12 Январь (Үчтүн айы)

Кесиптик

•  Орусия - Орусиянын прокуратура кызматкерлеринин күнү.

Кыргызстанда

• 1853 — кыргыздын бугу уруусунун империя курамына алыныш маселесине байланыштуу Батыш Сибирь генерал-губернатору Орусиянын Тышкы иштер министрлигинен көрсөтмө алган.
• 1854 — император ысык-көлдүк кыргыздарга букаралык ыйгарууну жактырып, Батыш Сибирь генерал-губернаторуна алардан шерт алып, империя курамына киргизүү маселеси жүктөлгөн.

Дүйнөдө

• 29 б.з.ч. — жүз жылдан ашык уланган жарандык согуштун урматына Римдеги Янус храмынын эшиктери бекитилген.
• 1722 — Пётр I мамлеттик жаңы орган – прокуратураны негиздеген.
• 1755 — Орусиядагы биринчи жогорку окуу жайы эсептелген - Москва университети негизделген.
• 1899 — Петербург менен Москва шаарларын бириктирген телефон байланыш түзүлгөн.
• 1913 — Иосиф Жугашвили биринчи жолу Сталин деп кол койгон.
• 1970 — Boeing 747 Jumbo реактивдүү учагы алгачкы жолу сыноодон ийгиликтүү өтүп, Нью-Йорктон Лондонго учуп келип конгон.
• 1999 — бийликтен четтетилген Мали Республикасынын Президенти Муса Траоре жана анын жубайы ири суммадагы каражатты уурдап алгандыгы үчүн өлүм жазасына буюрулган.
• 2009 — Индонезиянын Сулавеси аралынын жээгине жакын “Тератей Прима” парому чөгүп, 200дөн ашуун адам каза болгон.
• 2010 — Гаитиде жер титирөө болуп, 222 570 кишинин өмүрүн алып кеткен. 311 000 адам ар кандай жаракат алып, 869 киши белгисиз жоголгон. Материалдык чыгым 7 миллиарддан ашуун долларды түзгөн.

• 1580 — Ян Баптиста ван Гельмонт, бельгиялык химик, врач, физиолог, “газ” деген сөздүн ойлоп табуучусу.
• 1628 — Шарль Перро, француз жомокчусу (“Өтүкчөн мышык”, “Күлчү кыз”, “Көк сакал” ж.б.).
• 1876 — Жек Лондон, америкалык жазуучу.
• 1912 — Динмухамед Кунаев, советтик мамлекеттик жана коомдук ишмер, Казакстан Компартиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы.
• 1936 — Раймонд Паулс, латвиялык композитор.
• 1941
  • Рыспай Абдыкадыров, ырчы жана обончу.
  • Болот Шамшиев, режиссёр.
• 1949 — Харуки Мураками, жапон жазуучусу жана котормочусу.
• 1956 — Замирбек Сооронбаев, актёр, режиссёр.
• 1968 — Айчүрөк Иманалиева, КРнын Эмгек сиңирген артисти.
• 1985 — Идирис Айтбаев, төкмө акын.
• 1986 — Злата Огневич, украиналык ырчы, «Еврокөрүнүү-2013» катышуучусу.

• 1949 — Муратаалы Күрөңкөй уулу, Кыргыз Эл артисти

• 1976 — Агата Кристи, англиялык жазуучу.
• 1997 — Чарльз Хаггинс, америкалык онколог жана физиолог.