म्यान्मार
म्यान्मार एशियाया छगु देय् ख। थुकिया आधुनिक अंग्रेजी नां म्यान्मार ख। थुकिया पुलांगु अंग्रेज़ी नां बर्मा ख गुगु नां थनया दकले अप्व जनसंख्या दुगु नस्ल बर्मीया नामं वःगु ख। थुकिया उत्तरय् चीन, पश्चिमय् भारत, बंगलादेश व हिन्द महासागर व दक्षिण व पूर्वया दिशाय् थाइल्यान्द देय् ला। थ्व देय्ं भारत व चीनया दथुइ छगु मध्यस्त राज्यया ज्या नं या। थुकिया राजधानी नाएप्यीडॉ व दकले तःधंगु नगर देय्या पुलांगु राजधानी यांगुन ख, गुकिया पुलांगु नां रंगुन ख।
| म्ये: Kaba Ma Kyei | |
 | |
| राजधानी | Naypyidaw |
| तधंगु सहर | Yangon |
| औपचारिक भाय | बर्मेली भाषा |
| सरकार | Military junta |
| - Chairman, SPDC | Sr. Gen. Than Shwe |
| - Prime Minister | Gen. Soe Win |
| Independence | From the United Kingdom |
| - Date | January 4, 1948 |
| क्षेत्रफल | |
| - फुकं | 676,578 किमि² (40th) |
| (261,227 वर्ग माइल) | |
| - लयागु प्रतिशत (%) | 3.06% |
| जनसंख्या | |
| - July 2005 एस्टिमेटेड | 50,519,0001 (24th) |
| - 1983 सेन्सस् | 33,234,000 |
| - जनघनत्व | 75/किमि² (119th) (193/वर्ग माइल) |
| कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) | 2005 एस्टिमेट |
| - फुकं | $93.77 billion (59th) |
| - प्रति छ्यं | $1,691 (150th) |
| मुद्रा | kyat (K) (mmK) |
| ई क्षेत्र | MMT (UTC+6:30) |
| इन्टरनेट TLD | .mm |
| कलिंग कोड | +95 |
| 1Estimates for this country take into account the effects of excess mortality due to AIDS; this can result in lower life expectancy, higher infant mortality and death rates, lower population growth rates, and changes in the distribution of population by age and sex than would otherwise be expected. | |
नामकरण
बर्मी भाषाय्, म्यानमारयात म्यनमाह ( 
) वा बामा( 
)या नामं म्हसीकिगु या। ब्रिटिश राज धुंका थ्व देय्यात अंग्रेजीइ बर्मा धाइगु यात। सन् १९८९स देय्या सैनिक सरकारं पुलांगु अंग्रेजी नां हिला पारम्परिक बर्मी नां तयाछ्वल। थ्व कथं देय्या नां म्यान्मार व न्हापाया राजधानी व दकले तःधंगु नगर रंगुनयात यांगुन नां बिल।
भूगोल
म्यानमार दक्षिण पूर्व एशियाया निगुगु दकले तःधंगु देय् ख, गुकिया कुल क्षेत्रफल ६,७८,५०० वर्ग किलोमिटर दु। म्यानमार हलिंया पीगु दकले तःधंगु देय् ख। म्यानमारया उत्तर पश्चिमी सीमा भारतया मिजोरम, नागाल्यान्द, मणिपुर, अरुणाचल प्रदेश व बंगलादेशया चटगांव विभाग नाप स्वा। उत्तरय् देय्या दकले ताःहाकःगु सीमा चीनया तिब्ब्त व युनान प्रान्त नापला। म्यान्मारया दक्षिण-पूर्वय् लाओस व थाइल्यान्द देय् दु । म्यान्मारया तट रेखा (१,९३० किलोमिटर) देय्या कुल सीमाया स्वंगु भागय् छगु भाग जु। बंगालया खाडी व अंडमान सागर देय्या दक्षिण पश्चिम व दक्षिणय् क्रमशः ला। उत्तरय् हेंगडुआन शान पर्वंः चीननाप सीमा दयेकि।
म्यान्मारय् स्वंगु पर्वः शृंखला दु गुकि हिमालयं न्ह्यथना उत्तरं दक्षिण दिशाय् वं। थुकिया नां रखिने योमा, बागो योमा व शान पठार ख। थ्व श्रृंखलां म्यान्मारयात स्वंगु खुसि तन्त्रय् बाइ। थुमिगु नां ऐयारवाडी, सालवीन व सीतांग ख। ऎयारवाडी म्यान्मारया दकले ताःहाकःगु खुसि ख। थ्व २,१७० किलोमिटर ताःहाकः जु। मरतबनया खाडी इ क्वबाये स्वया न्ह्यः थ्व खुसि म्यान्मारया दकले उब्जाऊ बुं जुया वनि। म्यान्मारया आपालं जनसंख्या थ्व खुसिया सिथय् च्वनि गुकि रखिने योमा व शान पठारया दथुइ ला।
देय्या आपालं भाग कर्कट रेखा व भूमध्य रेखाया दथुइ ला। म्यान्मार एशिया महाद्वीपया मनसून क्षेत्रय् ला, दछिइ थनया तटिय क्षेत्रय् ५००० मिलिमिटर, डेल्टा भागय् लगभग २५०० मिलिमिटर व मध्य म्यान्मारया शुष्क क्षेत्रय् १००० मिलिमिटर वा व।
धरातल
धरातलया आधारय् थुकियात प्यंगु भागय् बायेछिं :
- 1. उत्तर व पश्चिमया पहाडी क्षेत्र - थ्व 6,000 निसें 20,000 फुट तक्क तज्जा। थुकिलि बंगालया खाडी व आराकान योमा पर्वःया दथुया आराकन पट्टी नं ला।
- 2. पूर्वया शान उच्च प्रदेश - थ्व करिब 3,000 फुट तक्क तज्जाःगु छगु पठार ख गुकि दक्षिणय् टेनैसरिम योमा तक्क थ्यं।
- 3. मध्य म्यान्मार - थ्व देय्या मू बुंज्याप्रदेश ख गुकि पूर्वय् सैलवीन व पश्चिमय् इरावदी व उकिया सहायक चिंद्विन आदि खुसिं घेरे जुयाच्वंगु दु।
- 4. दक्षिणय् इरावदी व सितांग खुसितयेगु डेल्टा प्रदेश - इरावदी व सितांगया चिजाःगु स्वनिग सिक्क उपजाऊ जु। डेल्टा प्रदेश करिब 10,000 वर्ग माइलय् फैलेजु। थ्व हलिंया तःधंगु जाकि बुइकिगु क्षेत्रय् छगु ख व थन यक्व नांजाःगु बंदरगाह नं दु। इरावदी खुसि ख्यःया पश्चिमी भागं बाहा वना बंगालया खाडीइ क्वबाइ।
जलवायु
थनया जलवायु उष्णकटिबंधीय जु गुकिलि स्वंगु ऋतुत दइ: न्हापा, वर्षा ऋतु, मध्य मे निसें मध्य अक्तोबर तक्क दइ; मेगु, ग्रीष्म ऋतु, एप्रिल-मे निसें अक्तोबर वा नोभेम्बर तक्क दइ। मेगु, चिकुला ऋतु, दिसेम्बरं मार्च तक्क दइ। मनसूनया मौसमय् थं म्यान्मारय् 200 इंच व क्वंसं दक्षिणय् रंगुनय् 100 इंच तक्क वा वइ। मध्यया शुष्क भागय् 25 निसें 35 इंच वा वइ। निम्न म्यान्मारय् चिकुलाय् ताप 15.5 डिग्री से निसें बर्खाय् ताप 38 डिग्री से. तक्क थ्यं। मध्य म्यान्मारय् बर्खाया ताप निम्न म्यान्मारया चिकुया ताप स्वया अप्व व बर्खाया ताप स्वया म्हो जुइ।
राज्य व मण्डल
म्यान्मारयात न्हेगु राज्य व न्हेगु मण्डलय् बायातःगु दु। गुगु क्षेत्रय् बर्मी मनुतयेगु जनसंख्या आपाः उकियात मण्डल धाइ। राज्य धाःसा छुं विशेष जातीय अल्पसंख्यकतयेगु मातृभूमि दूगु मण्डल ख ।
मण्डल
- ऎयारवाडी मण्डल
- बागो मण्डल
- मागवे मण्डल
- मण्डाले मण्डल
- सागाइङ मण्डल
- तनीन्थाराई मण्डल
- यांगोन मण्डल
राज्य
- चिन राज्य
- कचिन राज्य
- कायिन राज्य
- कायाह राज्य
- मोन राज्य
- रखीने राज्य
- शान राज्य
म्यान्मारया इतिहास
- ज्यानुवरी, 1948 - म्यान्मारया स्वतन्त्रता।
- सेप्तेम्बर, 1987 - मुद्रा अवमूल्यन जुया द्वलंद्व मनुतयेगु बचत स्वाहा जुल गुकिया लिच्वलय् सरकार विरोधी ब्वज्या तच्वलः।
- जुलाइ, 1989 - सत्ताधारी जुंटां मार्शल ल घोषणा यात। नेशनल लीग फर डेमोक्रेसीया नेता आंग सान सूकी छेँय् नजरबन्द।
- मे, 1990 - आम चुनाव एनएलडीं त्यात। जुंटां चुनावया लिच्वः नाला मकाःगु।
- अक्तोबर, 1991 - सूकीयात नोबेल शान्ति सिरपा।
- जुलाइ, 1995 - सूकीयात नजरबन्दीं त्वतुगु।
- मे, 2003 - जुंटा व एनएलडी समर्थकतयेगु दथुइ ल्वापू धुंका सूकीयात तथाकथित सुरक्षाया निंतिं हानं हिरासतय् काःगु।
- सेप्तेम्बर, 2007 - बौद्ध भिक्षुतयेसं सत्ता विरोधी प्रदर्शन याःगु।
- एप्रिल, 2008 - सरकारं प्रस्तावित संविधान पिथंगु गुकिया कथं एक तिहाई संसदीय सीट सेनाया भागय् लाइगु। सूकीयात छुं कथंया पद ग्रहण यायेगुलिं प्रतिबन्ध
- मे, 2009 - जन विलियम येता नांया अमेरिकी सूकी छेँय् थ्यंगु। सरकारं ने सूकीयात नजरबन्दया नियम त्वफिकुगु आरोप।
इकाई प्रणाली
म्यान्मार हलिंया अन्तर्राष्ट्रीय इकाई प्रणाली मछ्यलिगु स्वंगु देय् छगु ख।
स्वयादिसँ
- म्यान्मार भाषा
- म्यान्मार लिपि
- बमर मनु
पिनेया स्वापू
- विकिपिडिया कमन्सय् म्यान्मारया मानकिपा मुना
- म्यान्मार लिपिं देवनागरी लिपि हिलेगु भः[dead link] (डाउनलोड याना न्ह्याःगु ब्राउजरय् छ्यलेछिं)
लिधंसा
| एसियाया देय्तयेगु धलः | |
|---|---|
अजरबैजान | अफगानिस्तान | आर्मेनिया | इण्डोनेसिया | इराक | इजरायल | ईरान | उज्बेकिस्तान | उत्तर कोरिया | ओमान | कजाख्स्तान | कतार | क्याम्बोडिया | कीर्गीस्तान | चीन | जापान | ज्योर्जिया | ताजिकिस्तान | तर्कमेनिस्तान | टर्की | थाइल्याण्ड | दक्षिण कोरिया | नेपाल | पाकिस्तान | पूर्व टिमोर | फिलिपिन्स | बहरिन | बंगलादेश | ब्रुनाइ | भारत | भूटान | मलेसिया | मंगोलिया | मालद्विप | म्यानमार | यमन | जोर्डन | रुस | लाओस | लेबानन | भियेत्नाम | संयुक्त अरब ईमिरेट्स् | साइप्रस | साउदी अरबिया | सिंगापुर | सीरिया | श्रीलंका
|