Mille et una noctes
Mille et una noctes[1] (Arabice كتاب ألف ليلة وليلة Kitāb 'alf layla wa-layla), vel Noctes Arabicae,[2] est congeries fabularum popularium et aliarum narratiuncularum Asiae Occidentalis et Meridianae in lingua Arabica aetate aurea Islamico composita. Liber Anglice saepe Arabian Nights ('Noctes Arabicae') ex prima editione Anglicana (1706) appellatur, cui nomen est The Arabian Nights' Entertainment ('Oblectamentum Noctium Arabicarum').[3]
Liber quem nunc scimus a diversis auctoribus, interpretibus, et eruditis in Asia Occidentali et Africa Septentrionali multa saecula componebatur. Fabulae ipsae radices in antiquis mediaevalibusque litteris Arabicis, Persicis, Indicis, Aegyptiis, et in eruditione populari litterisque Mesopotamianis habent. Praesertim, aliae fabulae primum fuerunt fabulae populo gratae ex aevo Caliphatús,? cum aliae, praecipue ipsa fabula concipiens (Anglice: frame story), paene certe ex Hezar Afsan (Persice: هزار افسان 'mille fabulae') opere Pahlavi Persico extrahuntur, libro qui vicissim elementa Indica usurpavit.[4] Veterrimum manuscriptum Arabicum saeculo quarto decimo tribuitur, sed eruditi usitate originem totius congeriei saeculo nono conlocant.
Communes per omnes Noctium editiones res sunt prima fabula concipiens regis Shahryar (Persice شهريار 'rex, dominus') uxorisque Sahrzad sive Scheherazade (Persice شهرزاده fortasse 'stirpis nobilis'[5]) et notio machinae concipientis (Anglice: framing device), quae inter fabulas instituitur. Fabulae ex hac prima fabula procedunt, aliis intra alias concipientibus, aliis sua sponte incipientibus et finientibus. Aliquae editiones solum centum Noctes comprehendunt; aliae mille et unam vel plus.
Nonnullae ex celeberrimis Noctium fabulis, praecipue "Permira Aladdinis Lucerna," "Ali Baba et Quadraginta Fures," et "Septem Navigationes Sinbadis Nautae," quamquam paene certe sincerae Asiae Occidentalis fabulae populares, in libris Arabicis non erant partes Noctium, sed in congeriem ab Antonio Galland et aliis interpretibus Europaeis insertae sunt.[6]
Synopsis
Si plus cognoscere vis, vide etiam Index fabularum inter Mille et Una Noctes. Si plus cognoscere vis, vide etiam Index personarum inter Mille et Una Noctes.
Praecipua fabula concipens quemdam regem Persicum novamque nuptam tractat. Rex obstupefactus cognoscit fratris uxorem fidem fefellisse; suae praeterea cognoscens uxoris adulterium impudentius fuisse, eam securi feriri iussit, et acerbe dolens omnes concludit mulieres esse similes. Rex, Shahryar, multas virgines ducit, quas ad supplicium seriatim mittit, ne ulla eum dedecorare possit. Deinde vezirus cui munus est virgines regi producere, plus virginum invenire non potest. Sahrzad, sua filia, se ut proxima nupta profitetur, et pater paenitens eae adsentit. Nocte nuptiarum, Sahrzad fabulam regi enarrare incipit, quam ad finem non adducit; ergo regi necesse est supplicium prorogare ut conclusionem auscultet. Sahrzad proxima nocte, simul ac fabulam terminans, novam fabulam incipit, et rex, conclusionis auscultandi cupidus, supplicium iterum prorogat. Sic rerum status mille et unam noctes fit.
Pelliculae
Notae
Bibliographia
Textus Arabici
- 1814–1818. ["Calcutta"] The Arabian Nights Entertainments in the original Arabic; published under the patronage of the College of Fort William by Shuek Uhmud bin Moohummud Shirwanee ul Yumunee. 2 voll. Colcatae.
- 1835. ["Bulaq"] 2 voll. Cairi.
- 1839–1842. ["Macnaghten"] The Alif Laila or Book of the Thousand Nights and one Night, commonly known as The Arabian Nights Entertainments, now, for the first time, published complete in the original Arabic, from an Egyptian manuscript brought to India by the late Major Turner. Edidit W. H. Macnaghten. 4 voll. Colcatae.
- 1825–1843. ["Habicht"] Tausendundeine Nacht Arabisch nach einer Handschrift aus Tunis herausgegeben von Dr. Maximilian Habicht; nach seinem Tod fortgesetzt von M. Heinrich Leberecht Fleischer. 6 voll. Breslau.
Libri selecti
- Henning, Max, interpres. 1896–1900. Tausend und eine Nacht aus dem Arabischen übertragen von 24 voll. Lipsiae: Reclam.
- Karwath, Cary von, et Adolf Neumann, interpretes. 1906–1914. Das Buch der tausend Nächte und der einen Nacht: vollständige und in keiner Weise gekürzte Ausgabe nach den vorhandenen orientalischen Texten, herausgegeben von. 18 voll. Vindobonae: C. W. Stern.
- Littmann, Enno, interpres. 1953. Die Erzählungen aus den Tausendundein Nächten. Vollständige deutsche Ausgabe in sechs Bänden, nach dem arabischen Urtext der Calcuttaer Ausgabe aus dem Jahr 1839 übertragen von Enno Littmann. Wiesbaden: Insel. Opus reimpressum apud Komet: ISBN 3-89836-308-2.
- Weil Gustav, interpres. 1839–1841. Tausend und eine Nacht: arabische Erzählungen zum ersten Male aus dem arabischen Urtext treu übersetzt von 4 voll. Stutgardiae: Verlag der Classiker.
Historica et critica
- Chauvin, V. 1899. La récension égyptienne des Mille et une nuits. Bruxellis.
- Irwin, Robert. 2004. The Arabian Nights: a companion. Ed. 2a. Londinii: I. B. Tauris.
- Littmann, Enno. 1923. Tausendundeine Nacht in der arabischen Literatur. Tubingae.
- Littmann, Enno. 1953. "Anhang: Zur Entstehung und Geschichte von Tausendundeiner Nacht." In Die Erzählungen aus den Tausendundein Nächten, ed. Enno Littmann, vol. 6, pp. 647–736. Wiesbaden: Insel.
- Marzolph, Ulrich, et Richard van Leeuwen, eds. 2004. The Arabian Nights Encyclopedia. 2 voll. Santa Barbara Californiae: ABC Clio.
- Ouyang, Wen-chin, et Geert Jan van Gelder, eds. 2005. New Perspectives on Arabian Nights: Ideological Variations and Narrative Horizons. Londinii: Routledge.
- Pellat, Ch. 1984. "Alf layla wa layla." In Encyclopaedia Iranica.
- Pinault, David. 1992. Story-Telling Techniques in the Arabian Nights. Lugduni Batavorum: Brill.
- El-Shamy, Hasan M. 2006. A Motif Index of The Thousand and One Nights. Bloomington: Indiana University Press.
- Yamanaka et Nishio. [Opus in commentario citatum.]
- Zotenberg, H. 1888. Notice sur quelques manuscrits des Mille et une nuits et la traduction de Galland. Lutetiae.
De fortuna operis
Nexus externi
- Textus Arabicus apud Vicifontem
- Versio Anglica a Ioanne Payne confecta
- Versio Francogallica ab Antonio Galland confecta apud Vicifontem
- Versio Hispanica a Vincentio Blasco Ibáñez confecta apud Vicifontem
- Versio Russica
- De versionibus Anglicis cum textibus variis
- Versio Theodisca a Gustavo Weil confecta apud inceptum Gutenberg
