बृहस्पति ग्रह

बृहस्पति ग्रह सौर्यमण्डलको सबैभन्दा ठूलो र सूर्यबाट पाँचौं ग्रह हो। ग्याँसबाट मात्रै बनेकोले, त्यसलाई ग्याँस पिण्ड भन्छन्। सौर्यमण्डलको अरु सात ग्रहको पिण्ड जम्म गरेपनि, बृहस्पति ग्रहको पिण्ड झन बढी हुन्थ्यो।

बृहस्पति ग्रह

A composite Cassini image of Jupiter. The dark spot is the shadow of Europa.
विवरण
विशेषण	Jovian
कक्षपथको विशेषताहरू[४][५]
युग J2000
अपसूर	८१,६५,२०,८०० किमी (५.४५८१०४ AU)
अनुसूर	७४,०५,७३,६०० किमी (४.९५०४२९ AU)
अर्ध-मुख्य अक्ष	७७,८५,४७,२०० किमी (५.२०४२६७ AU)
विलक्षणता	0.048775
कक्षीय अवधि	4,331.572 days 11.85920 yr 10,475.8 Jupiter solar days[१]
युटिकाला	398.88 days[२]
औसत कक्षीय गति	13.07 km/s[२]
औसत गति	18.818°
झुकाव	1.305° to Ecliptic 6.09° to Sun's equator 0.32° to Invariable plane[३]
उदविन्दुरको देशान्तर	100.492°
अनुसूरको सिद्धान्त	275.066°
उपग्रहहरू	६७
भौतिक विशेषताहरू
औसत व्यास	69,911 ± 6 km[६][७]
भूमध्यरेखीय अर्धव्यास	71,492 ± 4 km[६][७] 11.209 Earths
ध्रुव अर्धव्यास	66,854 ± 10 km[६][७] 10.517 Earths
समरुपताको	0.06487 ± 0.00015
सतहको क्षेत्रफल	6.21796×1010 km2[७][८] 121.9 Earths
आयतन	1.43128×1015 km3[२][७] 1321.3 Earths
द्रव्यमान	1.8986×1027 kg[२] 317.8 Earths 1/1047 Sun[९]
औसत घनत्व	1.326 g/cm3[२][७]
भूमध्यरेखीय सतहको गुरुत्वाकर्षण	24.79 m/s2[२][७] 2.528 g
रिहाइ वेग	59.5 km/s[२][७]
नाक्षचित्र घृर्णनकाल	9.925 h[१०] (9 h 55 m 30 s)
भूमध्यरेखीय आञ्चलिक घृर्णन वेग	12.6 km/s 45,300 km/h
अक्षीय ढाल	3.13°[२]
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	268.057° 17 h 52 min 14 s[६]
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	64.496°[६]
प्रतिफलन अनुपात	0.343 (Bond) 0.52 (geom.)[२]
सहतको तापक्रम न्यून मध्यक सर्वोच्च 1 bar level 165 K[२] 0.1 bar 112 K[२]
आपात मान	-1.6 to -2.94[२]
कौणिक व्यास	29.8" — 50.1"[२]
वायुमण्डल[२]
सतहको चाप	20–200 kPa[११] (cloud layer)
स्केल उच्चता	27 km
गठन	89.8±2.0% Hydrogen (H2) 10.2±2.0% Helium ~0.3% Methane ~0.026% Ammonia ~0.003% Hydrogen deuteride (HD) 0.0006% Ethane 0.0004% water Ices: Ammonia water ammonium hydrosulfide(NH4SH)

सन् २००३ मा बृहस्पतिको वरिपरि घुमिरहेको ६३वटा चन्द्रमा पत्ता लगाइसकेको थिए। त्यीमाध्य सबभन्दा ठूलो ४ वटा चन्द्र वैज्ञानिक ग्यालिलेयोले पत्ता लागेकोले, गालिलेयी चन्द्रमा भन्छन्। तिनीका नाम आयो, युरोपा, ग्यानिमिड र कलिस्टो हुन्।

बृहस्पति ग्रह ठूलो भएर त्यसको वायु-मण्डल गहिरो गएर उच्च चाप हुन्छ। अन्तरिक्षयान बृहस्पतिभित्र पस्यो भने, एक छिनमै किचिन्थ्यो। त्यसकारणले बृहस्पतिको वायु-मण्डलभित्र के के छ भनेर थोरै थाहा छ।

बृहस्पतिको पतलो चक्र छ।