Sudania

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Sudania[1][2] (Arabice السودان as-Sūdān), rite Res Publica Sudanensis[3] seu Sudaniensis[4] (Arabice جمهورية السودان Jumhūriyyat as-Sūdān), est civitas sui iuris in Africa Septentrionali et Orientali sita. Fines cum Republica Africae ad australem et occidentem, Tzadia ad occidentem, Aegypto ad septentriones, Erythraea ad septentriones et orientem, Aethiopia ad australem et orientem, Libya ad septentriones et occidentem, Sudania Australi ad australem versus, ac Mari Rubro communicat. Nilus, longissimum orbis terrarum flumen, terram Sudaniensem in latera orientalia et occidentalia dividit.[5] Septentrionalis Sudaniae regio lingua Latina classica Nubia notus est. Numerus incolarum anno 2022 fuit 45.70 milliones hominum[6] et civitas 1 886 068 chiliometra quadrata occupat, ut area superficiali sit tertia a maxima civitate in Africa, et tertia a maxima in Foedere Arabico. Sudania area superficiali erat maxima civitas in Africa usque ad 2011, cum Sudania Australis secessit,[7] ex quo tempore ambo insignia ab Algeria tenentur. Caput est Khartum, et urbs frequentissima est Omdurman, occidentalis areae metropolitae Khartum pars.

Wikidata Sudania
Res apud Vicidata repertae:
Sudania: insigne
Sudania: insigne
Sudania: vexillum
Sudania: vexillum
Terra continens: Africa
Territoria finitima: Sudania Australis, Tzadia, Respublica Africae Mediae, Aethiopia, Erythraea, Aegyptus, Libya, Kenia, Uganda, Res publica democratica Congensis, Bir Tawil, Oriens Medius
Locus: 15°0′0″N 32°0′0″E
Caput: Khartumensis Urbs

Gestio

Populus

Numerus: 40 533 330
Sermo publicus: Arabice, Anglice
Zona horaria: UTC+2
Moneta: Sudanese pound

Commemoratio

Paean: Nahnu Jund Allah Jund Al-watan

Sigla

ISO SD, SDN, 729; IOC SUD
Dominium interretiale: .sd
Praefixum telephonicum: +249
Sudaniae tabula.
Pyramides Nubianae in Meroë in urbe sitae.

Historia Sudaniae tempore pharaonico coepit, cum regnum Kermanum? (circa 2500–1500 a.C.n. vigebat, postquam Novum Regnum Aegyptianum (circa 1500–1070 a.C.n. et Regnum Kush? (circa 785–350 p.C.n.) exoriebantur, quorum hic totum Aegyptum paene saeculo regebat. Kush? autem everso, Nubiani Nobatiam, Makuriam, et Alodiam constituerunt, tria regna Christiana, quorum Makuria et Alodia usque ad [annum 1500 fere durabant. Saeculis quarto decimo et quinto decimo, plurimum terrarum Sudaniae a nomadibus Arabicis gradatim occupabatur. Saeculis a sexto decimo ad undevicensimum, Sultanatus Sennar in Sudania media et orientali dominabatur, cum Sultanatus Darfurensis? occidentalem, Ottomanique orientalem partes regerent.

Temporibus Mamlucorum et Ottomanidarum, commercium servorum magnas partes in Sudania agebat, et quidem tributum servorum ex kashif? Sudaniae legitime postulabatur. Anno 1811, Mamluci civitatem apud Dunqulah ad servos venditandos condiderunt. Sub dicione Turco-Aegyptia post annos 1820, commercium servorum secundum axem a septentrionibus ad australem institutum est, ubi incursiones servos petendos in australibus civitatis regionibus fiebant, et ex quo servi ad Aegyptum et Imperium Ottomanicum mittebantur.[8]

Res Publica

Omar Hassan al-Bashir, Praeses Sudaniae.

Praeses et dux civitatis olim fuit Omar Hassan al-Bashir, praeses a die 30 Iunii 1989 ad 2019.

Historia

Sudania anno 1956 libertatem a Britanniarum Regno et Aegypto accepit. In Sudania Australi longum bellum civile erat usque ad annum 2004. Nunc in regione Darfurensi bellum civile est. A die 9 Iulii 2011, Sudania Australis civitas libera est.

Linguae

Lingua Arabica est lingua publica. Aliae linguae in Sudania adhibitae sunt linguae Niloticae sicut Nuer-Dinka, linguae Nubicae, lingua Bejica, lingua Azande, lingua Bari. Gentes Sudaniae sunt Arabi, Africani nigri Dinkae et Nueri et Nubae et multi alii. Et Musulmani et Christiani in Sudania habitant.

Populi (greges ethnici) Sudanenses

  • Ababda
  • Abddallab
  • Acholi
  • Arakeien
  • Ashraf
  • Azande
  • Baggara
  • Bari
  • Bataheen
  • Bedzae
  • Berti
  • Baka
  • Bideiria Dahmshiia
  • Chollo
  • Danagla
  • Dinka
  • Fulbe
  • Fur
  • Gaalin
  • Goran (Toubou)
  • Halfaween
  • Hamar
  • Hausa
  • Hasania
  • Horefaen
  • Hawara
  • Ja'Alin
  • Kakwa
  • Kinouz
  • Kuku
  • Lahaweyen
  • Luo
  • Mabaan
  • Madi
  • Mahas
  • Manasir
  • Masalit
  • Mundari
  • Nuba
  • Nubian
  • Nuer
  • Nyangwara
  • Nymang
  • Pojulu
  • Rashaida
  • Rubatab
  • Shaigiya
  • Shilluk
  • Shokrya
  • Sudanese Arabs
  • Tama (populus)
  • Zande
  • Zaghawa

Divisio administrativa

In 18 vilaiet, i.e. provincias vel civitates, Sudania divisa est:

  • Cassala
  • Cordofania Australis[9]
  • Cordofania Borealis
  • Cordofania Occidentalis
  • Darfuria Australis[10]
  • Darfuria Borealis
  • Darfuria Media
  • Darfuria Occidentalis
  • Darfuria Orientalis
  • Gadarif
  • Insula (vel Gezira)
  • Khartum
  • Mare Rubrum
  • Nilus
  • Nilus Albus
  • Nilus Caeruleus
  • Provincia Borealis
  • Sennar

Notae

Bibliographia

Unus ex antiquis regibus Nubicis.
  • Chiari, Bernhard, ed. 2008. Wegweiser zur Geschichte: Sudan. Ferdinand Schöningh, Paderborn unter anderem.
  • Clammer, Paul. Sudan: The Bradt Travel Guide. ISBN 1-84162-114-5.
  • Collins, Robert O. 2008. A History of Modern Sudan. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-67495-9.
  • Elliesie, Hatem M. 2005. "Friedensprozess und Verfassungsentwicklung im Sudan." In Verfassung und Recht in Übersee. Law and Politics in Africa, Asia and Latin America, 38 (3): 276–307. Baden-Baden et Hamburg. ISSN 0506-7286.
  • Evans-Pritchard, Blake, et Violetta Polese. Sudan: The City Trail Guide. ISBN 0-9559274-0-4.
  • Fadlalla, Mohamed. 2007. Sudan: der große Unbekannte am Nil: Biographie eines Landes. Marburgi: Tectum Verlag. ISBN 978-3-8288-9463-1.
  • Jok, Madut Jok. Sudan: Race, Religion and Violence. Oneworld Publications. ISBN 1-85168-366-6.
  • 'Karari: The Sudanese Account of the Battle of Omdurman, 'Ismat Hasan Zulfo. 1980. Convertit Peter Clark. Londinii: Frederick Warne.
  • Mwakikagile, Godfrey. 2001. "Slavery in Mauritania and Sudan: The State Against Blacks." In The Modern African State: Quest for Transformation. Huntington, Novi Eboraci: Nova Science Publishers, Inc.
  • O'Fahey, R. S, et J. L. Spauling. 1974. Kingdoms of the Sudan. Methuen, Londinii.
  • Prunier, Gérard. 2007. Darfur; The Ambiguous Genocide. Cornell University Press.
  • Quo Vadis bilad as-Sudan? The Contemporary Framework for a National Interim Constitution. 2005. Law in Africa 8: 63–82. ISSN 1435-0963.
  • Richter, Ina. 2008. Öl: Sudans Fluch und Segen. Marburgi: Tectum Verlag. ISBN 978-3-8288-9786-1.
  • Thielke, Thilo. 2006. Krieg im Lande des Mahdi: Darfur und der Zerfall des Sudan. Essen. ISBN 3-88400-505-7.
  • Welsby, D. A. 2002. The Medieval Kingdoms of Nubia. The British Museum Press.
  • Short History Of Sudan. 2004. iUniverse, Inc. (30 Aprilis). ISBN 978-0-595-31425-6.
  • The Problem of Dar Fur. 2005. iUniverse, Inc. (21 Iulii). ISBN 978-0-595-36502-9.
  • UN Intervention in Dar Fur. 2007. iUniverse, Inc. (9 Februarii). ISBN 978-0-595-42979-0.

Nexus interni

Sudania : politica
Praesides Sudaniae

Ibrahim Abboud • Sirr Al-Khatim Al-Khalifa • vacat • Ismail al-Azhari • Gaafar Nimeiry • Abdel Rahman Swar al-Dahab • Ahmed al-Mirghani • Umar al-Bašīr • ʿAbd al-Fattāḥ al-Burhān praeses consilii militaris

Capsae cognatae: Primi ministri Sudaniae
Primi ministri Sudaniae

Ismail al-Azhari • Abdallah Khalil • Ibrahim Abboud • Sirr Al-Khatim Al-Khalifa • Muhammad Ahmad Mahgoub • Sadiq al-Mahdi • Muhammad Ahmad Mahgoub • Babiker Awadalla • Gaafar Nimeiry • Rashid Bakr • Gaafar Nimeiry • Al-Jazuli Daf'allah • Sadiq al-Mahdi • vacat • Bakrī Ḥasan Ṣāliḥ • Mutaz Musa • Abdalla Hamdok • Osman Hussein ad interim

Ministri rerum externarum Sudanenses 1989–

Ali Sahloul 1989 • Hussein Suleiman Abu Saleh 1993 • Ali Osman Mohamed Taha 1995 • Mustafa Osman Ismail 1998 • Lam Akol 2005 • Deng Alor 2007 • Ali Karti 2010 • Ibrahim Ghandour 2015 • Dirdiri Mohamed Ahmed 2018 • Asmaa Abdallah 2019

Capsae cognatae: Primi ministri Sudaniae