İnsani Gelişme Endeksi

İnsani Gelişme Endeksi (İngilizce: Human Development Index), Dünya'daki ülkeler için yaşam uzunluğu, okur yazar oranı, eğitim ve yaşam düzeyi doğrultusunda hazırlanan bir ölçümdür. İnsanların düzgün yaşaması, özellikle çocuk hakları için bir ölçün teşkil eder. Bu araştırma sonucunda bir ülkenin gelişmiş, gelişmekte olan ya da gelişmemiş bir ülke olduğu; bunun yanı sıra ekonomisindeki etkinin yaşam niteliği ne düzeyde etkilediğini gösterir. Dağılım ilk olarak 1990 yılında Pakistanlı ekonomist Mahbub ul Haq tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yıllık Gelişme Raporu'nda sunulur.

İnsani Gelişme Göstergesi değerlerinin bulunması, eskiden ortalama yaşam süresi, okur yazar oranı (2/3'ü) ve ilkokul, lise ve üniversite kayıtları yüzdesi (1/3'ü) ile bulunan eğitim dağılımı ile kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları'ndan hesaplanmasıyla gerçekleştirilmekteydi. Yeni hesaplama sistemi, eğitimde geçen ve geçmesi beklenen süre, doğumda yaşam beklentisi ve satın alma gücü pariteli milli geliri esas almaktadır.

Alternatif bir ölçüm olarak, ülkelerdeki fakirliği ölçmek için de Beşeri Fakirlik Dağılımı mevcuttur.

Metodoloji

Yeni sistem (2010-günümüz)

2010 itibarıyla BMKP İGE hesaplamalarında yeni bir metodoloji kullanmaya başlamıştır. Yeni hesaplama sistemi, eğitimde geçen ve geçmesi beklenen süre, doğumda yaşam beklentisi ve satın alma gücü pariteli milli geliri esas alan aşağıdaki parametreleri içermektedir.

1. Yaşam Beklentisi Endeksi (YBE) $={\frac {{\textrm {YB}}-20}{85-20}}$

YBE, eğer doğumda yaşam beklentisi 85 ise 1, 20 ise 0 olarak alınır.

2. Eğitim Endeksi (EE) $={\frac {{\textrm {OESE}}+{\textrm {BESE}}}{2}}$ ^[1]

2.1 Ortalama Eğitim Süresi Endeksi (OESE)

={\frac {\textrm {OES}}{15}}

^[2]

2025 yılına kadar bu indikatör için 15 sene maksimum olarak belirlenmiştir.

2.2 Beklenen Eğitim Süresi Endeksi (BESE)

={\frac {\textrm {BES}}{18}}

^[3]

Pek çok ülkede eğitimde geçen 18 sene master almak için yeterlidir.

3. Gelir Endeksi (GE) $={\frac {\ln({\textrm {kbdMG}})-\ln(100)}{\ln(75,000)-\ln(100)}}$

GE, kbdMG $75,000 ise 1, $100 ise 0 olarak alınır.

En sonunda İGE hesaplanması için bu üç göstergenin geometrik ortalaması alınır.

${\textrm {IGE}}={\sqrt[{3}]{{\textrm {YBE}}\cdot {\textrm {EE}}\cdot {\textrm {GE}}}}.$

YB: Doğumda beklenen yaşam süresi

OES: Ortalama eğitim süresi (25 yaş üstü kişilerin resmî eğitim kurumlarında geçirdiği süre)

BES: Beklenen eğitim süresi (18 yaş altı bireylerin resmî eğitim kurumlarında geçirmesi beklenen süre)

kbdMG: kişi başına düşen millî gelir (Satın alma gücü paritesi)

Eski sistem (2010 öncesi)

Genel olarak değişken bir sayıyı tanımlamak için, misal olarak $x$ 'i 0 ila 1 arasında bir ekonomik dağılım arasında gösterebilmek için aşağıdaki formül kullanılır:

$x$ -index = ${\frac {x-\min \left(x\right)}{\max \left(x\right)-\min \left(x\right)}}$

Burada $\min \left(x\right)$ ve $\max \left(x\right)$ ; $x$ 'in alabileceği en yüksek (max) ve en az (min) değerdir.

İnsani Gelişim Endeksi bu doğrultuda üç genel veriyi temsil eder ve ortalamasını alır:

Yaşam uzunluğu dağılımı = ${\frac {HU-25}{85-25}}$
Eğitim dağılımı (ED) = ${\frac {2}{3}}\times ED+{\frac {1}{3}}\times GED$ ${\frac {2}{3}}\times ED+{\frac {1}{3}}\times GED$
- Yetişkin okur yazar oranı = ${\frac {YOYO-0}{100-0}}$
- Okullara kayıtlı öğrenci sayısı = ${\frac {CGER-0}{100-0}}$
Gayri Safi Yurt içi Hasıla dağılımı = ${\frac {\log \left(GSYHD\right)-\log \left(100\right)}{\log \left(40000\right)-\log \left(100\right)}}$

HU: Yaşam uzunluğu
YOYO: Yetişkin okur yazar oranı
OKÖS: Okullara kayıtlı öğrenci sayısı yüzdesi
GSYHD: Amerikan Doları üzerinden Gayri Safi Yurt içi Hasıla dağılımı

2022 raporu

Ülkelere göre
Sıra		Ülke	İGE
2021 verileri (2022 raporu)^[4]	2015'e göre değişimi^[5]	Ülke	2021 verileri (2022 raporu)^[4]	Yıllık değişimi (2010–2021)^[5]
1		İsviçre	0.962	%0,19
2		Norveç	0.961	%0,19
3		İzlanda	0.959	%0,56
4	(3)	Hong Kong	0.952	%0,44
5	(3)	Avustralya	0.951	%0,27
6		Danimarka	0.948	%0,34
7	(2)	İsveç	0.947	%0,36
8	(6)	İrlanda	0.945	%0,40
9	(5)	Almanya	0.942	%0,16
10	(1)	Hollanda	0.941	%0,24
11		Finlandiya	0.940	%0,29
12	(1)	Singapur	0.939	%0,29
13	(2)	Belçika	0.937	%0,25
13	(3)	Yeni Zelanda	0.937	%0,15
15	(2)	Kanada	0.936	%0,25
16	(1)	Lihtenştayn	0.935	%0,22
17	(3)	Lüksemburg	0.930	%0,18
18	(3)	Birleşik Krallık	0.929	%0,17
19		Japonya	0.925	%0,27
19	(3)	Güney Kore	0.925	%0,35
21	(3)	ABD	0.921	%0,10
22		İsrail	0.919	%0,25
23	(4)	Malta	0.918	%0,58
23	(1)	Slovenya	0.918	%0,28
25	(4)	Avusturya	0.916	%0,14
26	(9)	Birleşik Arap Emirlikleri	0.911	%0,80
27		İspanya	0.905	%0,38
28	(3)	Fransa	0.903	%0,27
29	(3)	Kıbrıs Cumhuriyeti	0.896	%0,41
30	(1)	İtalya	0.895	%0,13
31	(2)	Estonya	0.890	%0,30
32	(6)	Çekya	0.889	%0,20
33	(2)	Yunanistan	0.887	%0,19
34	(1)	Polonya	0.876	%0,37
35	(3)	Bahreyn	0.875	%0,73
35	(1)	Litvanya	0.875	%0,35
35	(2)	Suudi Arabistan	0.875	%0,64
38	(2)	Portekiz	0.866	%0,40
39	(1)	Letonya	0.863	%0,42
40	(6)	Andorra	0.858	%0,11
40	(5)	Hırvatistan	0.858	%0,40
42	(1)	Şili	0.855	%0,46
42	(1)	Katar	0.855	%0,23
44	YENİ^[a]	San Marino	0.853	YENİ^[a]
45	(5)	Slovakya	0.848	%0,09
46	(1)	Macaristan	0.846	%0,20
47	(4)	Arjantin	0.842	%0,09
48	(6)	Türkiye	0.838	%1,03
49	(3)	Karadağ	0.832	%0,27
50	(1)	Kuveyt	0.831	%0,20
51	(3)	Brunei	0.829	%0,01
52	(2)	Rusya	0.822	%0,29
53	(4)	Romanya	0.821	%0,16
54	(3)	Umman	0.816	%0,32
55	(2)	Bahamalar	0.812	%0,00
56	(4)	Kazakistan	0.811	%0,51
57	(2)	Trinidad ve Tobago	0.810	%0,23
58	(4)	Kosta Rika	0.809	%0,43
58		Uruguay	0.809	%0,25
60	(3)	Belarus	0.808	%0,21
61		Panama	0.805	%0,37
62	(1)	Malezya	0.803	%0,39
63	(7)	Gürcistan	0.802	%0,50
63	(2)	Mauritius	0.802	%0,55
63	(4)	Sırbistan	0.802	%0,41
66	(6)	Tayland	0.800	%0,75

2020 raporu

Aşağıdaki şablon, 2022 raporuna göre 2021 verilerini sıralamaktadır.

= artış
= stabil
= azalış

Sıra		Ülke	İGE
2019 verisi (2020 raporu)^[6]	Önceki yıla göre değişimi^[6]	Ülke	2019 verisi (2020 raporu)^[6]	Önceki yıla göre değişimi^[7]
Çok yüksek gelişmişlik
1		Norveç	0.957	0.001
2	(1)	İrlanda	0.955	0.004
2		İsviçre	0.955
4		Hong Kong	0.949	0.003
4	(1)	İzlanda	0.949	0.003
6	(2)	Almanya	0.947	0.001
7	(1)	İsveç	0.945	0.002
8	(2)	Avustralya	0.944	0.001
8	(2)	Hollanda	0.944	0.002
10	(1)	Danimarka	0.940	0.001
11	(1)	Finlandiya	0.938	0.001
11	(2)	Singapur	0.938	0.002
13	(2)	Birleşik Krallık	0.932	0.004
14	(3)	Belçika	0.931	0.001
14		Yeni Zelanda	0.931	0.003
16	(3)	Kanada	0.929	0.001
17	(2)	ABD	0.926	0.001
18		Avusturya	0.922	0.001
19	(3)	İsrail	0.919	0.003
19		Japonya	0.919	0.002
19	(1)	Lihtenştayn	0.919
22	(2)	Slovenya	0.917	0.005
23	(1)	Güney Kore	0.916	0.002
23	(2)	Lüksemburg	0.916	0.003
25		İspanya	0.904	0.001
26		Fransa	0.901	0.003
27	(1)	Çekya	0.900	0.002
28		Malta	0.895	0.001
29	(1)	Estonya	0.892	0.003
29		İtalya	0.892	0.002
31	(4)	Birleşik Arap Emirlikleri	0.890	0.001
32		Yunanistan	0.888	0.007
33	(2)	Kıbrıs Cumhuriyeti	0.887	0.002
34		Litvanya	0.882	0.006
35	(3)	Polonya	0.880	0.003
36		Andorra	0.868	0.001
37	(2)	Letonya	0.866	0.003
38	(2)	Portekiz	0.864	0.004
39	(3)	Slovakya	0.860	0.002
40	(3)	Macaristan	0.854	0.004
40	(4)	Suudi Arabistan	0.854
42	(3)	Bahreyn	0.852
43	(1)	Şili	0.851	0.002
43	(3)	Hırvatistan	0.851	0.003
45	(4)	Katar	0.848	0.003
46	(2)	Arjantin	0.845	0.003
47	(4)	Brunei	0.838	0.002
48	(4)	Karadağ	0.829	0.003
49	(3)	Romanya	0.828	0.005
50	(5)	Palau	0.826	0.004
51	(1)	Kazakistan	0.825	0.006
52	(3)	Rusya	0.824	0.001
53	(3)	Belarus	0.823
54	(5)	Türkiye	0.820	0.003
55	(2)	Uruguay	0.817	0.001
56	(4)	Bulgaristan	0.816	0.003
57	(10)	Panama	0.815	0.003
58	(2)	Bahamalar	0.814	0.002
58	(2)	Barbados	0.814	0.004
60	(13)	Umman	0.813
61	(9)	Gürcistan	0.812	0.007
62	(6)	Kosta Rika	0.810	0.002
62	(1)	Malezya	0.810	0.005
64	(7)	Kuveyt	0.806	0.001
64	(1)	Sırbistan	0.806	0.003
66	(2)	Mauritius	0.804	0.003
Yüksek gelişmişlik
67	(5)	Seyşeller	0.796	0.006
67	(4)	Trinidad ve Tobago	0.796	0.001
69		Arnavutluk	0.795	0.003
70	(2)	Küba	0.783	0.002
70	(5)	İran	0.783	0.002
72	(1)	Sri Lanka	0.782	0.003
73	(2)	Bosna-Hersek	0.780	0.003
74	(4)	Grenada	0.779	0.006
74	(2)	Meksika	0.779	0.003
74	(1)	Saint Kitts ve Nevis	0.779	0.006
74	(14)	Ukrayna	0.779	0.005
78	(4)	Antigua ve Barbuda	0.778	0.006
79	(3)	Peru	0.777	0.006
79	(2)	Tayland	0.777	0.005
81		Ermenistan	0.776	0.005
82		Kuzey Makedonya	0.774	0.004
83	(4)	Kolombiya	0.767	0.003
84	(5)	Brezilya	0.765	0.003
85		Çin	0.761	0.006
86	(1)	Ekvador	0.759	0.003
86	(3)	Saint Lucia	0.759	0.001
88	(1)	Azerbaycan	0.756	0.002
88	(1)	Dominik Cumhuriyeti	0.756	0.005
90	(17)	Moldova	0.750	0.004
91	(9)	Cezayir	0.748	0.002
92	(1)	Lübnan	0.744	0.003
93	(5)	Fiji	0.743	0.001
94	(4)	Dominika	0.742	0.004
95	(9)	Maldivler	0.740	0.006
95	(4)	Tunus	0.740	0.002
97	(3)	Saint Vincent ve Grenadinler	0.738	0.002
97	(1)	Surinam	0.738	0.004
99	(7)	Moğolistan	0.737	0.002
100	(6)	Botsvana	0.735	0.005
101	(5)	Jamaika	0.734
102		Ürdün	0.729	0.001
103	(5)	Paraguay	0.728	0.001
104	(1)	Tonga	0.725	0.002
105	(5)	Libya	0.724	0.003
106	(2)	Özbekistan	0.720	0.003
107	(7)	Bolivya	0.718	0.004
107	(4)	Endonezya	0.718	0.006
107	(1)	Filipinler	0.718	0.007
110	(7)	Belize	0.716	0.002
111		Samoa	0.715	0.006
111	(3)	Türkmenistan	0.715	0.005
113	(17)	Venezuela	0.711	0.022
114	(1)	Güney Afrika	0.709	0.002
115	(4)	Filistin	0.708
116		Mısır	0.707	0.006
117		Marshall Adaları	0.704	0.002
117	(1)	Vietnam	0.704	0.004
119	(4)	Gabon	0.703	0.006
Orta gelişmişlik
120	(2)	Kırgızistan	0.697	0.001
121		Fas	0.686	0.006
122	(1)	Guyana	0.682	0.002
123	(3)	Irak	0.674	0.003
124		El Salvador	0.673	0.003
125		Tacikistan	0.668	0.007
126		Yeşil Burun Adaları	0.665	0.002
127	(1)	Guatemala	0.663	0.006
128	(2)	Nikaragua	0.660	0.001
129	(5)	Bhutan	0.654	0.005
130		Namibya	0.646	0.001
131	(2)	Hindistan	0.645	0.003
132		Honduras	0.634	0.001
133	(2)	Bangladeş	0.632	0.007
134	(2)	Kiribati	0.630	0.002
135	(2)	São Tomé ve Príncipe	0.625	0.001
136	(1)	Mikronezya Federal Devletleri	0.620	0.002
137	(3)	Laos	0.613	0.004
138		Esvatini	0.611	0.006
138	(4)	Gana	0.611	0.005
140	(1)	Vanuatu	0.609	0.006
141	(10)	Doğu Timor	0.606	0.007
142	(5)	Nepal	0.602	0.006
143	(4)	Kenya	0.601	0.002
144	(2)	Kamboçya	0.594	0.009
145	(1)	Ekvator Ginesi	0.592	0.01
146	(3)	Zambiya	0.584	0.002
147	(2)	Myanmar	0.583	0.004
148	(1)	Angola	0.581	0.001
149	(11)	Kongo Cumhuriyeti	0.574	0.001
150		Zimbabve	0.571	0.002
151	(2)	Solomon Adaları	0.567	0.003
151	(3)	Suriye	0.567	0.004
153	(3)	Kamerun	0.563	0.003
154	(2)	Pakistan	0.557	0.005
155		Papua Yeni Gine	0.555	0.006
156		Komorlar	0.554	0.002
Düşük gelişmişlik
157	(4)	Moritanya	0.546	0.004
158	(5)	Benin	0.545	0.004
159		Uganda	0.544	0.006
160	(3)	Ruanda	0.543	0.003
161	(2)	Nijerya	0.539	0.005
162	(3)	Fildişi Sahili	0.538	0.004
163	(4)	Tanzanya	0.529	0.005
164	(2)	Madagaskar	0.528	0.001
165	(1)	Lesotho	0.527	0.005
166	(5)	Cibuti	0.524	0.006
167		Togo	0.515	0.005
168	(2)	Senegal	0.512	0.004
169	(1)	Afganistan	0.511	0.002
170	(1)	Haiti	0.510	0.002
170	(2)	Sudan	0.510	0.004
172	(1)	Gambiya	0.496	0.009
173		Etiyopya	0.485	0.007
174	(2)	Malavi	0.483	0.005
175	(4)	Kongo DC	0.480	0.002
175	(3)	Gine-Bissau	0.480	0.008
175	(1)	Liberya	0.480
178	(4)	Gine	0.477	0.004
179	(2)	Yemen	0.470	0.002
180	(2)	Eritre	0.459	0.003
181	(1)	Mozambik	0.456	0.004
182		Burkina Faso	0.452	0.009
182	(1)	Sierra Leone	0.452	0.005
184		Mali	0.434	0.003
185		Burundi	0.433	0.002
185	(1)	Güney Sudan	0.433	0.004
187		Çad	0.398	0.001
188		Orta Afrika Cumhuriyeti	0.397	0.002
189		Nijer	0.394	0.003

2019 raporu

= artış.
= stabil.
= azalış.

Çok yüksek gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[8]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre değişim ^[8]
32		Yunanistan	0.872	0.001
32	(1)	Polonya	0.872	0.004
34		Litvanya	0.869	0.003
35		Birleşik Arap Emirlikleri	0.866	0.002
36	(2)	Andorra	0.857	0.005
36		Suudi Arabistan	0.857	0.001
36	(2)	Slovakya	0.857	0.003
39		Letonya	0.854	0.004
40		Portekiz	0.850	0.002
41		Katar	0.848
42		Şili	0.847	0.002
43		Brunei	0.845	0.002
43		Macaristan	0.845	0.004
45		Bahreyn	0.838	0.001
46		Hırvatistan	0.837	0.002
47		Umman	0.834	0.001
48		Arjantin	0.830	0.002
49		Rusya	0.824	0.008
50	(3)	Belarus	0.817	0.009
50	(8)	Kazakistan	0.817	0.017
52	(1)	Bulgaristan	0.816	0.003
52	(2)	Karadağ	0.816	0.002
52	(1)	Romanya	0.816	0.003
55	(1)	Palau	0.814	0.003
56	(5)	Barbados	0.813
57		Kuveyt	0.808	0.001
57	(1)	Uruguay	0.808	0.001
59		Türkiye	0.806	0.001
60		Bahamalar	0.805	0.001
61		Malezya	0.804	0.002
62		Seyşeller	0.801	0.001

Yüksek gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[8]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre değişim ^[8]
91		Tunus	0.739	0.001
92	(2)	Moğolistan	0.735	0.006
-	-	Dünya	0.731	0.002
93		Lübnan	0.730	0.002
94	(3)	Botsvana	0.728	0.004
94	(1)	Saint Vincent ve Grenadinler	0.728	0.002
96		Jamaika	0.726	0.001
96	(4)	Venezuela	0.726	0.009
98		Dominika	0.724	0.001
98	(4)	Fiji	0.724	0.003
98	(1)	Paraguay	0.724	0.002
98	(1)	Surinam	0.724	0.002
102	(3)	Ürdün	0.723	0.001
103		Belize	0.720	0.001
104	(1)	Maldivler	0.719	0.003
105	(1)	Tonga	0.717
106		Filipinler	0.712	0.003
107	(1)	Moldova	0.711	0.002
108		Türkmenistan	0.710	0.002
108	(1)	Özbekistan	0.710	0.003
110	(1)	Libya	0.708	0.004
111		Endonezya	0.707	0.003
111	(1)	Samoa	0.707	0.001
113	(2)	Güney Afrika	0.705	0.001
114		Bolivya	0.703	0.003
115		Gabon	0.702	0.002
116		Mısır	0.700	0.004

Orta gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[8]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre değişim ^[8]
135	(1)	Bangladeş	0.614	0.005
135		Mikronezya Federal Devletleri	0.614	0.002
137	(2)	São Tomé ve Príncipe	0.609	0.006
138	(2)	Kongo Cumhuriyeti	0.608	0.001
138	(1)	Esvatini	0.608	0.005
140		Laos	0.604	0.002
141		Vanuatu	0.597	0.002
142		Gana	0.596	0.005
143	(1)	Zambiya	0.591	0.002
144	(1)	Ekvator Ginesi	0.588	0.002
145	(1)	Myanmar	0.584	0.007
146	(1)	Kamboçya	0.581	0.003
147	(1)	Kenya	0.579	0.005
147	(1)	Nepal	0.579	0.005
149	(2)	Angola	0.574	0.002
150		Kamerun	0.563	0.003
150	(3)	Zimbabve	0.563	0.010
152	(1)	Pakistan	0.560	0.002
153	(1)	Solomon Adaları	0.557	0.002

Düşük gelişme

Sıra		Ülke	İGE
2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre sıra değişimi^[8]	Ülke	2018 verileri (2019 raporu) ^[8]	Geçen yıla göre değişim ^[8]
172		Malavi	0.485	0.003
173		Etiyopya	0.470	0.004
174	(3)	Gambiya	0.466	0.007
174	(2)	Gine	0.466	0.003
176	(3)	Liberya	0.465	0.001
177	(2)	Yemen	0.463
178	(1)	Gine-Bissau	0.461	0.001
179		Kongo DC	0.459	0.003
180		Mozambik	0.446	0.004
181		Sierra Leone	0.438	0.003
182	(1)	Burkina Faso	0.434	0.005
182		Eritre	0.434	0.003
184		Mali	0.427	0.001
185		Burundi	0.423	0.002
186		Güney Sudan	0.413	0.001
187		Çad	0.401
188		Orta Afrika Cumhuriyeti	0.381	0.005
189		Nijer	0.377	0.004

2015 raporu

"2015 yılından geriye doğru beşer yıllık veriler yazılmıştır.^[9]

Sıra	Country / Ülke	1990	1995	2000	2005	2010	2015
1	Norway / Norveç	0.849	0.883	0.917	0.931	0.939	0.949
2	Australia / Avustralya	0.866	0.885	0.899	0.915	0.927	0.939
2	Switzerland / İsviçre	0.831	0.846	0.888	0.904	0.932	0.939
4	Germany / Almanya	0.801	0.834	0.860	0.892	0.912	0.926
5	Denmark / Danimarka	0.799	0.830	0.862	0.902	0.910	0.925
5	Singapore / Singapur	0.718	0.773	0.820	0.839	0.911	0.925
7	Netherlands / Hollanda	0.830	0.863	0.878	0.893	0.911	0.924
8	Ireland / İrlanda	0.762	0.794	0.857	0.896	0.909	0.923
9	Iceland / İzlanda	0.797	0.820	0.854	0.884	0.894	0.921
10	Canada / Kanada	0.849	0.860	0.867	0.891	0.903	0.920
10	United States / Amerika Birleşik Devletleri	0.860	0.877	0.884	0.898	0.910	0.920
12	Hong Kong, China (SAR) / Hong Kong, Çin (SAR)	0.781	0.808	0.825	0.870	0.898	0.917
13	New Zealand / Yeni Zelanda	0.818	0.851	0.868	0.888	0.901	0.915
14	Sweden / İsveç	0.815	0.856	0.877	0.892	0.901	0.913
15	Liechtenstein / Lihtenştayn			0.862	0.886	0.904	0.912
16	United Kingdom / Birleşik Krallık-İngiltere	0.775	0.839	0.866	0.890	0.902	0.910
17	Japan / Japonya	0.814	0.838	0.856	0.873	0.884	0.903
18	Korea (Republic of) / Kore Cumhuriyeti)	0.731	0.781	0.820	0.860	0.884	0.901
19	Israel / İsrail	0.785	0.817	0.850	0.870	0.883	0.899
20	Luxembourg / Lüksemburg	0.782	0.808	0.854	0.880	0.894	0.898
21	France / Fransa	0.779	0.825	0.849	0.870	0.882	0.897
22	Belgium / Belçika	0.805	0.851	0.873	0.865	0.884	0.896
23	Finland / Finlandiya	0.783	0.815	0.856	0.869	0.878	0.895
24	Austria / Avusturya	0.794	0.816	0.837	0.854	0.880	0.893
25	Slovenia / Slovenya	0.767	0.782	0.824	0.858	0.876	0.890
26	Italy / İtalya	0.768	0.799	0.828	0.856	0.872	0.887
27	Spain / ispanya	0.755	0.801	0.825	0.844	0.867	0.884
28	Czech Republic / Çek Cumhuriyeti	0.761	0.785	0.821	0.847	0.861	0.878
29	Greece / Yunanistan	0.760	0.774	0.801	0.850	0.860	0.866
30	Brunei Darussalam / Brunei Darussalam	0.782	0.805	0.819	0.837	0.846	0.865
31	Estonia / Estonya	0.728	0.722	0.781	0.822	0.838	0.865
32	Andorra / Andorra					0.819	0.858
33	Cyprus / Kıbrıs	0.733	0.784	0.800	0.829	0.847	0.856
33	Malta / Malta	0.736	0.758	0.783	0.809	0.826	0.856
33	Qatar / Katar	0.754	0.783	0.809	0.835	0.827	0.856
36	Poland / Polonya	0.712	0.738	0.784	0.803	0.829	0.855
37	Lithuania / Litvanya	0.731	0.702	0.757	0.807	0.826	0.848
38	Chile / Şili	0.700	0.728	0.761	0.796	0.820	0.847
38	Saudi Arabia / Suudi Arabistan	0.698	0.722	0.742	0.767	0.804	0.847
40	Slovakia / Slovakya	0.738	0.750	0.763	0.793	0.829	0.845
41	Portugal / Portekiz	0.711	0.759	0.782	0.793	0.818	0.843
42	United Arab Emirates / Birleşik Arap Emirlikleri	0.726	0.764	0.798	0.823	0.824	0.840
43	Hungary / Macaristan	0.703	0.741	0.769	0.802	0.821	0.836
44	Latvia / Letonya	0.703	0.674	0.728	0.807	0.810	0.830
45	Argentina / Arjantin	0.705	0.731	0.771	0.782	0.816	0.827
45	Croatia / Hırvatistan	0.669	0.695	0.749	0.783	0.808	0.827
47	Bahrain / Bahreyn	0.745	0.775	0.794	0.810	0.812	0.824
48	Montenegro / Karadağ				0.751	0.792	0.807
49	Russian Federation / Rusya Federasyonu	0.733	0.700	0.720	0.754	0.785	0.804
50	Romania / Romanya	0.700	0.686	0.708	0.755	0.798	0.802
51	Kuwait / Kuveyt	0.713	0.747	0.786	0.787	0.792	0.800
52	Belarus / Belarus		0.655	0.681	0.723	0.787	0.796
52	Oman / Umman			0.705	0.748	0.797	0.796
54	Barbados / Barbados	0.714	0.729	0.750	0.766	0.780	0.795
54	Uruguay / Uruguay	0.692	0.711	0.742	0.756	0.780	0.795
56	Bulgaria / Bulgaristan	0.700	0.702	0.713	0.750	0.775	0.794
56	Kazakhstan / Kazakistan	0.690	0.665	0.685	0.747	0.766	0.794
58	Bahamas / Bahamalar			0.779	0.788	0.788	0.792
59	Malaysia / Malezya	0.643	0.683	0.725	0.732	0.774	0.789
60	Palau / Palau			0.741	0.758	0.770	0.788
60	Panama / Panama	0.662	0.691	0.721	0.744	0.758	0.788
62	Antigua and Barbuda / Antigua ve Barbuda				0.773	0.782	0.786
63	Seychelles / Seyşel Adaları			0.714	0.728	0.744	0.782
64	Mauritius / Mauritius	0.620	0.648	0.673	0.713	0.748	0.781
65	Trinidad and Tobago / Trinidad ve Tobago	0.670	0.682	0.715	0.751	0.774	0.780
66	Costa Rica / Kosta Rika	0.653	0.684	0.708	0.727	0.752	0.776
66	Serbia / Sırbistan	0.714	0.694	0.709	0.739	0.757	0.776
68	Cuba / Küba	0.676	0.654	0.686	0.732	0.780	0.775
69	Iran (Islamic Republic of) / İran (İslam Cumhuriyeti)	0.572	0.634	0.666	0.692	0.745	0.774
70	Georgia / Gürcistan			0.673	0.714	0.742	0.769
71	Turkey / Türkiye	0.576	0.604	0.653	0.687	0.737	0.767
71	Venezuela (Bolivarian Republic of) / Venezuela (Bolivarcı Cumhuriyeti)	0.634	0.658	0.672	0.714	0.756	0.767
73	Sri Lanka / Sri Lanka	0.626	0.651	0.686	0.718	0.746	0.766
74	Saint Kitts and Nevis / Saint Kitts ve Nevis					0.741	0.765
75	Albania / Arnavutluk	0.635	0.628	0.662	0.696	0.738	0.764
76	Lebanon / Lübnan				0.733	0.758	0.763
77	Mexico / Meksika	0.648	0.670	0.700	0.723	0.745	0.762
78	Azerbaijan / Azerbaycan		0.609	0.642	0.682	0.741	0.759
79	Brazil / Brezilya	0.611	0.649	0.685	0.698	0.724	0.754
79	Grenada / Grenada					0.741	0.754
81	Bosnia and Herzegovina / Bosna Hersek				0.697	0.711	0.750
82	The former Yugoslav Republic of Macedonia / Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti				0.703	0.735	0.748
83	Algeria / Cezayir	0.577	0.600	0.644	0.686	0.724	0.745
84	Armenia / Ermenistan	0.634	0.603	0.644	0.692	0.729	0.743
84	Ukraine / Ukrayna	0.706	0.664	0.673	0.716	0.734	0.743
86	Jordan / Ürdün	0.620	0.687	0.706	0.733	0.737	0.742
87	Peru / Peru	0.613	0.642	0.677	0.693	0.721	0.740
87	Thailand / Tayland	0.574	0.611	0.649	0.686	0.720	0.740
89	Ecuador / Ekvador	0.643	0.662	0.670	0.693	0.710	0.739
90	China / Çin	0.499	0.547	0.592	0.646	0.700	0.738
91	Fiji / Fiji	0.641	0.670	0.683	0.695	0.709	0.736
92	Mongolia / Moğolistan	0.579	0.554	0.588	0.649	0.701	0.735
92	Saint Lucia / Saint Lucia			0.684	0.694	0.733	0.735
94	Jamaica / Jamaika	0.651	0.671	0.680	0.709	0.722	0.730
95	Colombia / Kolombiya	0.592	0.626	0.653	0.669	0.700	0.727
96	Dominica / Dominika			0.695	0.705	0.722	0.726
97	Suriname / Surinam				0.678	0.704	0.725
97	Tunisia / Tunus	0.569	0.608	0.654	0.689	0.714	0.725
99	Dominican Republic / Dominik Cumhuriyeti	0.596	0.628	0.656	0.677	0.703	0.722
99	Saint Vincent and the Grenadines / Saint Vincent ve Grenadinler			0.673	0.695	0.712	0.722
101	Tonga / Tonga	0.648	0.671	0.674	0.695	0.712	0.721
102	Libya / Libya	0.681	0.709	0.732	0.752	0.756	0.716
103	Belize / Belize	0.648	0.662	0.677	0.692	0.700	0.706
104	Samoa / Samoa	0.598	0.619	0.645	0.677	0.693	0.704
105	Maldives / Maldivler		0.520	0.587	0.622	0.663	0.701
105	Uzbekistan / Özbekistan			0.594	0.626	0.664	0.701
107	Moldova (Republic of) / Moldova	0.652	0.594	0.597	0.648	0.672	0.699
108	Botswana / Botsvana	0.585	0.580	0.560	0.610	0.678	0.698
109	Gabon / Gabon	0.620	0.634	0.633	0.646	0.664	0.697
110	Paraguay / Paraguay	0.580	0.606	0.624	0.648	0.675	0.693
111	Egypt / Mısır	0.547	0.577	0.612	0.636	0.671	0.691
111	Turkmenistan / Türkmenistan					0.665	0.692
113	Indonesia / Endonezya	0.528	0.564	0.604	0.632	0.662	0.689
114	Palestine, State of / Devletin Filistin				0.656	0.669	0.684
115	Viet Nam / Viet Nam	0.477	0.531	0.576	0.618	0.655	0.683
116	Philippines / Filipinler	0.586	0.597	0.622	0.646	0.669	0.682
117	El Salvador / El Salvador	0.529	0.577	0.615	0.651	0.666	0.680
118	Bolivia (Plurinational State of) / Bolivya (Çok uluslu devlet)	0.535	0.571	0.607	0.625	0.649	0.674
119	South Africa / Güney Afrika	0.621	0.653	0.629	0.609	0.638	0.666
120	Kyrgyzstan / Kırgızistan	0.615	0.562	0.593	0.613	0.632	0.664
121	Iraq / Irak	0.572	0.553	0.607	0.631	0.649	0.649
122	Cabo Verde / Cabo Verde			0.562	0.596	0.632	0.648
123	Morocco / Fas	0.458	0.489	0.530	0.575	0.612	0.647
124	Nicaragua / Nikaragua	0.495	0.524	0.570	0.597	0.620	0.645
125	Guatemala / Guatemala	0.478	0.507	0.546	0.570	0.609	0.640
125	Namibia / Namibya	0.578	0.587	0.556	0.570	0.612	0.640
127	Guyana / Guyana	0.541	0.582	0.606	0.622	0.624	0.638
127	Micronesia (Federated States of) / Mikronezya (Federe Devletleri)			0.604	0.622	0.638	0.638
129	Tajikistan / Tacikistan	0.616	0.539	0.535	0.579	0.608	0.627
130	Honduras / Honduras	0.507	0.530	0.557	0.583	0.611	0.625
131	India / Hindistan	0.428	0.460	0.494	0.536	0.580	0.624
132	Bhutan / Butan					0.572	0.607
133	Timor-Leste / Timor-Leste			0.470	0.511	0.607	0.606
134	Vanuatu / Vanuatu				0.572	0.591	0.597
135	Congo / Kongo	0.521	0.493	0.487	0.507	0.558	0.592
135	Equatorial Guinea / Ekvator Ginesi			0.527	0.569	0.580	0.592
137	Kiribati / Kiribati				0.576	0.585	0.588
138	Lao People's Democratic Republic / Lao Halkı'nın Demokratik Cumhuriyeti	0.397	0.425	0.463	0.503	0.542	0.586
139	Bangladesh / Bangladeş	0.386	0.423	0.468	0.506	0.545	0.579
139	Ghana / Gana	0.455	0.473	0.485	0.510	0.554	0.579
139	Zambia / Zambiya	0.398	0.405	0.424	0.479	0.543	0.579
142	Sao Tome and Principe / Sao Tome ve Principe	0.454	0.471	0.497	0.521	0.546	0.574
143	Cambodia / Kamboçya	0.357	0.379	0.412	0.483	0.533	0.563
144	Nepal / Nepal	0.378	0.410	0.446	0.476	0.529	0.558
145	Myanmar / Myanmar	0.353	0.393	0.427	0.474	0.526	0.556
146	Kenya / Kenya	0.473	0.459	0.447	0.483	0.530	0.555
147	Pakistan / Pakistan	0.404	0.429	0.450	0.501	0.525	0.550
148	Swaziland / Svaziland	0.548	0.543	0.506	0.502	0.526	0.541
149	Syrian Arab Republic / Suriye Arap Cumhuriyeti	0.556	0.577	0.589	0.636	0.646	0.536
150	Angola / Angola			0.391	0.439	0.495	0.533
151	Tanzania (United Republic of) / Tanzanya (Birleşik Cumhuriyeti)	0.370	0.368	0.391	0.446	0.498	0.531
152	Nigeria / Nijerya				0.466	0.500	0.527
153	Cameroon / Kamerun	0.444	0.436	0.437	0.456	0.486	0.518
154	Papua New Guinea / Papua Yeni Gine	0.360	0.398	0.422	0.454	0.494	0.516
154	Zimbabwe / Zimbabve	0.499	0.465	0.427	0.408	0.452	0.516
156	Solomon Islands / Solomon Adaları			0.442	0.470	0.497	0.515
157	Mauritania / Moritanya	0.378	0.422	0.444	0.466	0.487	0.513
158	Madagascar / Madagaskar			0.456	0.478	0.504	0.512
159	Rwanda / Ruanda	0.244	0.230	0.332	0.404	0.464	0.498
160	Comoros / Komorlar				0.451	0.479	0.498
160	Lesotho / Lesotho	0.493	0.483	0.443	0.437	0.469	0.497
162	Senegal / Senegal	0.367	0.371	0.381	0.422	0.455	0.494
163	Haiti / Haiti	0.408	0.417	0.443	0.455	0.470	0.493
163	Uganda / Uganda	0.309	0.320	0.396	0.434	0.477	0.493
165	Sudan / Sudan	0.331	0.365	0.399	0.430	0.463	0.490
166	Togo / Togo	0.404	0.408	0.426	0.436	0.457	0.487
167	Benin / Benin	0.345	0.371	0.395	0.434	0.454	0.485
168	Yemen / Yemen	0.405	0.421	0.444	0.475	0.493	0.482
169	Afghanistan / Afganistan	0.295	0.324	0.340	0.405	0.454	0.479
170	Malawi / Malawi	0.325	0.380	0.387	0.377	0.444	0.476
171	Côte d'Ivoire / Fildişi Sahili	0.389	0.388	0.395	0.413	0.441	0.474
172	Djibouti / Cibuti		0.353	0.363	0.405	0.451	0.473
173	Gambia / Gambiya	0.330	0.351	0.384	0.415	0.441	0.452
174	Ethiopia / Etiyopya			0.283	0.346	0.411	0.448
175	Mali / Mali	0.222	0.252	0.297	0.350	0.404	0.442
176	Congo (Democratic Republic of the) / Kongo Demokratik Cumhuriyeti	0.356	0.331	0.331	0.364	0.398	0.435
177	Liberia / Liberya			0.386	0.377	0.406	0.427
178	Guinea-Bissau / Gine-Bissau				0.388	0.410	0.424
179	Eritrea / Eritre				0.405	0.405	0.420
179	Sierra Leone / Sierra Leone	0.272	0.269	0.302	0.348	0.392	0.420
181	Mozambique / Mozambik	0.209	0.230	0.298	0.353	0.397	0.418
181	South Sudan / Güney Sudan					0.429	0.418
183	Guinea / Gine	0.271	0.290	0.322	0.356	0.385	0.414
184	Burundi / Burundi	0.270	0.266	0.268	0.290	0.385	0.404
185	Burkina Faso / Burkina Faso				0.325	0.377	0.402
186	Chad / Çad			0.300	0.303	0.370	0.396
187	Niger / Nijer	0.212	0.231	0.255	0.286	0.323	0.353
188	Central African Republic / Orta Afrika Cumhuriyeti	0.320	0.307	0.314	0.323	0.361	0.352

2013 Raporu

2010 Raporu

2009 Raporu

Raporda, vasıfsız göçmenlere erişim ve daha iyi muamele öngören politikaların geliştirilmesi çağrısında bulunulurken, göçten en büyük kazanımları elde edebilecek kesimlerin en yoksullar ve vasıfsız işçiler olduğu, ancak aynı grupların, göçün önündeki hukuki, finansal ve toplumsal engellerin de en büyükleriyle karşılaştığı kaydediliyor.^[10]

^[11]

2006 Raporu

2006 raporu Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Cape Town şehrinde 9 Kasım 2006 tarihinde açıklandı. Odak noktası güç, fakirlik ve uluslararası su krizi üzerineydi. Kullanılan verilerin büyük çoğunluğu 2004 ve öncesine de dayanıyordu, bu vesdil ile 2004'teki rapora benziyordu. Birleşmiş Milletler'e üye ülkeler arasında gerekli istatistikleri veremeyen bazı ülkeler de mevcuttu.

Rapor İnsani Gelişim Göstergesi bazı ilerlemelerin gerçekleşmediğini de ortaya koydu. Bazı gelişmiş ülkeler daha da fazla ilerleme gösterirken, gelişmekte olan ülkeler de gerileme içerisindeydi. Sahara altındaki Afrika'da ve Güney Asya'da önemli bir Beşeri Kalkınmışlık inişi mevcuttu. Diğer gelişmekte olan ülkeler ise az ya da hiç gelişme gösteremediler.

0.5 altındaki bir istatistik, az gelişmiş bir ülkeyi temsil ediyor ve 31 ülkeden 29'u Afrika'da bulunuyor. (Diğer iki ülke de Haiti ve Yemen) En aşağıdaki on ülkenin tamamı Afrika'dadır. Sahara altı ülkeler arasında, Ekvator Gine'si ve Güney Afrika 120 ve 121'inci olmuşlardır. (İkisi de 0.653 ortalamadadırlar)

0.8 üzerindeki bir istatistik de çok gelişmiş bir ülkeyi temsil eder. Bu tüm gelişmiş ülkeleri temsil eder. Bunlar ise Kuzey Amerika, Avrupa, Okyanusya ve Doğu Asya'nın yanı sıra; gelişmekte olan ülkeler de Batı Avrupa, Güney Amerika, Güneydoğu Asya, Karayipler ve petrol zengini olan Arap Yarımadası'ndadır.

Ayrıca bakınız

Türkiye'deki illerin gelişmişlik düzeyleri

Notlar

Kaynakça

Dış bağlantılar

İnsani Gelişim Endeksi Ofisi16 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2006 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2005 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İnsani Gelişim Endeksi Raporu hakkında teknik bilgiler
Human Development Report 200922 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Search