राजेन्द्र प्रथम
राजेन्द्र प्रथम (तमिल: இராசேந்திர சோழன்; संस्कृत: राजेन्द्रदेव चोल) एक चोल सम्राट थिए जसले सन् १०१४ – १०४४ बीच शासन गरे। राजेन्द्रले ४३ वर्षको उमेरमा सन् १०१४ मा सिंहासनमा आरोहण गरेका थिए। उनको शासनकालमा चोल राजवंशले हिन्द महासागरभरि व्यापारमा प्रभुत्व जमाउँदै आफ्नो सबैभन्दा ठूलो हदसम्म विस्तार गरेका थिए।[२]
राजेन्द्र प्रथम இராசேந்திர சோழன் | |
---|---|
परकेसरी, युद्धमल्ला, मुम्मुदी, गंगाई कोंडन, कदारम कोंडन, जयसिंह कुल कालन | |
चोल सम्राट | |
शासनकाल | सन् १०१४ – १०४४[१] |
पूर्वाधिकारी | राजाराज प्रथम |
उत्तराधिकारी | राजाधिराज प्रथम |
जन्म | मधुरन्धगन सन् ९७१ तञ्जावुर, चोला साम्राज्य (अहिले तमिलनाडु, भारत) |
मृत्यु | १०४४ (उमेर ७३) ब्रह्मदेशम, चोला साम्राज्य |
वंश | चोल वंश |
बाबु | राजाराज प्रथम |
आमा | वनवन महादेवी (उर्फ त्रिभुवन महादेवी) |
धर्म | शैव |
राजेन्द्रको शासनकालमा चोल साम्राज्यभर व्यापार फस्टाएको थियो। चोलहरूले मलाक्का जलडमरू र अन्य धेरै तटीय क्षेत्रहरू नियन्त्रणमा लिएका थिए, जसले दक्षिणपूर्व एसियामा व्यापार गर्न सजिलो बनाएको थियो। चोलहरूको लागि व्यापार राजस्वको प्रमुख स्रोत थियो जसले उनीहरूलाई आफ्नो सेना र नौसैनिक बलहरू कायम राख्न मद्दत गरेको थियो। खमेर साम्राज्य राजेन्द्रको दक्षिणपूर्व एसिया अभियानको क्रममा प्रमुख सहयोगी र व्यापारिक साझेदार थिए। चोलहरूले चीनको सोङ वंशसँग व्यापार गरे, जसको परिणामस्वरूप चोल सेनामा चिनियाँ जहाजहरू समावेश भएको थियो। राजेन्द्रले अरब, उत्तर अफ्रिका र एनाटोलियासँग मसलाको व्यापार गरेका थिए जसकारण अरब र तुर्केली व्यापारीहरू चोल साम्राज्यमा अभिलेखित छन्। राजेन्द्रको उत्तराधिकारी उनका छोरा राजाधिराज प्रथमले सन् १०४४ – १०५४ सम्म शासन गरेका थिए।[३]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
बाह्य कडीहरू
- राजेन्द्र प्रथमसँग सम्बन्धित चित्र तथा श्रव्यदृश्यहरू विकिमिडिया कमन्समा रहेको छ।