Żyrafowate

Żyrafowate
	Giraffidae
	J.E. Gray, 1821
	; Przedstawiciel rodziny – okapi leśne (Okapia johnstoni)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	żyrafowate
	Typ nomenklatoryczny
	Giraffa Brisson, 1762
Synonimy
	Devexa Illiger, 1811; Camelopardina J.E. Gray, 1825; Camelopardalidae: Bonaparte, 1831; Camelopardalina: Bonaparte, 1838; Sivatheriina Bonaparte, 1850; Giraffina J.E. Gray, 1852; Giraffae: Haeckel, 1866; Helladotheridae Dawkins, 1868; Girafoidea: Gill, 1872; Sivatheriidae: Gill, 1872; Helladotheriidae: Gill, 1872; Giraffinae: von Zittel, 1893; Sivatheriinae: Zittel, 1893; Camelopardalini: Winge, 1906; Camelopardales: Winge, 1906; Sivatheria: Winge, 1906; Palaeotraginae Pilgrim, 1911; Palaeotragini: Pilgrim, 1911; Helladotheriinae: Pilgrim, 1911; Progiraffinae Pilgrim, 1911; Okapinae Bohlin, 1926; Giraffoidea: Simpson, 1931; Okapiinae: Colbert, 1935; Sivatheriidae: W.R. Hamilton, 1973; Canthumerycidae W.R. Hamilton, 1978; Palaeotragini: McKenna & Bell, 1997; Okapiina: McKenna & Bell, 1997; Palaeotragina: McKenna & Bell, 1997; Bohlini Solounias, 2007; Giraffokeryc Solounias, 2007;
Rodzaje
	26 rodzajów (w tym 24 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	26 rodzajów (w tym 24 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żyrafowate^[26] (Giraffidae) – rodzina dużych ssaków z podrzędu przeżuwaczy (Ruminantia) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla) obejmująca dwa rodzaje żyjące współcześnie i szereg rodzajów wymarłych. Oba obecnie żyjące rodzaje zasiedlają Afrykę.

Najwcześniej datowane szczątki przodków żyrafowatych należą do przedstawicieli rodzaju Climacoceras należącego do rodziny Climacoceratidae, żyjącego we wczesnym miocenie^[22].

Cechy charakterystyczne

Masa ciała wynosi 250–1500 kg. Gatunki cechuje wąska, wydłużona głowa, cienkie wargi oraz chwytny język. Na głowie występują rogi, pokryte porośniętą sierścią skórą. W szczęce brak kłów oraz siekaczy. W uzębieniu żuchwy występuje długa diastema pomiędzy siekaczami i siekaczopodobnymi kłami a zębami policzkowymi (przedtrzonowcami i trzonowcami)^[27].

Wzór zębowy		I	C	P	M
32	=	0	0	3	3
32	=	3	1	3	3

Systematyka

Do rodziny należą dwa występujące współcześnie rodzaje^[28]^[29]^[26]:

Giraffa Brisson, 1762 – żyrafa
Okapia Lankester, 1901 – okapi – jedynym przedstawicielem jest Okapia johnstoni (P.L. Sclater, 1901) – okapi leśne

Opisano również ponad dwadzieścia rodzajów wymarłych^[30]:

Afrikanokeryx Harris, Solounias & Geraads, 2010^[31] – jedynym przedstawicielem był Afrikanokeryx leakeyi Harris, Solounias & Geraads, 2010
Birgerbohlinia Crusafont 1952^[32] – jedynym przedstawicielem był Birgerbohlinia schaubi Crusafont i Pairó, 1952
Bohlinia W.M. Matthew, 1929^[33]
Bramatherium Falconer, 1845^[34]
Bugtimeryx Ginsburg, Morales & Soria Mayor, 2001^[35]
Canthumeryx R.W. Hamilton, 1973^[36] – jedynym przedstawicielem był Canthumeryx sirtensis Hamilton, 1973
Csakvarotherium Kretzoi, 1930 – jedynym przedstawicielem był Csakvarotherium hungaricum Kretzoi, 1930
Decennatherium Crusafont, 1952^[32]
Georgiomeryx Paraskevaidis, 1940^[37] – jedynym przedstawicielem był Georgiomeryx georgalasi Paraskevaidis, 1940
Giraffokeryx Pilgrim, 1910^[38]
Helladotherium Gaudry, 1860^[39]
Honanotherium Bohlin, 1926^[40]
Injanatherium Heintz, Brunet & Şen, 1981^[41]
Karsimatherium Meladze, 1962^[42] – jedynym przedstawicielem był Karsimatherium bazalethicum (Meladze, 1961)
Mitilanotherium Samson & Radulesco, 1966^[43] – jedynym przedstawicielem był Mitilanotherium inexspectatum Samson & Rădulescu, 1966
Palaeogiraffa Bonis & Bouvrain, 2003^[44]
Paleotragus Gaudry, 1861^[45]
Praepalaeotragus Godina, Vislobokova & Abdrachmanova, 1993^[46] – jedynym przedstawicielem był Praepalaeotragus actaensis Godina, Vislobokova & Abdrachmanova, 1993
Progiraffa Pilgrim, 1908^[47] – jedynym przedstawicielem był Progiraffa exiguus Pilgrim, 1908
Propaleomeryx Lydekker, 1883^[48] – jedynym przedstawicielem był Propalaeomeryx sivalensis Lydekker, 1883
Sivatherium Falconer & Cautley, 1836^[49]
Samotherium Forsyth Major, 1889^[50]
Shansitherium Killgus, 1923^[51]
Vishnutherium Lydekker, 1876^[52]
Ua Solounias, S. Smith & Rios Ibáñez, 2022^[53] – jedynym przedstawicielem był Ua pilbeami Solounias, S. Smith & Rios Ibáñez, 2022
Umbrotherium Abbazzi, Delfino, Gallai, Trebini & Rook, 2008^[54]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 1–98, 1872. (ang.).
K.A. von Zittel: Handbuch der palaeontologie. Cz. 4. München: R. Oldenbourg, 1893, s. 1–799. (niem.).
H. Winge: Jordfundne og nulevende hovdyr (Ungulata) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over hovdyrenes indbyrdes slægtskab. Kjøbenhavn: H. Hagerup, 1906, s. 1–239, seria: E Museo Lundii. Triede Bind. Første halvbind. (duń.).
A.B. Bohlin. Die Familie Giraffidae mit besondere Berucksichtigung der Fossilen Formen aus China. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 4, s. 1–178, 1926. (niem.).
W.R. Hamilton. The Lower Miocene ruminants of Gebel Zelten, Libya. „Bulletin of The British Museum (Natural History) Geology”. 21 (3), s. 73–150, 1973. (ang.).
M.C. McKenna & S.K. Bell: Classification of mammals above the species level. Nowy Jork: Columbia University Press, 1997, s. 1–631. ISBN 978-0-231-11013-6. (ang.).

[26]

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[c]

[6]

[d]

[7]

[8]

[e]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[f]

[17]

[g]

[h]

[18]

[19]

[20]

[21]

[i]

[22]

[23]

[24]

[j]

[25]

[k]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

Search