Human Development Index
De Human Development Index, kortweg HDI, is en Index dor för, wie dat mit de Minschen in de verscheden Länner up de Welt geiht un steiht. De HDI warrt vun 1990 af an in den Human Development Report vun dat Programm to'n Vörankamen vun de Vereenten Natschonen (UNDP) rutbröcht.
.svg)
| 0,800–1,000 (temlich hoog) 0,700–0,799 (hoog) 0,550–0,699 (middel) | 0,350–0,549 (sied) keen Daten |
De HDI is to'n groten Deel vun den Ökonomen Mahbub ul Haq ut Pakistan utfunnen wurrn. Dor hett he eng mit den Ökonomen un Dräger vun den Nobelpries Amartya Sen ut Indien un den Weertschopswetenschoppler un Politiker Meghnad Desai ut Grootbritannien bi tosamenarbeit'.
Wat warrt vergleken?
Anners as bi de Weltbank ehrn Lännervergliek warrt nich bloß up dat Bruttobinnenlandprodukt (BBP), ümrekent up jeden Inwahner vun dat Land in KKV-$ (Koopkraftverglieken) keken, man dor weert de Levensduer in'n Döörsnitt rinrekent, dorto de Andeel vun de Inwahners, de lesen un schrieven könnt un ok de Andeel vun de Inwahners, de nah School gaht. De Faktor Levensduer in'n Döörsnitt warrt as Henwies nahmen, wie dat mit de Vörsorg üm de Gesundheit steiht, mit noog Eten un Drinken un mit Hygiene. De Faktor Bildung steiht, just so, as dat Inkamen, för dat, wat de Lüde lehrt hefft un wie se mitmaken könnt bi de Politik un bi allens, wat dat Leven in ehrn Land utmaken deit.
Wie de HDI-Weert utrekent warrt
As unnersten Grenzweert is 1987 de leegste Weert fastleggt wurrn, de in de ganze Welt to finnen weer. De böverste Grenz is dorgegen bloß man en Weert, de to wünschen weer.
| Deelindex | unnern Grenzweert | bövern Grenzweert | Andeel an'n Index | |
|---|---|---|---|---|
| A | Levensduer in'n Döörsnitt vun de Geboort af an | 25 Johre | 85 Johre | 33 % |
| B1 | Wieveel vun de Groten könnt lesen un schrieven | 0 % | 100 % | 22 % |
| B2 | Wieveel gaht alltohopen na School | 0 % | 100 % | 11 % |
| C | Würkliche Koopkraft pro Inwahner | 100 USD | 40.000 USD | 33 % |
Denn warrt de HDI as döörsnittlichen Weert vun de Deelindizes A, B 
Wat de HDI-Weert bedüden deit
De UNDP deelt de Länner na den HDI-Weert in dree Gruppen up:
- Länner mit hooch minschlich Vörankamen: HDI ≥ 0,8 (so nömmte „eerste Welt“)
- Länner mit middelhooch minschlich Vörankamen: HDI < 0,8 und ≥ 0,5 (so nömmte „tweete Welt“)
- Länner mit minn minschlich Vörankamen: HDI < 0,5 (so nömmte „drüdde Welt“)
Literatur
- Knut Heyden: Datenbaustein UN-Entwicklungsindex (HDI-GDI), Bruunswiek 2000, ISBN 978-3-14-100634-6
- Stephan Klingebiel: Entwicklungsindikatoren in der politischen und wissenschaftlichen Diskussion: Der Human Development Index, der Human Freedom Index und andere neuere Indikatoren-Konzepte (PDF; 2,8 MB). INEF-Report Nr. 22, 1992 Duisborg.
- Franz Nuscheler: Lern- und Arbeitsbuch Entwicklungspolitik, Bonn 2004, ISBN 3-8012-0350-6
Weblenken
Category: Human Development Index. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.- Human Development Index
- Human Development Trends
- Elizabeth A. Stanton: The Human Development Index: A History (PDF; 441 kB)
- Hendrik Wolff, Howard Chong, Maximilian Auffhammer: PDF: Human Development Index: Are Developing Countries