न्यूयोर्क (राज्य)

• दक्षिणमा न्यू जर्सी र पेन्सिल्भेनिया
• पूर्वमा कनेक्टिकट, म्यासाचुसेट्स र भर्मन्ट; रोड आइल्याण्ड समुद्री किनारा
• उत्तर: क्यानाडाको क्युबेक प्रान्त अन्तर्राष्ट्रिय सीमाना
• उत्तर पूर्व: ओन्टारियो

यसलाई न्यूयोर्क शहर, यो राज्यको सबैभन्दा ठूलो शहरबाट अलग गर्न, यसलाई कहिलेकाहीँ न्यूयोर्क राज्य भनिन्छ।

न्युयोर्क सिटि (NYC) संयुक्त राज्य अमेरिकाको सबैभन्दा धेरै आवादी भएको सहर हो । ^{[७] [८] [९]} र न्युयोर्क राज्यको दुई तिहाइ जनसङ्ख्याको न्यूयोर्क महानगरीय क्षेत्रमा बसोबास गर्छन्। यो विश्वको सबैभन्दा ठूलो सहरी क्षेत्र ४,६६९.० वर्ग माइल (१२,०९३ किमी^२),^[१०] र विश्वको सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको मध्ये एक हो। ^{[११] [१२]} न्यूयोर्क संयुक्त राष्ट्र संघको मुख्यालयको स्थान पनि हो हो, ^[१३] र यसलाई विश्वको सांस्कृतिक, ^{[१४] [१५]} वित्तीय, ^{[१६] [१७]} र मिडिया राजधानी, ^{[१८] [१९]} रूपमा वर्णन गरिएको छ। संसारको सबैभन्दा आर्थिक रूपमा शक्तिशाली शहर मानिन्छ। ^{[२०] [१६] [२१]} राज्यका धेरै जनसङ्ख्या भएका अन्य सहरहरूमा बफेलो, रोचेस्टर, योन्कर्स र सिराक्यूज हुन्, जबकि राज्यको राजधानी अल्बानी हो ।

हालको न्यु योर्कको क्षेत्रमा प्रारम्भिक युरोपेलीहरू आउनुभन्दा अगाडी एल्गोनक्वियन्स र इरोक्वाइस मूल निवासी आदिवासी अमेरिकी जनजातिहरूको बसोबास थियो। फ्रान्सेली उपनिवेशवादी र जेसुइट मिसनरीहरू व्यापार र धर्म परिवर्तनको लागि मोन्ट्रियलबाट दक्षिणतिर आइपुगे।

सन् १६०९ मा, डच ईस्ट इण्डिया कम्पनीको लागि हेनरी हडसनले यस क्षेत्रको भ्रमण गरेका थिए। ^[२२] सन् १६१४ मा डचहरूले हडसन र मोहक नदिको संगममा निर्माण नासाउ फोर्ट किल्ला (Fort Nassau) को निर्माण गरे जहाँ पछि अल्बानीको वर्तमान राजधानीको विकास भयो। ^[२३]

डचहरूले चाँडै नै न्यु एम्स्टर्डम र हडसन उपत्यकाका केही भागहरूमा पनि बसोबास सुरु गरे। यसबाट यो ठाउँ नयाँ नेदरल्याण्डको बहुजातीय उपनिवेश र व्यापार र आप्रवासीको केन्द्र रुपमा स्थापित भयो।

डचको यो उपनीवेश इङ्गल्याण्डले सन् १६६४ मा डचहरूबाट उपनिवेश कब्जा गर्‍यो। डचहरूले १६७३ मा आफ्नो उपनिवेश पुन: कब्जा गरेपछि अर्को वर्ष वेस्टमिन्स्टरको सन्धिको एक भागको रूपमा निश्चित रूपमा इंग्ल्यान्डहरूलाई सुम्पिदिए। ^[२४]

अमेरिकी क्रान्तिकारी युद्ध (१७७५-१७८३) को समयमा, न्यूयोर्क प्रान्तको उपनिवेशवादीहरूको समूहले ब्रिटिश उपनिवेशको नियन्त्रण लिन प्रयास गर्यो र अन्ततः स्वतन्त्रता स्थापना गर्न सफल भयो।

१९औं शताब्दीको प्रारम्भमा, न्यु योर्कको यसको भित्री भागको विकास एरी नहरबाट सुरु भयो, यसबाट पूर्वी तटका अन्य क्षेत्रहरूमा अतुलनीय फाइदाहरू प्रदान गर्‍यो र यसको राजनीतिक र सांस्कृतिक शिखरमा पुर्यायो। ^[२५]

सेप्टेम्बर ११ को हमला

२००१ सेप्टेम्बर ११ मा अल कायदाद्वारा चार विमान अपहरण गरियो। पहिलो र दोस्रो विमान, अमेरिकन एयरलाइन्सको उडान ११ र युनाइटेड एअरलाइन्स एयरलाइन्सको उडान १७५, क्रमशः लोअर मेनहट्टनमा वर्ल्ड ट्रेड सेन्टर (अनुवाद: विश्व व्यापार केन्द्र) परिसरको उत्तर र दक्षिण भवनहरूमा ठोकिएको थियो भने त्यसको एक घन्टा ४२ मिनेट भित्र ११० तले दुवै भवनहरू ध्वस्त भएको थियो। अवशेष र परिणामस्वरूप आगोले विश्व व्यापार केन्द्र परिसरको सबै अन्य भवनहरूको आंशिक वा पूर्ण पतनको कारण ४७-तले ७ विश्व व्यापार केन्द्र भवनका साथै दश अन्य ठूला संरचनाहरूमा पनि महत्त्वपूर्ण क्षति भएको थियो।