युन्नान
युन्नान चीनको दक्षिण पश्चिम क्षेत्रमा पर्ने भूपरिवेष्ठित प्रदेश हो। यस प्रदेशको क्षेत्रफल लगभग ३,९४,००० वर्ग किलोमिटर (१,५२,००० वर्ग माइल) रहेको छ र यसको जनसङ्ख्या ४८.३ मिलियन (सन् २०१८ सम्म) रहेको छ। यस प्रदेशको राजधानी कुनमिङ हो। यस प्रदेशले चिनियाँ गुइझोउ, सिचुआन, गुआङ्सी र तिब्बतका स्वायत्त क्षेत्रहरू, साथै दक्षिणपूर्वी एसियाली देशहरू भियतनाम, लाओस र म्यानमारसँग सीमा नाघेको छ। सन् २०१४ मा प्रतिव्यक्ति खर्च योग्य आयका आधारमा युन्नान चीनको चौथो अति कम विकसित प्रदेश हो।[३]
युन्नान 云南 | |
|---|---|
| युन्नान प्रदेश | |
     (माथिबाट घडीको दिशामा)
| |
.svg) युन्नान प्रान्तको स्थान देखाउँदै नक्सा | |
| निर्देशाङ्क: २५°०२′५८″उ॰ १०२°४२′३२″पू॰ / २५.०४९४४°N १०२.७०८८९°E १०२°४२′३२″पू॰ / २५.०४९४४°N १०२.७०८८९°E | |
| देश | चीन |
| राजधानी (र सबैभन्दा ठुलो सहर) | कुनमिङ |
| विभागहरू | १६ प्रिफेक्चरहरू, १२९ काउन्टीहरू, १५६५ बस्तीहरू |
| सरकार | |
| • प्रकार | प्रदेश |
| • अङ्ग | युन्नान प्रान्तीय जन कांग्रेस |
| क्षेत्रफल | |
| • जम्मा | ३९४००० किमी२ (१५२००० वर्ग माइल) |
| • क्रम | ८औँ |
| उच्चतम उचाई (कावागारबो) | ६७४० मिटर (२२११० फिट) |
| जनसङ्ख्या (सन् २०२०)[२] | |
| • जम्मा | ४७२०९२७७ |
| • क्रम | १२औँ |
| • घनत्व | १२०/किमी२ (३१०/वर्ग माइल) |
| • क्रम | २४औँ |
| वेबसाइट | www |
युन्नान एक पहाडी क्षेत्रमा अवस्थित छ, उत्तर पश्चिममा उच्च उचाइ र दक्षिण पूर्वमा कम उचाइको साथ। अधिकांश जनसङ्ख्या यस प्रदेशको पूर्वी भागमा बस्छन्। पश्चिममा, उचाइ पर्वतशिखरदेखि नदी बेंसीसम्म ३,० मिटर (९,८०० फिट) सम्म भिन्न हुन सक्छ। युन्नान प्राकृतिक स्रोतहरूमा धनी छ र चीनमा वनस्पति जीवनको सबैभन्दा ठुलो विविधता छ। चीनमा पाइने करिब ३०,००० प्रजातिका उच्च वनस्पतिहरूमध्ये युन्नानमा १७,००० वा त्योभन्दा बढी प्रजातिका वनस्पतिहरू पाइन्छन्। युन्नानको एल्युमिनियम, सिसा, जिंक र टिनको भण्डार चीनमा सबैभन्दा ठुलो छ, र त्यहाँँ तामा र निकेलको प्रमुख भण्डार पनि छ। ऐतिहासिक रूपमा, बङ्गलादेशको भितरगढसम्म दक्षिण-पश्चिमी सिल्क रोड आधुनिक युन्नान हुँदै गएको थियो।
युआन राजवंशदेखि, यो क्षेत्र दक्षिण-पश्चिम सीमामा केन्द्रीय-सरकार प्रायोजित जनसङ्ख्या आन्दोलनको एक भाग थियो, उत्तरी र दक्षिण-पूर्व चीनको हान-बाहुल्य क्षेत्रहरूबाट आप्रवासीहरूको दुई प्रमुख लहरहरू आएका थिए। चीनको दक्षिण-पश्चिमका अन्य भागहरू जस्तै, दोस्रो विश्वयुद्धको दौडान उत्तरमा जापानी कब्जाले हान मानिसहरूलाई यस क्षेत्रमा अर्को बसाइँसराइ गर्न बाध्य बनायो। बसाइँसराइका यी दुई लहरले युन्नानलाई चीनको सबैभन्दा जातीय विविधतायुक्त प्रदेशहरूमध्ये एक बनाउन योगदान पुर् यायो, जहाँ जातीय अल्पसङ्ख्यकहरूले यसको कुल जनसङ्ख्याको लगभग ३४ प्रतिशत हिस्सा ओगटेका थिए। प्रमुख जातीय समूहहरूमा यी, बाई, हानी, झुआङ, दाइ र मियाओ समावेश छन्।[४]