29 სექტემბერი

• ძვ. წ. 61 : პომპეუს დიდი მეკობრეების დამარცხებით და მითრიდატეს ომების დასრულებით მესამე ტრიუმფს აღნიშნავს საკუთარ 45-ე დაბადების დღეს.
• 855 : ბენედიქტე III რომის პაპი ხდება.
• 1399 : რიჩარდ II-ის ირლანდიაში ყოფნით ისარგებლა ჰენრიხ ბოლინგბროკიმ და თავი მეფედ გამოაცხადა. კორონაცია მოხდა ჰენრიხ IV-დ, რიჩარდი ჩაამწყვდიეს ტაუერში გვიან კი დასაჯეს, ის გახდა პირველი მეფე რომელიც ტახტიდან გადადგა, ის იყო ბოლო პლანტაგენეტების დინასტიის მეფე, ხოლო ჰენრიხი გახდა პირველი ლანკასტერი მეფე.
• 1650 : ჰენრი რობინსონიჰენრი რობინსონმა ლონდონში პირველად მსოფლიოში გახსნა ქორწინების სააგენტო.
• 1789 : აშშ-ის პირველი კონგრესი შეიკრიბა
• 1793 : ინგლისურ სპორტულ ჟურნალში პირველად მოიხსენიება ჩოგბურთის თამაში
• 1820 : სამხრეთ ამერიკაში შეიქმნა ენტრე-რიოსის რესპუბლიკა.
• 1829 : ლონდონის რეორგანიზებული პოლიცია (შემდგომში სკოტლანდ იარდი) პირველი ოფიციალური პოლიციის დეპარტამენტი ხდება მსოფლიოში.
• 1885 : ბლეკბულში პირველად ინგლისში დაიწყო სიარული ელექტრო ტრამვაიმ.
• 1887 : დაფუძნდა საფეხბურთო კლუბი „ჰამბურგი“. გერმანიის 7 გზის ჩემპიონი, 1983 წ. ევროპის ჩემპიონთა თასის მფლობელი, 1977 წ. თასის მფლობელთა თასის მფლობელი.
• 1911 : იტალია თურქეთს ომს უცხადებს.
• 1916 : როკფელერი, ჯონი, „სტანდარტ ოილის“ დამაარსებელი, გახდა პირველ ადამიანი რომლის ქონებამ 1 მილიარდი შეადგინა.
• 1930 : შოუ, ჯორჯ ბერნარდი უარი განაცხადა პერის ტიტულის მიღებაზე.
• 1938 : ბრიტანეთი, საფრანგეთი, ნაცისტური გერმანია და იტალია მიუნხენის ხელშეკრულებას დებენ, რითაც გერმანიას ჩეხოსლოვაკიის სედეტენლანდის რეგიონის ანექსიის უფლებას აძლევენ.
• 1941 : ბაბი იარის ხოცვა - ნაცისტებმა ორი დღის განმავლობაში ბაბი იარის ხევში კიევთან 60.000-მდე ადამიანი დახოცეს, ძირითადად ებრაელები, ბოშები და საბჭოთა სამხედრო ტყვეები.
• 1947 : საიდუმლო ქალაქ ჩელიბინსკ-40-ში ატომურ საწარმოო რეაქტორზე მოხდა ავარია, რომელიც ატომური ბომბისათვის პლუტონს აწარმოებდა. სადაც ძალიან დიდი ტერიტორია მოხდა დასხივების ზონაში.
• 1963 : როლინგ სთოუნზმა დაიწყო თავისი პირველი ინგლისური ტურნე, რომელიც 3 ნოემბერს დაასრულა. მათთან ერთად გამოდიოდნენ ძმები ევერლი და ბო დიდლი, სულ მისცეს 30 კონცერტი
• 1973 : დამყარდა დიპლომატიური ურთიერთობა ირლანდიასა და სსრკ-ს შორის.
• 1976 : თბილისის დინამოს სტადიონზე პირველი საერთაშორისო საფეხბურთო მატჩი ჩატარდა თბილისის დინამოსა და უელსის კარდიფ-სიტის გუნდებს შორის.
• 1988 : მშვიდობის ნობელის პრემია მიენიჭა გაეროს მშვიდობისმყოფელებს.
• 1991 : ჰაიტიზე, სამხედრო გადატრიალებით პრეზიდენტი ჟან-ბერტრან არისტიდი გადააყენეს.
• 2010 : კიმ ჩენ ირის მესამე ვაჟს, კიმ ჩენ უნს მიანიჭეს არმიის გენერლის წოდება და აირჩიეს მშრომელთა პარტიის ცენტრალური სამხედრო საბჭოს ვიცე-თავმჯდომარედ.
• 2021 :
  • ფუმიო კიშიდა იაპონიის ლიბერალურ-დემოკრატიული პარტიის ლიდერად და ქვეყნის პრემიერ-მინისტრად აირჩიეს.
  • ნაჯლა ბუდენ რამადანი ტუნისისა და არაბულ სამყაროში პირველი ქალი პრემიერ-მინისტრი გახდა.

• ძვ. წ. 106 : გნეუს პომპეუს მაგნუსი — რომაელი პოლიტიკოსი და მხედართმთავარი
• 1518 : ტინტორეტო — იტალიელი მხატვარი.
• 1547 : სერვანტეს საავედრა, მიგელ დე — ესპანელი მწერალი. დონ კიხოტ ლამანჩელის ავტორი
• 1548 : ვილიამ V — ბავარიის ჰერცოგი
• 1703 : ბუშე, ფრანსუა — ფრანგი მხატვარი
• 1758 : ნელსონი, ჰორაციო — ბრიტანელი ადმირალი
• 1806 : ფოიერბახი, ფრიდრიხ — გერმანელი ფილოსოფოსი
• 1821 : ბარათაშვილი, სულხან — ქართველი ისტორიკოსი
• 1862 : ოცხელი, იოსებ — პედაგოგი
• 1880 : ლორთქიფანიძე, ნიკო — ქართველი მწერალი
• 1881 : მიზესი, ლუდვიგ ფონ — ავსტრიელი ეკონომისტი და ლიბერალი
• 1895 : თაყაიშვილი, ალექსანდრე — ქართველი მსახიობი, რეჟისორი და სცენარის ავტორი
• 1901 : ფერმი, ენრიკო — იტალიელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
• 1904 : ნიკოლოზ ოსტროვსკი — რუსი მწერალი
• 1912 : ანტონიონი, მიქელანჯელო — იტალიელი რეჟისორი
• 1913 : კრამერი, სტენლი — ამერიკელი კინორეჟისორი.
• 1920 : პიტერ დენის მიტჩელი — ინგლისელი ბიოქიმიკოსი, 1978 წ. ნობელის პრემიის ლაურეატი
• 1930 : დექსტერი, კოლინ — ინგლისელი დეტექტივების მწერალი
• 1931 : ჯეიმზ უოტსონ კრონინი — ამერიკელი ფიზიკოსი, 1980 წ. ნობელის პრემიის ლაურეატი
• 1933 : სამორა მაშელი — შანგანის ტომიდან. გამანთავისუფლებელი მოძრაობის ლიდერი. მოზამბიკის სახალხო რესპუბლიკის პირველი პრეზიდენტი 1975-86 წ.
• 1936 : ბერლუსკონი, სილვიო — იტალიის პრემიერ-მინისტრი, მედია-მაგნატი, საფეხბ. კლუბის "მილანის" მფლობელი
• 1943 : ვალენსა, ლეჰ — პოლონეთის პრეზიდენტი, 1985 წ. ნობელის პრემიის ლაურეატი მშვიდობისათვის.
• 1976 : ანდრეი შევჩენკო — უკრაინელი ფეხბურთელი
• 2000 : გიორგი მამარდაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

• 855 : ლოტარ I — გერმანელი მეფე
• 949 : იოზეი — იაპონიის იმპერატორი
• 1560 : გუსტავ I ვასა — შვედეთის მეფე
• 1833 : ფერდინანდ VII — ესპანეთის მეფე
• 1902 : ზოლა, ემილ — ფრანგი მწერალი
• 1910 : ჰომერი, უინსლოუ — ამერიკელი გრაფიკოსი
• 1913 : დიზელი, რუდოლფ — გერმანელი ინჟინერი.
• 1925 : ბურჟუა, ლეონ ვიქტორ ოგიუსთ — ფრანგი პოლიტიკური მოღვაწე, 1920 წ. მშვიდობის ნობელის ლაურეატი
• 1927 : ეინთჰოვენი, ვილემ — ჰოლანდიელი ფიზიოლოგი, ელექტროკარდიოგრაფიის დამაარსებელი. 1924 წ. ნობელის ლაურეატი.
• 1929 : ტანაკა გიიტი — იაპონიის სახელმწიფო და სამხედრო მოღვაწე
• 1930 : რეპინი, ილია — რუსი მხატვარი
• 1954 : აბაშელი, ალექსანდრე — ქართველი მწერალი და პოეტი
• 1956 : ანასტასიო სომოსა გარსია — ნიკარაგუის დიქტატორი 1937-1956 წწ.
• 1981 : ბროდელე, ანა — ლატვიელი მწერალი
• 2001 : ნგუენ ვან თჰიეუ — სამხრეთ ვიეტნამის მარიონეტი პრეზიდენტი (1967-1975).
• 2010 : კერტისი, ტონი — ამერიკელი მსახიობი (დ. 1925)

• მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
  • ისააკ და იოსებ ქართველები
  • ეფემია ყოვლადქებული
  • წმინდა სებასტიანა
  • წმინდა მელიტინა
  • ვიქტორი და სოსთენი
  • დოროთე მეგვიპტელი
  • წმინდა ლუდმილა
  • ღირსი პროკოპი

სხვა თვეები: