ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରା

ଭାରତର ମୁଦ୍ରା

ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରା ବା ଟଙ୍କା ଭାରତ, ନେପାଳଭୁଟାନରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଇଥାଏ । ଏହା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥାଏ ।

୨,୦୦୦ ଟଙ୍କା

ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ ମୁଦ୍ରାର ବ୍ୟବହାର ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିବା ଦେଶମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଅନ୍ୟତମ ।[୧] [୨]

  • ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କା (୨୦୦୦ ଟଙ୍କା)
  • ପାଞ୍ଚ ଶତ ଟଙ୍କା (୫୦୦ ଟଙ୍କା)
  • ଏକ ଶତ ଟଙ୍କା (୧୦୦ ଟଙ୍କା)
  • ପଚାଶ ଟଙ୍କା (୫୦ ଟଙ୍କା)
  • କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା (୨୦ ଟଙ୍କା)
  • ଦଶ ଟଙ୍କା (୧୦ ଟଙ୍କା)
  • ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା (୫ ଟଙ୍କା)
  • ଏକ ଟଙ୍କା (୧ ଟଙ୍କା)

ଧାତବ ମୁଦ୍ରା (କଏନ୍)

  • ଦଶ ଟଙ୍କା(୧,୦୦୦ ପଇସା)
  • ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା(୫୦୦ ପଇସା): ପାଞ୍ଚଟଙ୍କିଆ ମୁଦ୍ରା କ୍ୟୁପ୍ରୋ-ନିକେଲ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାର ଓଜନ ୯.୦ ଗ୍ରାମ | ଏହାର ବ୍ୟାସ ୨୩ ମି.ମି. ଓ ଆକୃତି ଗୋଲାକାର ।
  • ଦୁଇ ଟଙ୍କା(୨୦୦ ପଇସା): ଦୁଇଟଙ୍କିଆ ମୁଦ୍ରା ମୁଦ୍ରା କ୍ୟୁପ୍ରୋ-ନିକେଲ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାର ଓଜନ ୬.୦ ଗ୍ରାମ ଏହାର ବ୍ୟାସ ୨୬ ମି.ମି. ଓ ଆକୃତି ଏକାଦଶ କୋଣୀୟ ।
  • ଏକ ଟଙ୍କା(୧୦୦ ପଇସା): ଏକଟଙ୍କିଆ ମୁଦ୍ରା ଫେରୋଟିକ୍ ଷ୍ଟେନ୍‌ଲେସ୍‌ ଷ୍ଟିଲ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାର ଓଜନ ୪.୮୫ ଗ୍ରାମ | ଏହାର ବ୍ୟାସ ୨୫ ମି.ମି. ଓ ଆକୃତି ଗୋଲାକାର ।
  • ୫୦ ପଇସା: ପଚାଶ ପଇସା ମୁଦ୍ରା ଫେରୋଟିକ୍ ଷ୍ଟେନ୍‌ଲେସ୍‌ ଷ୍ଟିଲ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାର ଓଜନ ୩.୭୯ ଗ୍ରାମ| ଏହାର ବ୍ୟାସ ୨୨ ମି.ମି. ଓ ଆକୃତି ଗୋଲାକାର ।
ଟଙ୍କା ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆ
  • ୨୫ ପଇସା: ଆଧୁନିକ ୨୫ ପଇସାର ପ୍ରଚଳନ ୧୯୫୫ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ ୧୬ ଅଣାର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଚାରି ଅଣା ବା ଚାରଣା ବା ଚାରଣି କୁହାଯାଉଥିଲା । ୧୮୩୦ ମସିହାରେ, ବିଲିୟମ ଚତୁର୍ଥଙ୍କ ଶାସନ ସମୟରେ ପ୍ରଥମେ ରୁପା ତିଆରି ଚାରିଅଣା ମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୮୪୦ମସିହାରେ ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ଭାରତର ସାମ୍ରାଜ୍ଞୀ ଭାବେ ଭୂଷିତ ହେବା ପରେ ଏହି ରୁପାମୁଦ୍ରାକୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୧୯ ମସିହାରେ ରୁପା ବଦଳରେ ନିକେଲ ତିଆରି ଚାରି ଅଣା ମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ମୁଦ୍ରା ଉପରେ ସମ୍ରାଟ ପଞ୍ଚମ ଜର୍ଜଙ୍କ ଛବି ରହିଥିଲା । ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ପରେ ୧୯୫୦ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ରେ ନୂତନ ମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ନିକେଲ ନିର୍ମିତ ଚାରଣି ଥିଲା । ୧୯୫୭ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖରେ ଇଣ୍ଡିଆନ କଏନେଜ ଆକ୍ଟ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ଆସିଲା ଚାରଣିର ନୂଆ ରୁପ – ୫ ଗ୍ରାମ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ୨୫ ନୂଆ ପଇସା । ୧୯୮୮ରେ କଳଙ୍କିହିନ ଇସ୍ପାତ ନିର୍ମିତ ଓ ୨.୮୩ ଗ୍ରାମ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ୨୫ ପଇସା । ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ନୂଆ ପଚିଶି ପଇସା ବଜାରକୁ ଆସିଥିଲା । ୨୦୧୧ମସିହା ଜୁଲାଇ ପହିଲାଠାରୁ ଭାରତର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ପଚିଶ ପଇସାର ପ୍ରଚଳନ ବନ୍ଦ କରି ଦେଇଛନ୍ତି ।
  • ୧୦ ପଇସା: ଦଶ ପଇସା ମୁଦ୍ରା ଫେରୋଟିକ୍ ଷ୍ଟେନ୍‌ଲେସ୍‌ ଷ୍ଟିଲ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାର ଓଜନ ୨.୦୦ ଗ୍ରାମ| ଏହାର ବ୍ୟାସ ୧୬ ମି.ମି. ଓ ଆକୃତି ଗୋଲାକାର ।
  • ୫ ପଇସା

ଭାଷା

ପ୍ରତେକଟି ମୁଦ୍ରାରେ ୧୭ଟି ଭାଷା ଥାଏ।

Denominations in central level official languages (At below either ends)
ଭାଷା 1 2 5 10 20 50 100 500 1000
ଇଂରାଜୀOne rupeeTwo rupeesFive rupeesTen rupeesTwenty rupeesFifty rupeesHundred rupeesFive hundred rupeesOne thousand rupees
ହିନ୍ଦୀएक रुपयादो रुपयेपाँच रुपयेदस रुपयेबीस रुपयेपचास रुपयेएक सौ रुपयेपांच सौ रुपयेएक हज़ार रुपये
Denominations in other Indian languages as seen on panel
ଭାଷା 1 2 5 10 20 50 100 500 1000
ଅସମୀୟା ଭାଷାএক টকাদুই টকাপাঁচ টকাদহ টকাবিছ টকাপঞ্চাশ টকাএশ টকাপাঁচশ টকাএক হাজাৰ টকা
ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାএক টাকাদুই টাকাপাঁচ টাকাদশ টাকাকুড়ি টাকাপঞ্চাশ টাকাশত টাকাপাঁচশত টাকাএক হাজার টাকা
ଗୁଜରାଟୀએક રૂપિયોબે રૂપિયાપાંચ રૂપિયાદસ રૂપિયાવીસ રૂપિયાપચાસ રૂપિયાસો રૂપિયાપાંચ સો રૂપિયાએક હજાર રૂપિયા
କନ୍ନଡ଼ಒಂದು ರುಪಾಯಿಎರಡು ರೂಪಾಯಿಗಳುಐದು ರೂಪಾಯಿಗಳುಹತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳುಇಪ್ಪತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳುಐವತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳುನೂರು ರೂಪಾಯಿಗಳುಐನೂರು ರೂಪಾಯಿಗಳುಒಂದು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳು
କଶ୍ମୀରୀآکھ رۄپےدہ رۄپے-
କୋଙ୍କଣୀएक रुपयादोन रुपयापांच रुपयाधा रुपयावीस रुपयापन्नास रुपयाशंभर रुपयापाचशें रुपयाएक हज़ार रुपया
ମଲୟାଲାମഒരു രൂപരണ്ടു രൂപഅഞ്ചു രൂപപത്തു രൂപഇരുപതു രൂപഅൻപതു രൂപനൂറു രൂപഅഞ്ഞൂറു രൂപആയിരം രൂപ
ମରାଠୀएक रुपयादोन रुपयेपाच रुपयेदहा रुपयेवीस रुपयेपन्नास रुपयेशंभर रुपयेपाचशे रुपयेएक हजार रुपये
ନେପାଳୀएक रुपियाँदुई रुपियाँपाँच रुपियाँदश रुपियाँबीस रुपियाँपचास रुपियाँएक सय रुपियाँपाँच सय रुपियाँएक हज़ार रुपियाँ
ଓଡ଼ିଆଏକ ଟଙ୍କାଦୁଇ ଟଙ୍କାପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କାଦଶ ଟଙ୍କାକୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କାପଚାଶ ଟଙ୍କାଏକ ଶତ ଟଙ୍କାପାଞ୍ଚ ଶତ ଟଙ୍କାଏକ ହଜାର ଟଙ୍କା
ପଞ୍ଜାବୀਇਕ ਰੁਪਈਆਦੋ ਰੁਪਏਪੰਜ ਰੁਪਏਦਸ ਰੁਪਏਵੀਹ ਰੁਪਏਪੰਜਾਹ ਰੁਪਏਇਕ ਸੌ ਰੁਪਏਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਏਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ
ସଂସ୍କୃତएकरूप्यकम्द्वे रूप्यकेपञ्चरूप्यकाणिदशरूप्यकाणिविंशती रूप्यकाणिपञ्चाशत् रूप्यकाणिशतं रूप्यकाणिपञ्चशतं रूप्यकाणिसहस्रं रूप्यकाणि
ତାମିଲஒரு ரூபாய்இரண்டு ரூபாய்ஐந்து ரூபாய்பத்து ரூபாய்இருபது ரூபாய்ஐம்பது ரூபாய்நூறு ரூபாய்ஐந்நூறு ரூபாய்ஆயிரம் ரூபாய்
ତେଲୁଗୁఒక రూపాయిరెండు రూపాయలుఐదు రూపాయలుపది రూపాయలుఇరవై రూపాయలుయాభై రూపాయలునూరు రూపాయలుఐదువందల రూపాయలువెయ్యి రూపాయలు
ଉର୍ଦ୍ଦୁایک روپیہدو روپےپانچ روپےدس روپےبیس روپےپچاس روپےایک سو روپےپانچ سو روپےایک ہزار روپے

ଆଧାର