सिचुआन
सिचुआन दक्षिण पश्चिम चीनको एक प्रदेश हो जसले सिचुआन बेसिनको अधिकांश भाग ओगटेको छ र पश्चिममा जिन्सा नदी, उत्तरमा डाबा पर्वत र दक्षिणमा युन्गुई पठारको बीचमा तिब्बती पठारको पूर्वी भाग ओगटेको छ। सिचुआनको राजधानी छेन्दु हो। सिचुआनको जनसङ्ख्या ८ करोड ३० लाख रहेको छ। सिचुआन को उत्तरमा छिङहाई, उत्तरमा गान्सु, उत्तरपूर्वमा साङ्सी, पूर्वमा चोङकिङ (२०औँ शताब्दीको अन्त्यसम्म सिचुआनको ऐतिहासिक भाग), दक्षिणपूर्वमा गुइझोउ, दक्षिणमा युन्नान र पश्चिममा तिब्बत स्वायत्त क्षेत्र पर्दछन्। सिचुआनका हान चिनियाँहरूले मन्दारिन चिनियाँहरूको विशिष्ट सिचुआनी बोलीहरू बोल्दछन्। मसालेदार सिचुआन मरिच आधुनिक सिचुआन भोजनमा प्रमुख छ, जसमा कुंग पाओ चिकन र मापो टोफू लगायतका व्यञ्जनहरू समावेश छन् जुन संसारभर चिनियाँ खानाको मुख्य भाग बनेका छन्।
सिचुआन 四川 (चिनियाँ) | |
|---|---|
| सिचुआन प्रदेश | |
.jpg) .jpg)    (माथिबाट घडीको दिशामा)
| |
.svg) सिचुआन प्रान्तको स्थान | |
| देश | चीन |
| राजधानी (र सबैभन्दा ठुलो सहर) | चेङ्दु |
| विभागहरू | २१ प्रिफेक्चरहरू, १८१ काउन्टीहरू, ५०११ बस्तीहरू |
| सरकार | |
| • प्रकार | प्रदेश |
| • अङ्ग | सिचुआन प्रान्तीय जन कांग्रेस |
| क्षेत्रफल | |
| • जम्मा | ४८५००० किमी२ (१८७००० वर्ग माइल) |
| • क्रम | ५औँ |
| उच्चतम उचाई (गोङ्गा पर्वत) | ७५५६ मिटर (२४७९० फिट) |
| जनसङ्ख्या (सन् २०२०)[२] | |
| • जम्मा | ८३६७४८६६ |
| • क्रम | ५औँ |
| • घनत्व | १७०/किमी२ (४५०/वर्ग माइल) |
| • क्रम | २२औँ |
| जनसाङ्ख्यिकी | |
| • जातीय संरचना | हान – ९५% यी – २.६% तिब्बती – १.५% छियाङ – ०.४% अन्य – ०.५% |
| वेबसाइट | SC.gov.cn |
सिचुआन चीनको छैटौँ ठुलो प्रदेशीय अर्थतन्त्र हो, जुन पश्चिमी चीनको सबैभन्दा ठुलो र हेनानपछिको अन्तरदेशीय प्रदेशहरूमध्ये दोस्रो ठुलो हो। सन् २०२१ सम्ममा, यसको नाममात्रको जीडीपी ५,३८५ बिलियन युआन (यूएस $ ८४७.६८ बिलियन) थियो, जुन टर्कीको जीडीपी ८१५ बिलियन भन्दा अगाडि थियो। कुनै पनि देशको तुलनामा यो सन् २०२१ सम्ममा १८औँ ठुलो अर्थतन्त्र का साथै १९औँ सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएको देश हुनेछ।[३][४]
सिचुआनमा भौगोलिक रूपमा धेरै फरक दुई भागहरू छन्। प्रदेशको पूर्वी भाग प्राय: उर्वर सिचुआन बेसिन (जुन सिचुआनले चोङकिङ नगरपालिकासँग साझेदारी गरेको छ) भित्र पर्दछ। पश्चिमी सिचुआनमा तिब्बती पठारको सबैभन्दा पूर्वी भाग को गठन गर्ने धेरै पर्वत शृङ्खलाहरू छन्, जुन सामान्य रूपमा हेंगडुआन पर्वतको रूपमा चिनिन्छ। यी मध्ये एक, डाक्सु पर्वत, गोंगगा शान प्रदेशको सबैभन्दा अग्लो बिन्दु हो, जुन समुद्र सतहबाट ७,५५६ मिटर (२४,७९० फिट) माथि छ। तिब्बती पठार र याङ्त्से प्लेटको टक्करबाट पर्वतहरू बनेका हुन्। सन् २००८ को सिचुआन भूकम्पका बेला फुटेको लोङमेन्सान फल्ट पनि यहाँको खराबी हो। अन्य पर्वत शृङ्खलाहरूले सिचुआन बेसिनलाई उत्तर, पूर्व र दक्षिणबाट घेरेको छ। तीमध्ये प्रदेशको उत्तरपूर्वमा रहेको डाबा पर्वत पनि एक हो।[५]