=کلاسیک|2009c=Indev|2010a=Indev|2010b=Infdev|2010c=آلفا|2010d=بتا|2011a=بتا|2011b=۱٫۰: "به روز رسانی ماجراجویی"|2012a=۱٫۱|2012b=۱٫۲|2012c=۱٫۳|2012d=۱٫۴: "به روز رسانی بسیار ترسناک"|2013a=۱٫۵: "به روز رسانی رد استون (سنگ قرمز)"|2013b=۱٫۶: "به روز رسانی اسب"|2013c=۱٫۷: "به روز رسانی که جهان را تغییر داد"|2014=۱٫۸: "به روز رسانی فراوان"|2016a=۱٫۹: "به روز رسانی جنگی"|2016b=۱٫۱۰: "به روز رسانی یخی"|2016c=۱٫۱۱: "به روز رسانی اکتشافی"|2017=۱٫۱۲: "به روز رسانی دنیای رنگی"|2018=۱٫۱۳: "به روز رسانی اقیانوسی"|2019a=۱٫۱۴: "روستا و غارت"|2019b=۱٫۱۵: "به روز رسانی زنبوری"|2020=۱٫۱۶: "به روز رسانی ندر (جهنم)"|2021a=۱٫۱۷: "غار ها و صخره ها : قسمت اول"|2021b=۱٫۱۸: "غار ها و صخره ها : قسمت دوم"|2022=۱٫۱۹: "به روز رسانی وحشی"|2023=۱٫۲۰: "به روز رسانی مسیرها و قصهها"
نسخهها
ماینکرفت: جاوا ادیشن
این نسخه، نسخه اول و کلاسیک بازی است که بر روی سیستم عاملهای ویندوز، مک اواس و لینوکس ارائه شدهاست. این نسخه به زبان برنامهنویسی جاوا کدنویسی شدهاست.
ماینکرفت: بدراک ادیشن
این نسخه دیگر به عنوان نسخهٔ اصلی بازی بهشمار رفته و نام آن به شکل رسمی به ماینکرفت تبدیل شده اما طرفداران هنوز برای اشاره کردن به آن از عبارت ماینکرفت: بدراک ادیشن استفاده میکنند. تاریخ انتشار آن در ۱۶ اوت ۲۰۱۱ تنها برای اکسپریا پلی بر روی اندروید مارکت (گوگل پلی کنونی) به عنوان نسخه آلفا قرار گرفت. سپس در تاریخ ۸ اکتبر ۲۰۱۱ برای تمامی دستگاههای اندرویدی منتشر شد. نسخه آیاواس بازی نیز در تاریخ ۱۷ نوامبر ۲۰۱۱ منتشر شد. این نسخهٔ بازی ماینکرفت با نسخهٔ جاوا تفاوتهایی دارد. نسخه بدراک ادیشن ماینکرفت با زبان برنامهنویسیسی++ نوشته شدهاست؛ علت این موضوع هم عدم پشتیبانی سیستم عاملآیاواس از جاوا است؛ همچنین معماری سازهها در نسخهٔ جاوا و بدراک ادیشن با یکدیگر فرق دارد. قابلیت ری تریسینگ (تکنولوژی خارقالعاده گرافیکی) نیز فقط بر روی ویندوز۱۰ برای این نسخه از ماینکرفت تعبیه شدهاست.
بازیکنان میتوانند در تمامی این پلتفرمها ماینکرفت: بدراک ادیشن را تجربه کرده و بهصورت آنلاین با یکدیگر بازی کنند.
ماینکرفت: پاکت ادیشن
این نسخه یکی از نسخههای بدراک ادیشن بازی است با این تفاوت که به دلیل محدودیتهای سختافزاری بعضی تلفنهای همراه نسبت به رایانههای شخصی به ورژن قدیمی تری بازگرداننده شده.
نسخه پاکت ادیشن رسماً در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۱۳ منتشر شد.
ماینکرافت ارث
ماینکرفت اِرث یک بازی سندباکس واقعیت افزوده بود که توسط موجانگ استودیو ساخته و توسط اکسباکس گیم استودیو منتشر شد. بازیهای رایگان برای اولین بار در اکتبر سال ۲۰۱۹ با دسترسی اولیه منتشر شد و این بازی برای اندروید، آیاواس و آیپداواس در دسترس بود.