Bezpieczny seks
Bezpieczny seks – określenie odnoszące się do podejmowania pożycia seksualnego w sposób minimalizujący ryzyko przeniesienia chorób wenerycznych lub zajścia w ciążę, z zastosowaniem tzw. bezpiecznych zachowań seksualnych lub środków antykoncepcyjnych[potrzebny przypis]. Niektóre źródła sugerują, że właściwsze byłoby określenie bezpieczniejszy seks, aby zwrócić uwagę, że ryzyko się zmniejsza, ale nie jest zupełnie wyeliminowane[1].
Środki stosowane w ramach bezpiecznego seksu
Jednym z najczęściej używanych środków antykoncepcyjnych jest prezerwatywa, która jako jedyna chroni przed chorobami wenerycznymi oraz zakażeniem HIV[potrzebny przypis].
Seks przez telefon, cyberseks i sexting
Aktywności seksualne, takie jak seks przez telefon, cyberseks i sexting, które nie obejmują bezpośredniego kontaktu ze skórą lub płynami ustrojowymi partnerów seksualnych, nie niosą ze sobą ryzyka zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową, a zatem są formami bezpiecznego seksu[2].
Prezerwatywy
Stosowanie prezerwatyw w sposób prawidłowy i konsekwentny jest wysoce skuteczne w zapobieganiu zakażenia wirusem HIV. Zmniejsza również ryzyko przeniesienia zakażeń chlamydiowych, rzeżączki, rzęsistkowicy[3] i innych przenoszonych drogą płciową[4]. W badaniach wykazano silny związek pomiędzy wzrostem użycia prezerwatyw z początkiem przy końcu lat 1980., a znaczącym spadkiem zachorowań na wszystkie choroby przenoszone drogą płciową do końca lat 1990[5].
Niekonsekwentne stosowanie prezerwatyw nie chroni natomiast przed tymi zakażeniami[6]. Wśród niebezpieczeństw stosowania prezerwatyw wymienia się również możliwość przerwania samej gumy, jak i jej zsunięcia. Według niektórych badań deklarowany „breakage and slippery rate” (współczynnik przerwania i zsunięcia) sięga od 1,46% do 18,6%[7].
Obrzezanie
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca obrzezanie heteroseksualnych mężczyzn jako dodatkowy środek znacznie zmniejszający ryzyko zakażenia wirusem HIV[8]
Szczepienia
Szczepienie przeciwko wirusom WZW typu B i HPV jest sposobem na zapobieganie zakażeniu tymi wirusami. Celem uzyskania maksymalnej skuteczności zaleca się szczepienie przed inicjacją seksualną[9]. Dostępna jest również szczepionka przeciwko WZW typu A, które może być przeniesione podczas wykonywania anilingus[10].
Praktyki seksualne a ryzyko zakażenia HIV
Bardzo niskie ryzyko przeniesienia HIV wiąże się z wykonywaniem wzajemnej masturbacji – jeśli nie ma skaleczeń na rękach, jak również wrzodów lub zmian skórnych na genitaliach u któregoś z partnerów[7]. Niskie ryzyko niosą ze sobą m.in.: fellatio (u mężczyzn: jako strony biernej – ryzyko 0,01%, jako strony czynnej – ryzyko 0,005%[11]), anilingus, cunnilingus[7].
Abstynencja seksualna
Według niektórych badań[12] podstawowym elementem, który zmniejsza zachorowalność na AIDS (badania dotyczyły populacji Ugandy), jest zmiana postaw społecznych wobec seksu, dzięki promowaniu abstynencji i redukcji liczby partnerów seksualnych. Była to zasadnicza linia walki z chorobą przyjęta przez prezydenta tego kraju Yoweriego Museveniego, który szczególnie w pierwszej fazie ogólnonarodowej kampanii odrzucał prezerwatywę jako środek zabezpieczający przed HIV[13].
Istnieją jednak dowody na to, że stosowanie edukacji seksualnej opartej wyłącznie na abstynencji nie jest skuteczne[14]. Programy edukacji seksualnej oparte wyłącznie na abstynencji okazały się nieskuteczne w zmniejszaniu wskaźników zakażeń wirusem HIV w krajach rozwiniętych[15] i nieplanowanych ciąż[14].
