12 თებერვალი

• 55 : რომის იმპერიის ტახტის მემკვიდრე ტიბერიუს კლაუდიუს კეისარ ბრიტანიკუსი გარდაიცვალა იდუმალებით მოცულ ვითარებაში, რამაც გზა გაუხსნა ნერონის იმპერატორობას.
• 1354 : სტრასლუნდის ხელშეკრულებით მოგვარდა სასაზღვრო უთანხმოება მეკლენბურგისა და პომერანიის საგრაფოებს შორის.
• 1502 : ვასკო და გამა ლისაბონიდან, პორტუგალია, გადის ინდოეთისკენ მეორე მოგზაურობაში.
• 1541 : სანტიაგო დე ჩილე დააფუძნა პედრო დე ვალდივიამ.
• 1719 : ნიდერლანდის უძველესი სადაზღვეო კომპანია Onderlinge van 1719 u.a. დაარსდა.
• 1733 : ინგლისელი ჯეიმზ ოგლთორპი აფუძნებს შეერთებული შტატების მე-13 კოლონიას - ჯორჯია, და მის პირველ ქალაქ სავანას (ჯორჯიის დღე).
• 1737 : ევროპის უძველესი მოქმედი ოპერის თეატრი სან კარლო გაიხსნა.
• 1771 : გუსტავ III შვედეთის მეფე გახდა, მას შემდეგ რაც მამამისმა ადოლფ ფრედერიკმა "საკუთარი თავი შეჭამა".
• 1818 : ბერნარდო ო'ჰიგინსმა ჩილეს დამოუკიდებლობას მოაწერა ხელი კონცეპციონთან.
• 1832 : ეკვადორმა გალაპაგოსის კუნძულები დაიპყრო.
• 1879 : ნიუ-იორკის მედისონ სქუერ გარდენში აშშ-ის პირველი ყინულის მოედანი გაიხსნა.
• 1912 : ჩინეთის ბოლო იმპერატორი ხუანტონი, მანჩუ ქინის დინასტიიდან, ტახტიდან გადადგა.
• 1912 : ჩინეთის რესპუბლიკა გრიგორიანულ კალენდარზე გადავიდა.
• 1919 : უკრაინის მეცნიერებათა აკადემია დაარსდა.
• 1924 : კელვინ კულიჯი პირველი აშშ-ის პრეზიდენტი გახდა, რომელიც რადიოთი გამოვიდა სიტყვით.
• 1934 : ავსტრიის სამოქალაქო ომი დაიწყო.
• 1961 : საბჭოთა კავშირმა კოსმოსური ზონდი "ვენერა-1" გაუშვა ვენერის გამოსაკვლევად.
• 1990 : დუშანბეში, ტაჯიკეთი, მთავრობისა და ოპოზიციის მომხრეთა შორის უთანხმოების გამო სამოქალაქო ომი დაიწყო.
• 2002 : ჰააგის სამხედრო ტრიბუნალი დაიწყო იუგოსლავიის ყოფილი პრეზიდენტის, სლობოდან მილოშევიჩის გასასამართლებლად. მილოშევიჩი ოთხ წელიწადში გარდაიცვალა სასამართლოს განაჩენის გამოტანამდე.
• 2008 : ციურიხის მუზეუმიდან მძარცველებმა გაიტაცეს იმპრესიონისტების ოთხი ფერწერული ტილო, რომელთა ღირებულება $160 მილიონს აღემატება (ნაძარცვს შვეიცარიის პოლიციამ ერთ კვირაში მიაგნო).
• 2010 : ოლიმპიურ თამაშებზე უბედური შემთხვევის შედეგად დაიღუპა ქართველი სპორტსმენი ნოდარ ქუმარიტაშვილი.
• 2012 :
  • ზამბიის ფეხბურთელთა ნაკრები აფრიკის 2012 წლის ეროვნებათა თასის მფლობელი გახდა.
  • გერმანიის პრეზიდენტი კრისტიან ვულფი თანამდებობიდან გადადგა.
• 2017 : ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი გერმანიის პრეზიდენტად აირჩიეს.
• 2019 : პრესპის შეთანხმების თანახმად მაკედონიას ოფიციალურად ჩრდილოეთ მაკედონიის რესპუბლიკა ეწოდა.
• 2023 : კვიპროსის საპრეზიდენტო არჩევნებში ნიკოს ქრისტოდულიდისმა გაიმარჯვა.

• 41 : ბრიტანიკუსი — რომის იმპერატორის, კლავდიუსის ვაჟი
• 1746 : ტადეუშ კოსციუშკო — ლიტველ-პოლონელი ეროვნული გმირი
• 1768 : ფრანც II — საღვთო რომის იმპერიის უკანასკნელი იმპერატორი (1792–1806) და ავსტრიის პირველი იმპერატორი (1804–1835)
• 1809 : ჩარლზ დარვინი — ინგლისელი ბუნებისმეტყველი.
• 1809 : აბრაამ ლინკოლნი — აშშ–ს სახელმწიფო მოღვაწე.
• 1812 : გიორგი ერისთავი — თავადი, რუსეთის არმიის კავალერიის გენერალი
• 1813 : ჯეიმზ დანა — ამერიკელი გეოლოგი
• 1813 : ოტო ლუდვიგი — გერმანელი მწერალი.
• 1844 : იოჰან ლაიდონერი — ესტონეთის სამხედრო და სახელმწიფო მოღვაწე
• 1850 : უილიამ მორის დეივისი — ამერიკელი გეოგრაფი და გეოლოგი.
• 1854 : სტეფან სტამბოლოვი — ბულგარელი რევოლუციონერი, პოლიტიკური მოღვაწე, პოეტი და მწერალი.
• 1866 : ეგე — სლოვაკი მწერალი.
• 1866 : შიო მღვიმელი — ქართველი საბავშვო პოეტი
• 1866 : ლევ შესტოვი — რუსი ფილოსოფოსი.
• 1876 : XIII დალაი ლამა
• 1879 : ხუან ესტებან მონტერო — ჩილელი პოლიტიკური მოღვაწე.
• 1881 : აკაკი ჭანტურია — ქართველი მეცნიერი
• 1881 : ანა პავლოვა — რუსი ბალერინა.
• 1885 : იულიუს შტრაიხერი — გერმანელი პოლიტიკური და პარტიული მოღვაწე
• 1887 : ედელმირო ხულიან ფარელი — არგენტინელი გენერალი და პოლიტიკოსი.
• 1906 : ქრისტეფორე არეშიძე — ქართველი ქიმიკოსი.
• 1911 : კერბალ ო’დილი — ირლანდიელი პოლიტიკოსი.
• 1920 : ოთარ ანჯაფარიძე — ქართველი ვირუსოლოგი
• 1933 : კოსტა-გავრასი — ბერძნული წარმოშობის კინორეჟისორი.
• 1934 : ბილ რასელი — ბოსტონ სელტიქსის და აშშ ნაკრების პროფესეიონალური კალათბურთელი.
• 1935 : ჰრანტ მათევოსიანი — სომეხი მწერალი
• 1939 : რეი მანზარეკი — ამერიკელი მუსიკოსი, მომღერალი, პროდიუსერი, პიანისტი, მწერალი.
• 1942 : ეჰუდ ბარაკი — ისრაელის სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე
• 1942 : დონალდ რეიფილდი — ბრიტანელი თანამედროვე რუსულისა და ქართულის ლიტარატურათმცოდნე
• 1948 : რეი კურცვაილი — ამერიკელი მეცნიერი
• 1950 : სტივ ჰეკეტი — ბრიტანელი კომპოზიტორი და გიტარისტი.
• 1955 : პაატა ბურჭულაძე — ოპერის მომღერალი
• 1958 : ვიქტორ ხლუსი — უკრაინელი ყოფილი ფეხბურთელი.
• 1962 : ნანა იოსელიანი — ქართველი მოჭადრაკე
• 1968 : კრისტოფერ მაკ-კენდლესი — ამერიკელი მოხეტიალე
• 1969 : დარენ არონოფსკი — ამერიკელი კინორეჟისორი
• 1969 : ლელა წურწუმია — ქართველი პოპ-მომღერალი.
• 1979 : ჯესი სპენსერი — ავსტრალიელი მსახიობი და მუსიკოსი.
• 1980 : ხუან კარლოს ფერერო — ესპანელი ყოფილი პროფესიონალი ჩოგბურთელი,
• 1991 : გიორგი ბეგაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
• 1993 : რაფაელ ალკანტარა — ბრაზილიელი ფეხბურთელი

• 1804 : კანტი, იმანუელ — გერმანელი ფილოსოფოსი.
• 1916 : დედეკინდი, რიხარდ იულიუს ვილჰელმ — გერმანელი მათემატიკოსი
• 1942 : ვუდი, გრანტ — ამერიკელი ფერმწერი
• 1981 : ატამანოვი, ლევ — საბჭოთა კინორეჟისორი
• 2010 : ნოდარ ქუმარიტაშვილი — ქართველი მოციგავე
• 2012 : ალექსი ჭინჭარაული — ქართველი ენათმეცნიერი

• მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
  • ბასილი დიდი, გრიგოლი ღვთისმეტყველი და იოანე ოქროპირი
  • წმინდა მღვდელმოწამე იპოლიტე რომის ანტიპაპი და მის თანა წამებულნი კენსორინე, საბინე, ქრისია ქალწული და სხვანი ოცნი მოწამენი
  • ღირსი ზენონი
  • თეოფილე ახალი
  • პეტრე ბულგარელი
  • წმინდა თეოდორე

სხვა თვეები: