Danmarks kulturkanon

Danmarks kulturkanon (eller berre Kulturkanonen) er ei liste over 108 kunstverk som blei utvikla frå 2005–6 som eit statleg initiert forsøk på ei kanondanning av essensielle verk i Danmarks kunst- og kulturarv. Idéen om kulturkanonen blei lansert hausten 2004 av dåverande kulturminister Brian Mikkelsen. Kulturkanonen blei laga av ulike komitear med professor Jørn Lund som formann for alle. Den endelege versjonen av kanonen kom ut 24. januar 2006.

Carex trinervis Degl. Plansje 2665, nr. 45 frå 1861. Fargeplansje frå bokverket *Flora Danica* som vart utgjeve i perioden 1761–1883. *Flora Danica* er tatt opp i Kulturkanonen under design og kunsthandverk.

Arkitektur

Bygning	Stad	År	Arkitekt
Hover kyrkje	Hover Sogn på Jylland	12. hundreåret	Ukjent
Glorup herregard	Svindinge Sogn i Nyborg på Fyn	12. hundreåret ombygd 1742—1743 1762—1765 og 1773—1775	Philip de Lange, Christian Joseph Zuber og Nicolas-Henri Jardin
Frederiksstaden	København	1749—1771	Nicolai Eigtved
Vor Frue kyrkje	København	1811—1829	C.F. Hansen
Dyrehaven	Klampenborg på Sjælland	1846	Rudolph Rothe
Lægeforeningens bustader—Brumleby	Østerbro i København	1854—1856	Michael Gottlieb Bindesbøll og Vilhelm Klein
Mariebjerg kyrkjegard	Gentofte på Sjælland	1925—1935	G.N. Brandt
Aarhus Universitet	Århus	1931	Kay Fisker, C.F. Møller, Povl Stegmann og C.Th. Sørensen
Århus rådhus	Århus	1937—1942	Arne Jacobsen og Erik Møller
Fingerplanen	København	1947	Peter Bredsdorff
Operahuset i Sydney	Sydney	1957—1973	Jørn Utzon
Østbroen over Storebælt	Sjælland og Fyn	1991—1998	Dissing+Weitling

Biletkunst

Verk	Stad	År	Kunstnar
Solvogna frå Trundholm	Det danske Nationalmuseet	ca. 1300 f.Kr.	Ukjent
«Oppstandelsen»	Undløse kyrkje	ca. 1440	Unionsmeisteren
Bordesholmaltaret	Domkyrkja i Schleswig	Fullført 1521	Hans Brüggemann
Ryttarstatuen av Frederik V	Amalienborg	Avslutta i 1771	J.F.J. Saly
«Jason med det gyldne skind»	Thorvaldsens Museum	Fullført 1828	Bertel Thorvaldsen
Udsigt gennem tre af de nordvestlige buer i Colosseums tredje stokværk	Statens Museum for Kunst	1813—1816	C.W. Eckersberg
«Efterårsmorgen ved Sortedamssøen»	Ny Carlsberg Glyptotek	1838	Christen Købke
«Støvkornenes dans i solstrålerne»	Ordrupgaard	1900	Vilhelm Hammershøi
«Sommerdag ved Roskilde Fjord»	Randers kunstmuseum	1900	L.A. Ring
«Det Store Relief»	J.F. Willumsens museum	1923—1928	J.F. Willumsen
«Stående kvinde»	Göteborgs konstmuseum	1937—1943	Astrid Noack
«Stalingrad»	Museum Jorn i Silkeborg	1957—1972	Asger Jorn

Design og kunsthandverk

Verk	Skapar	År
Vikingskipet Skuldelev 2	Ukjent	ca. 1042
Flora Danica (bokverk) og Flora Danica-serviset	Georg Christian Oeder, Johann Christoph Bayer fleire kunstnarar	1761—1883
Thorvald Bindesbølls livsverk		1846—1908
Knud V. Engelhardts livsverk		1882—1931
Marie Gudme Leths livsverk		1895—1997
PHs skjermsystem	Poul Henningsen	1925— utviklast framleis
Teservise	Gertrud Vasegaard	1956
Gedser forsøksmølle	Johannes Juul	1957
Pantonstolen	Verner Panton	1960
Polyetherstolen	Gunnar Aagaard Andersen	1964
Kevihjulet	Jørgen Rasmussen	1965
Fiberline fasadesystem	Fiberline Composites og schmidt hammer lassen	2006

Film

Verk	Skapar	År
Du skal ære din hustru	Carl Th. Dreyer	1925
Vredens Dag	Carl Th. Dreyer	1943
Ditte Menneskebarn	Bjarne Henning-Jensen	1946
Soldaten og Jenny	Johan Jacobsen	1947
Sult	Henning Carlsen	1966
Bennys badekar	Jannik Hastrup og Flemming Quist Møller	1971
Matador	Erik Balling	1978—1982
Kunnskapens tre	Nils Malmros	1981
Babettes gjestebud	Gabriel Axel	1987
Pelle Erobreren	Bille August	1987
Festen	Thomas Vinterberg	1998
Idiotene	Lars von Trier	1998

Litteratur

Forfatter	Verk	År
Leonora Christina	Jammers Minde	1673—1674, utgitt 1869
Steen Steensen Blicher	Præsten i Vejlbye	1829
H.C. Andersen	Den lille Havfrue	1837
Søren Kierkegaard	Enten - Eller	1843
J.P. Jacobsen	Fru Marie Grubbe	1876
Herman Bang	Ved Vejen	1886
Henrik Pontoppidan	Lykke-Per	1898—1904
Johannes V. Jensen	Kongens Fald	1900—1901
Karen Blixen	Vintereventyr	1942
Klaus Rifbjerg	Og andre historier	1964
Inger Christensen	Sommerfugledalen	1991
Lyrikkantologi som inneheld
Folkevisa	«Ebbe Skammelsøn»
Folkevisa	«Germand Gladensvend»
Thomas Kingo	«Hver har sin Skæbne (Sorrig og Glæde...)»
H.A. Brorson	«Den yndigste Rose er funden»	1732
Johs. Ewald	«Til Siælen. En Ode»	1780
Schack von Staffeldt	«Indvielsen»	1804
Adam Oehlenschläger	«Hakon Jarls Død eller Christendommens Indførsel i Norge»	1803
N.F.S. Grundtvig	«De levendes Land»	Trykket første gang i 1883
Chr. Winther	«Rosa unica»	1849
Emil Aarestrup	«Paa Sneen»	1838
Holger Drachmann	«Jeg hører i Natten den vuggende Lyd»	1877
Sophus Claussen	«Ekbatana»	1896
Jeppe Aakjær	«Aften»	1912
Thøger Larsen	«Den danske Sommer»	1914
Tom Kristensen	«Det er Knud, som er død»	1936
Jens August Schade	«Læren om staten»	1928
Gustaf Munch-Petersen	«det underste land»	1933
Thorkild Bjørnvig	«Anubis»	1955
Ole Sarvig	«Regnmaaleren»	1943
Morten Nielsen	«Øjeblik»	1945
Frank Jæger	«Sidenius i Esbjerg»	1959
Ivan Malinowski	«Myggesang»	1958
Per Højholt	«Personen på toppen»	1985
Henrik Nordbrandt	«Violinbyggernes by»	1985

Musikk

Kunstmusikk

Komponist/tekstforfattar	Verk	År
F.L.Æ. Kunzen	Holger Danske	1789
C.E.F. Weyse	Otte Morgensange og Syv Aftensange	1837 og 1838
H.C. Lumbye	Tre galopper: Telegraph-Galop, «Champagnegaloppen» og Kjöbenhavns Jernbane-Damp-Galop	1844, 1845 og 1847
Niels W. Gade	«Elverskud»	1854
J.P.E. Hartmann	Vølvens Spaadom	1872
Peter Heise	«Drot og marsk»	1878
Carl Nielsen	Maskarade	1906
Carl Nielsen	Symfoni nr. 4 Det Uudslukkelige	1916
Rued Langgaard	Antikrist	1923
Per Nørgård	Symfoni nr. 3	1976
Pelle Gudmundsen-Holmgreen	Symfoni-Antifoni	1978
Høyskolesanger–Sangantologi
C.E.F. Weyse (1826) Tekst: N.F.S. Grundtvig	«Den signede dag med fryd vi ser»	1826
Folkemelodi, tekst folkevise, gjendikta av Svend Grundtvig	«Det var en lørdag aften»	1849
Folkemelodi og tekst frå Mariagerområdet.	«En yndig og frydefuld sommertid»	Trykt i A.P. Berggreens Danske folkesange 1869
Melodi Carl Nielsen og tekst Ludvig Holstein	«Vi sletternes sønner»	Melodi 1906, tekst 1903
Melodi Carl Nielsen og tekst Jeppe Aakjær	«Jens Vejmand»	Melodi 1907, tekst 1905
Melodi Thomas Laub og tekst St.St. Blicher	«Det er hvidt herude»	Melodi 1914, tekst 1838
Melodi Oluf Ring og tekst Thøger Larsen	«Danmark, nu blunder den lyse nat»	Melodi 1922, tekst 1914
Melodi Poul Schierbeck og tekst H.C. Andersen	«I Danmark er jeg født»	Melodi 1926, tekst 1850
Melodi Thorvald Aagaard og tekst L.C. Nielsen	«Jeg ser de bøgelyse øer»	Melodi 1931, tekst 1901
Melodi Otto Mortensen og tekst Helge Rode	«Du gav os de blomster, som lyste imod os»	Melodi 1939, tekst 1921
Melodi Otto Mortensen og tekst Alex Garff	«Septembers himmel er så blå»	Melodi og tekst 1949
Melodi P.E. Lange-Müller /Shu-Bi-Dua og tekst Holger Drachmann	«Vi elsker vort land»	Melodi 1887 og 1980, tekst 1885

Populærmusikk

Komponist/tekstforfattar	Verk	År
Kai Normann Andersen	Eit utval av tolv songar: «Musens sang», «Den allersidste dans», «Pige træd varsomt», «Å hvor jeg, ih, hvor jeg, uh hvor jeg vil», «I dit korte liv», «Man binder os på mund og hånd», «Alle går rundt og forelsker sig», «Gå ud og gå en tur», «Glemmer du», «Titte til hinanden», «Drømmeland» og «Gå med i lunden»	1925—1959
Dansk Guldalderjazz	Dansk Guldalderjazz Vol. 1–4	1940—1949
Savage Rose	The Savage Rose	1968
Kim Larsen	Værsgo	1973
Benny Andersen og Povl Dissing	Svantes Viser	1973
Gasolin'	Live sådan	1976
Kliché	Supertanker	1980
C.V. Jørgensen	Tidens Tern	1980
Sebastian	Stjerne til støv	1981
Palle Mikkelborg med Miles Davis	Aura	1984/1985
tv·2	Nærmest lykkelig	1988
Evergreens (songantologi)
Sven Gyldmark/Poeten	«Solitudevej» - Sungen av Elga Olga Svendsen.	Frå Cirkusrevyen 1953
Sven Gyldmark & Erik Leth	«Er du dus med himlens fugle» - Songen av Poul Reichhardt.	Frå filmen Vagabonderne på Bakkegården 1958
Vidar Sandbeck & Peter Mynte - single	«Heksedans (her kommer mutter med kost og spand)» Sungen av Raquel Rastenni.	1960
Bjarne Hoyer & Ida From	«To lys på et bord» - Songen av Otto Brandenburg	Frå Dansk Melodi Grand Prix 1960
Otto Helge Francker & Sejr Volmer-Sørensen	«Dansevise» - Framført av Grethe Ingmann og Jørgen Ingmann.	Frå Dansk Melodi Grand Prix 1963
Bent Fabricius-Bjerre & Klaus Rifbjerg	«Duerne flyver» - Songen av Cæsar.	Frå filmen Jeg er sgu min egen 1967
John Mogensen	«Så længe jeg lever» - Songen av John Mogensen.	Single 1970, også på albumet John Mogensen: John 1973
Anne Linnet/Anne Linnet	«Smuk og dejlig» fremført av Shit & Chanel.	Frå albumet Shit & Chanel, 1975
Peter A.G. Nielsen/Gnags	«Under Bøgen» - Framført av Gnags.	Frå albumet Er du hjemme i aften, 1977
Shu-bi-dua	«Danmark» - Framført av Shu-bi-dua.	Frå Shu-bi-dua 78'eren, 1978
Frans Bak & Per Nielsen	«Danse i måneskin» - Framført av Trine Dyrholm & Moonlighters.	Frå Dansk Melodi Grand Prix, 1987
Lars Lilholt	«Kald det kærlighed» - Framført av Lars Lilholt Band.	Frå Lars Lilholt Band: Portland, 1986

Scenekunst

Skaper	Verk	År
Ludvig Holberg	Jeppe på Bjerget	1722
Adam Oehlenschläger	Aladdin	1805
August Bournonville og Herman Severin Løvenskiold	Sylfiden	1836
Henri Nathansen	Indenfor Murene	1912
Kaj Munk	Ordet	1932
Kjeld Abell	Anna Sophie Hedvig	1939
4 revynumre:	«Man binder os på mund og hånd» (Liva Weel, 1940), «Skolekammerater» (Kellerdirk, 1956), «Brevet til Bulganin» (Osvald Helmuth, 1957), «Fingernummeret» (Dirch Passer, 1974)	1940, 1956, 1957 og 1974
Harald Lander og Knudåge Riisager	Etudes	1948
Flemming Flindt og Georges Delerue	Enetime	1963
Solvognen	Julemandshæren	1974
Sort Sol	Sort Sol live, Carlton og Wurst	1986—1987
Jess Ørnsbo	Majonæse	1988

Barnekanon

Skapar	Verk	År
C.Th. Sørensen	Byggelekeplassen	1931
Gunnar Nyborg-Jensen (red.)	De små synger	1948
Astrid Henning-Jensen	Palle alene i Verden (Film)	1949
Carl Barks	Donald Duck og gullhjelmen	1954
Nanna Ditzel	Høj stol	1955
Godtfred Kirk Christiansen	Legoklossen	1958
Cecil Bødker	Silas og den sorte hoppe	1967
Halfdan Rasmussen & Ib Spang Olsen	Halfdans ABC	1967
Katrine Hauch-Fausbøll	Kaj og Andrea	1971 ff.
Anne Linnet	Go' sønda' morn'	1980
Søren Kragh-Jacobsen	Gummi-Tarzan (Film)	1981
Steen Koerner	Nøtteknekkeren	2003

Referansar

Kjelder

Bakgrunnsstoff

Den offisielle hjemmeside for Kulturkanonen med bl.a. filmklipp
Kulturministeriets hjemmeside
- Kulturkanon^{[daud lenkje]} (fil i PDF-format)
Berlingske Tidendes Kulturkanon Arkivert 2007-06-09 ved Wayback Machine.
- Berlingske Kulturkanon (fil i PDF-format)
DR's folkelige kanonprosjekt
Kulturministeriet om eliteidrettens kanon Arkivert 2008-11-14 ved Wayback Machine.
Kulturkanon.dk Arkivert 2009-05-01 ved Wayback Machine.
Kulturkanon på Det Kongelige Bibliotek: Litteratur, musikk, scenekunst

Search