Bukowsko

Osobny artykuł: Historia Bukowska.

W dokumentach z 1361 i 1468 roku miejscowość wzmiankowana jako Bukowsko Inferius. Pierwszymi odnotowanymi sołtysami bukowskimi byli Johannes scultenus de Bukowsko, a następnie Janek scultelo w 1436 roku. Od 1435 roku Piotr ze Zboisk, Petrus de Boyska, Petrus de Tyrawa, ożeniony z Małgorzatą, 1434–1465 chorąży sanocki, właściciel Zboisk, Wolicy, Bełchówki i Zahoczewia, dziedziczył też Bukowsko następnie dobra te zostaną skasowane za opieszałości wojenne. Przed 1468 rokiem wieś została zaludniona przez schizmatyków, którzy w następnych latach powrócili do wiary katolickiej. Od 1477 roku wieś znalazła się w dobrach które dzierżawili Jan Herburt z Felsztyna i Odnowa, następnie jego syn Piotr Herburt Felsztyński, a następnie wnuk Mikołaj Herburt Odnowski z Felsztyna wojewoda sandomierski.

We wsi zamieszkiwała w XV wieku ludność w przewadze polska. W okresie reformacji Bukowsko sprzyjało braciom polskim i było jednym ze znaczniejszych ośrodków reformacji w regionie. W XVIII i XIX wieku było niewielkim miasteczkiem. Przed 1716 rokiem pomiędzy dolną a górną częścią wsi została lokowana osada targowa, która dała następnie początek osadzie małomiasteczkowej i miastu. Do 1772 roku miasteczko należało administracyjnie do ziemi sanockiej województwa ruskiego w I Rzeczypospolitej.

Zdjęcia Bukowska spalonego przez UPA

Po I rozbiorze Polski znalazło się w cyrkule leskim, a następnie w sanockim. Po reformie administracyjnej w 1864 roku Bukowsko było siedzibą powiatu sądowego w Galicji. W połowie i pod koniec XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Bukowsku była (dożywotnio) Agnieszka Rylska^[6][7]. W 1911 właścicielem tabularnym był Kazimierz Rodkiewicz^[8].

W okresie wojny mieścił się w Bukowsku sztab niemieckich wojsk okupacyjnych gen. Würtza. W tym też czasie Bukowsko przynależało do placówki nr IV w Nowotańcu, podległej Komendzie Obwodu AK w Sanoku. Łącznie w latach 1940–1944 w wyniku zbrodni niemieckich, przy częstym udziale kolaborantów ukraińskich (donosy, aresztowania przez Ukraińską Policję Pomocniczą), zginęło 36 polskich mieszkańców Bukowska^[9]. Bukowsko było następnie palone przez oddziały UPA trzy razy: w marcu, kwietniu i listopadzie 1946 roku. W 1946 roku Bukowsko, po prawie 200 latach, utraciło prawa miejskie.

Katolicy obrządku łacińskiego

W Bukowsku od 1748 roku znajduje się parafia rzymskokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Parafia obejmowała swoim zasięgiem do 1947 roku, m.in. miejscowości: Bukowsko, Wolica, Wola Piotrowa, Wisłok, Bełchówka, Wisłok Wielki, Przybyszów, Płonna, Czystogarb, Smolnik, Osławica, Wysoczany, Turzańsk, Wola Michowa.

Protestanci

W okresie reformacji miejscowość była ośrodkiem kalwinizmu, a następnie ok. 1653 roku, braci polskich; (1558–1721 koniec III wojny północnej). Od lat 60. XX wieku na terenach ościennych rozwija się protestancka Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa.

• Pomnik Józef Piłsudskiego, odsłonięty 3 maja 1936^[10]. Po ataku słowackim na Polskę w 1939 honory przed pomnikiem oddał Minister obrony Słowacji Ferdinand Čatloš^[11]. Pomnik nie istnieje^[12].
• Pomnik Walczącym o Niepodległość Polski

Osobna strona: Kategoria:Ludzie związani z Bukowskiem.

• Zbigniew Sienieński (zm. 1567/1568) – kasztelan sanocki
• Krzysztof Ossoliński – wojewoda sandomierski
• Franciszek Maksymilian Ossoliński – marszałek Sejmu
• Józef Kanty Ossoliński – wojewoda wołyński

Honorowi obywatele

• Jan Haszczyc (sędzia, 1867)^[13]
• Aleksander Mniszek-Tchorznicki^[14]
• Leon Studziński^[15]
• Feliks Kiryk (2011)

Ofiary zbrodni katyńskiej

• kpt. Wojciech Bursa ur. 1895, Bukowsko – zam. 1940, Katyń
• przod. Stanisław Chorążek ur. 1893, Lwów – zam. 1940, Kijów (od 1935 komendant posterunku Policji Państwowej w Bukowsku)
• post. Stanisław Kowalik ur. 1893, Bukowsko – zam. 1940, Miednoje
• post. Władysław Wilecki ur. 1911, Bukowsko – zam. 1940, Miednoje
• por. Jerzy Skoczyński ur. 1906, Bukowsko – zam. 1940, Katyń
• kpt. Andrzej Drozd, ur. 1895, Bukowsko – zam. 1940, Charków
• ppor. Jan Krawiec, ur. 1909, Bukowsko – zam. 1940 Charków
• ppor. Adam Orlik, ur. 1902, Bukowsko – zam. 1940, Katyń

Farma Wiatrowa Bukowsko-Nowotaniec

• Cmentarz żydowski w Bukowsku
• Miejscowości w Polsce pozbawione praw miejskich
• Pogórzanie wschodni

• Akta Grodzkie i Ziemskie
• prof. Adam Fastnacht, Osadnictwo Ziemi Sanockiej w latach 1340–1650, Wrocław 1962
• prof. Adam Fastnacht, Słownik Historyczno-Geograficzny Ziemi Sanockiej w Średniowieczu
• prof. Feliks Kiryk, Zarys dziejów Bukowska do 1795
• Rocznik Sanocki t. I 1963 i t. II 1967 i 2006 zob. Feliks Kiryk
• A. Zielecki. Bukowsko w okresie autonomii Galicji, [w:] Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiąta rocznicę urodzin. Kraków 1993. s. 243–258
• Jan Radożycki, Aby o nich nie zapomniano, Szczecin 2007

• Bukowsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 471 .
• Bukowsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 273 .
• Gminny Portal internetowy
• Bukowsko na mapie Beskidu Niskiego
• Historia Żydów w Bukowsku na portalu Wirtualny Sztetl