Cracovia (piłka nożna)
Cracovia (błędnie nazywana Cracovią Kraków[2]) – najstarszy obecnie istniejący[3] polski klub sportowy. W 1998 roku powstał także w ramach spółki KS Cracovia i Gminy Kraków – Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna, w ramach którego działa m.in. sekcja piłki nożnej mężczyzn. Współzałożyciel Związku Polskiego Piłki Nożnej (1911) i Polskiego Związku Piłki Nożnej (1919). Pięciokrotny Mistrz Polski, zdobywca Pucharu Polski 2020. W tym samym roku Cracovia triumfowała również w Superpucharze Polski[4]. We wrześniu 2005 w rankingu miesięcznika „Forbes” na najbardziej wartościowy finansowo polski klub MKS Cracovia SSA zajęła pierwsze miejsce – wartość klubu (w tym marki, loga, gruntów i zawodników) została wyceniona na 90 mln złotych czyli półtora raza więcej niż zdobywcy drugiego miejsca[5]. W sezonie 2023/24 występują w Ekstraklasie.
.jpg) Logo Cracovii | |||
| Pełna nazwa | Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna | ||
|---|---|---|---|
| Przydomek | Pasy | ||
| Maskotka | |||
| Barwy | | ||
| Data założenia | 13 czerwca 1906 | ||
| Debiut w najwyższej lidze | 25 marca 1928 | ||
| Liga | |||
| Liczba zawodników | 37[1] seniorów | ||
| Państwo | |||
| Województwo | |||
| Adres | ul. Józefa Kałuży 1, 30-962 Kraków | ||
| Stadion | Stadion Cracovii (15 016 miejsc) | ||
| Sponsor techniczny | |||
| Prezes | |||
| Trener | Dawid Kroczek | ||
| Asystent trenera | Tomasz Jasik | ||
| |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Zgodnie z regulaminem Ekstraklasy Cracovia uprawniona jest do umieszczenia nad herbem srebrnej gwiazdki 
oznaczającej wywalczenie 5 razy tytułu mistrza Polski.
Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Miejski Klub Sportowy Cracovia SSA (spółka założona przez KS Cracovia i Gminę Kraków)
- Data założenia: 13 czerwca 1906
- Barwy: biało-czerwone
- Przydomki klubu używane przez kibiców: Pasy
- Adres: MKS Cracovia SSA – ul. Józefa Kałuży 1, 30-111 Kraków
- Prezes: Mateusz Dróżdż (zastąpił zmarłego w 2023 prof. Janusza Filipiaka)[6][7]
- Wicedyrektor ds. sportowych: Filip Trubalski[8]
- Rzecznik prasowy: Marzena Młynarczyk-Warwas[9]
- Dyrektor sprzedaży i sponsoringu: Szymon Stawiarz
- Stadion:
- Otwarty: 31 marca 1912.
- Pojemność – 15 114
- Oświetlenie – 3000 lx
- Boisko – 105 m x 68 m
- Dyrektor Stadionu: Bartłomiej Depta[6]
- Baza treningowa w Rącznej Cracovia Training Center
- Adres: Rączna 757, 30-060 Rączna
- Dyrektor Cracovia Training Center: Jarosław Koza[6]
Sukcesy
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo | I miejsce | 5 | 1921, 1930, 1932, 1937, 1948 | ||
| II miejsce | 2 | 1934, 1949 | |||
| III miejsce | 2 | 1922, 1952 | |||
Puchar | zdobywca | 1 | 2020 | ||
| finalista | 0 | ||||
Superpuchar | zdobywca | 1 | 2020 | ||
| finalista | 0 | ||||
Historia Cracovii
- Chronologia nazw
- 1906 – Akademicki Klub Footballistów
- 1906 – Akademicki Klub Footballowy Cracovia[11]
- 1907 – Klub Sportowy Cracovia
- 1948 – Związkowy Klub Sportowy Cracovia
- 1949 – Związkowy Klub Sportowy Ogniwo-Cracovia
- 1949 – Związkowy Klub Sportowy Ogniwo Kraków
- 1950 – Związkowe Koło Sportowe Ogniwo MPK Kraków
- 1952 – Terenowe Koło Sportowe Ogniwo MPK Kraków
- 1954 – Terenowe Koło Sportowe Sparta Kraków
- 1955 – Klub Sportowy Cracovia
- 1957 – Spółdzielczy Klub Sportowy Cracovia
- 1973 – Klub Sportowy Cracovia
- 1997 – Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna
Uwagi:
- W 1952 zmieniono nazwę na Terenowe Koło Sportowe Stal Nowa Huta, ale uchwała ta nie weszła w życie.
- W latach 1955–1957 używano także nieformalnej nazwy Koło Sportowe Cracovia-PSS.
Stadion
Cracovia Training Center
Wraz z początkiem roku 2021 pierwsza drużyna Cracovii przeniosła się do nowego ośrodka treningowego. Powstałe w miejscowości Rączna (gm. Liszki, woj. małopolskie) Cracovia Training Center to efekt ponad roku prac budowlanych, rozpoczynający nową erę w dziejach klubu.
Budowa Cracovia Training Center rozpoczęła się w maju 2019 roku. Wówczas oficjalnie wbito symboliczną "pierwszą łopatę" oraz wmurowano kamień węgielny. Przez minione miesiące, na powierzchni prawie 100.000 m2, powstała nowoczesna baza treningowa z pełnym zapleczem.
Kompleks składa się z bazy treningowej z zapleczem szatniowym, budynkiem trybun oraz wewnętrznymi instalacjami. Jego częścią są m.in. wyposażone w system podgrzewania boisko główne, cztery pełnowymiarowe boiska treningowe o nawierzchni naturalnej, jedno boisko z nawierzchnią sztuczną oraz hala o konstrukcji drewnianej. Teren został zagospodarowany wraz z małą architekturą, drogami wewnętrznymi i parkingami, od tego momentu stanowiąc drugi dom dla zawodników Cracovii.
Od początku stycznia na terenie Cracovia Training Center odbywają się codzienne zajęcia I zespołu, drugiej drużyny oraz grup młodzieżowych Pasów.
Najważniejsze mecze w historii
Wielkie Derby Krakowa
Trening Noworoczny
O 12:00 1 stycznia każdego roku odbywa się tradycyjny mecz między zespołami Cracovii i Cracovii II. Historia Treningu Noworocznego rozpoczęła się w 1920, 1924 lub 1925, gdy wracający z sylwestrowego balu piłkarze wstąpili na stadion przy ul. Kałuży, by pokopać piłkę na śniegu. W ostatnich latach w noworocznych treningach uczestniczą tysiące krakowian. Wydarzenia na boisku nie zawsze są do końca poważne – na liście strzelców bramek figurują np. sędziowie spotkania czy Pasiasty Lajkonik – klubowa maskotka[12]. Na trybunach mecz ma charakter święta – płoną race oraz odpalane są fajerwerki, kibice dopijają sylwestrowe szampany, odbywają się walki na śnieżne kulki.
Z powodu pandemii COVID-19, trening noworoczny w 2021 roku odbył się bez udziału kibiców[13].
Najwyższe zwycięstwo w historii
29 czerwca 1919 Cracovia wygrała u siebie (30:0) z Klubem Lotników Kraków, mecz ten miał charakter towarzyski[14].
Baraż o mistrzostwo Polski (1948)
Rozegrany na neutralnym stadionie Garbarni dodatkowy barażowy mecz decydujący o tytule Mistrza Polski. Grająca bez dwóch swoich czołowych graczy Cracovia, mimo straty gola już w 1 minucie, doprowadziła do wyrównania, a potem zdecydowanie pokonała swojego rywala zdobywając mistrzostwo Polski.
| 5 grudnia 1948 11:00 | Cracovia Różankowski  44', 74'Szeliga 45' | 3:1 (2:1) | Wisła Kraków 1' Legutko | Stadion Garbarni, Kraków Widzów: 20 000 Sędzia: Julian Brzuchowski (Warszawa) |
Finał Pucharu Polski (2020)
Finał Pucharu Polski w piłce nożnej 2020 rozegrano nie jak dotychczas 2 maja na Stadionie Narodowym, a 24 lipca na Arenie Lublin, obiekcie na którym mecze w roli gospodarza rozgrywa miejscowy Motor[15]. W tym meczu spotkały się ze sobą drużyny Cracovii i Lechii Gdańsk. Do przerwy za sprawą Omrana Haydary'ego goście prowadzili 1:0[16]. W drugiej połowie po golach Pelle van Amersfoorta, Patryka Lipskiego i Davida Jablonský'ego było już 2:2. Ten wynik utrzymał się do końca regulaminowego czasu gry. W dogrywce gola na wagę pierwszego w historii Pucharu Polski dla Pasów strzelił Mateusz Wdowiak w 117 minucie meczu[16].
| 24 lipca 2020 20:00 | Cracovia | 3:2 pd. (0:1, 2:2) | Lechia Gdańsk | Arena Lublin, Lublin Widzów: 3 500 Sędzia: Paweł Raczkowski (Warszawa) |
Mecz o Superpuchar Polski (2020)
Mecz o Superpuchar Polski[a]
| 9 października 2020 20:15 | Legia Warszawa | 0:0 k. 4:5 (0:0) | Cracovia | Stadion Wojska Polskiego, Warszawa Widzów: 7000 Sędzia: Wojciech Myć (Lublin) |
| Rzuty karne | ||||
Domagoj Antolić  Joel Valencia Mateusz Cholewiak Paweł Wszołek  Josip Juranović | Pelle van Amersfoort Damir Sadiković Tomáš Vestenický Ivan Fiolić Milan Dimun |
Cracovia w krajowych rozgrywkach
Europejskie puchary
|
Liga Europy
| Sezon | Rozgrywki | Runda | Klub | Dom | Wyjazd | Ogólnie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2016/17 | Liga Europy | 1Q |  FK Shkëndija | 1–2 | 0–2 | 1–4 |
| 2019/20 | Liga Europy | 1Q |  DAC 1904 Dunajská Streda | 2–2 | 1–1 | 3–3 dogr., w. |
| 2020/21 | Liga Europy | 1Q |  Malmö FF | 0–2 (W) | ||
Puchar Intertoto
| Sezon | Rozgrywki | Runda | Klub | Dom | Wyjazd | Ogólnie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1983 | Puchar Intertoto | Grupa |  Videoton SC | 1–3 | 0–6 | 3. miejsce |
 Rudá Hvězda Cheb | 0–2 | 0–2 | ||||
 Sturm Graz | 1–1 | 2–0 | ||||
| 2008 | Puchar Intertoto | 1R |  Szachcior Soligorsk | 1–2 | 0–3 | 1–5 |
Szkoleniowcy
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Obecny sztab szkoleniowy
Źródło:[17]
| Funkcja | Imię i nazwisko |
|---|---|
| Trener |  Dawid Kroczek |
| Asystent trenera | Tomasz Jasik |
| Asystent trenera | Łukasz Cebula |
| Analityk | Tomasz Przekaza |
| Analityk | Kamil Biel |
| Trener bramkarzy | Marcin Cabaj |
| Trener bramkarzy | Maciej Palczewski |
| Kierownik drużyny | Filip Trubalski[18] |
| Trener przygotowania motorycznego | Dariusz Ząbek |
| Asystent trenera przygotowania motorycznego | Bartłomiej Listwan |
| Lekarz | Sylwia Krzykawska |
| Główny fizjoterapeuta | Dominik Kożuch |
| Fizjoterapeuta | Przemysław Kutera |
| Fizjoterapeuta | Michał Paciorek |
Prezesi spółki MKS Cracovia SSA
Źródło:[19]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Zawodnicy
Numer 1 został zastrzeżony dla zawodników drużyny w hołdzie Karola Wojtyły tj. późniejszego papieża[20]. Uroczystość odbyła się 4 stycznia 2005 podczas prywatnej audiencji uhonorowanego Ojca Świętego z piłkarzami i sztabem Cracovii w Watykanie.
Obecny skład
- Stan na 16 kwietnia 2024[21]
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 2 | OB |  Cornel Râpă (kapitan) |
| 3 | OB |  Andreas Skovgaard |
| 4 | OB | Paweł Jaroszyński |
| 5 | OB | Virgil Ghiță |
| 6 | PO | Jani Atanasow |
| 7 | NA | Patryk Makuch |
| 8 | PO | Mathias Hebo Rasmussen |
| 9 | NA |  Benjamin Källman |
| 10 | PO | Michał Rakoczy |
| 11 | PO | Mikkel Maigaard |
| 13 | BR | Sebastian Madejski |
| 15 | OB | Kamil Glik |
| 17 | PO | Mateusz Bochnak |
| 18 | PO |  Takuto Oshima |
| 19 | OB |  Davíð Kristján Ólafsson |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 20 | PO | Karol Knap |
| 21 | NA | Kacper Śmiglewski |
| 22 | OB | Arttu Hoskonen |
| 23 | PO | Fabian Bzdyl |
| 24 | OB | Jakub Jugas |
| 25 | OB |  Otar Kakabadze |
| 30 | BR | Adam Wilk |
| 31 | BR | Lukáš Hroššo |
| 33 | OB |  Eneo Bitri |
| 63 | PO | Filip Rózga |
| 72 | PO | Bartłomiej Kolec |
| 85 | OB | David Jablonský |
| 88 | PO | Patryk Sokołowski |
| 99 | NA | Szymon Doba |
| - | PO | Maciej Mrozik |
Piłkarze na wypożyczeniu
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 19 | NA | Kamil Ogorzały (w Podhale Nowy Targ do 30 czerwca 2024) |
| 24 | OB | Damian Urban (w Stal Stalowa Wola do 30 czerwca 2024) |
| 45 | NA | Filip Balaj (w ViOn Zlaté Moravce do 30 czerwca 2024) |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 66 | OB | Oskar Wójcik (w GKS Bełchatów do 30 czerwca 2024) |
| 87 | OB | Oliwier Hyla (w Unia Tarnów do 30 czerwca 2024) |
Rekordy
_memorial_(designed_2017_by_sculptor_Czes%C5%82aw_D%C5%BAwigaj),_1_Ka%C5%82u%C5%BCy_street,_Krakow,_Poland.jpg)
Najwięcej występów w pierwszej drużynie
- 503 – Eugeniusz Mazur (1945-1959)
- 465 – Leopold Michno (1954-1968)
- 454 – Stanisław Szymczyk (1955-1971)
- 431 – Andrzej Rewilak (1960-1971)
- 422 – Zygmunt Chruściński (1920-1935)
- 412 – Tadeusz Glimas (1945-1957)
- 408 – Józef Kałuża (1912-1931)
- 401 – Andrzej Turecki (1973-1983)
- 381 – Leon Sperling (1917-1934)
- 378 – Andrzej Mikołajczyk (1960-1971)
Najwięcej występów w reprezentacji Polski
- 21 - Leon Sperling (1917-1934)
- 20 - Józef Kałuża (1912-1931)
- 20 - Tadeusz Parpan (1945-1950)
- 20 - Władysław Gędłek (1945-1954)
- 17 - Aleksander Mysiak (1927-1935)
- 16 - Wilhelm Góra (1935-1939)
- 12 - Ludwik Gintel (1916-1930)
- 10 - Zygmunt Chruściński (1920-1935)
- 9 - Stanisław Kazimierz Cikowski (1912-1925)
- 9 - Tadeusz Zastawniak (1924-1933)
Reprezentanci w barwach Cracovii
Źródło:[22]
|
|
|
|
Cracovia U-19
 | |||
| Przydomek | Pasy | ||
|---|---|---|---|
| Barwy | biało-czerwone | ||
| Liga | |||
| Państwo | |||
| Adres | Wielicka 101, 30-552 Kraków | ||
| Stadion | Stadion Lekkoatletyczny w Wieliczce | ||
| Trener | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Oprócz pierwszej drużyny Cracovia posiada zespół rezerw występujący w rozgrywkach Centralnej Ligi Juniorów. W sezonie 2018/2019 występują w Centralnej Lidze Juniorów, w którym broniła wicemistrzostwa Polski z poprzedniego sezonu.
Sukcesy
- Mistrzostwo Polski juniorów U-19 – 1959, 1990, 1991
- Wicemistrzostwo Polski juniorów U-19 – 1966, 2014, 2018
Piłkarze
Źródło:[23]
- Stan na 7 marca 2020
Sponsorzy
- Sponsor główny: Comarch
- Sponsor techniczny: Puma
- Partnerzy: PepsiCo, Gellwe, FoodCare[24], Wirtualna Polska[25], iMED Centrum Medyczne, Dziennik Polski, Gazeta Krakowska, RMF Maxx, Onet, Kino Kijów, Supober, Medicina, Duolife, Ostromecko, Toyota Romanowski, Yakimasport, Pentagon Research[26]
Maskotka klubowa
.jpg)
Klubową maskotką Cracovii, towarzyszącą każdemu meczowi biało-czerwonych, jest Pasiasty Lajkonik. Rolę Lajkonika przez 10 lat pełnił Krzysztof Wawrzyniecki (zm. 7 października 2014), który debiutował w tej roli w meczu ze Szczakowianką Jaworzno wygranym przez Cracovię (8:1)[27][28][29].W sezonie 2018/2019 powróciła postać Lajkonika jako maskotki Cracovii[30].
Kibice
.jpg)
7 stycznia 2004 z inicjatywy Biuletynu Teraz Pasy! Zarząd Koła Sympatyków KS Cracovia dla upamiętnienia demonstracji z 2001 roku, ratującej klub przed likwidacją, ustalił w 2004 roku 28 lutego Dniem Kibica Cracovii[31].
Słynni kibice Cracovii
Źródło:[32]
- Marian Cebulski
- Wincenty Danek
- Norman Davies
- Mieczysław Fogg
- Stefan Friedmann
- Walery Goetel
- Marek Grechuta
- Jerzy Harasymowicz
- Gustaw Holoubek
- Jan Paweł II[33]
- Nigel Kennedy
- Jalu Kurek
- Edward Linde-Lubaszenko
- Maciej Maleńczuk
- Leszek Mazan
- Grzegorz Miecugow
- Zygmunt Nowakowski
- Jerzy Pilch[34]
- Józef Piłsudski
- Janusz Sepioł
- Bogusław Sonik
- Kazimierz Wyka
- Radosław Zawrotniak
- Marian Załucki
- Tadeusz Boy-Żeleński
- Wypowiedzi
Jak tam moja ukochana Cracovia?, Cracovia Pany! Jan Paweł II
Cracovia jest właśnie tym klubem, który nauczył mnie interesować się sportem. Józef Piłsudski
Cracovia jest klubem robotniczym, oddolnym, wyzywają nas od Żydów, ale przynajmniej nie jesteśmy z policji, jak niektórzy (...). Im więcej będzie przegrywać, tym wierniejszych będzie miała fanów, to jest taka krnąbrność. Ta właśnie krnąbrna część Krakowa jest za Cracovią. Maciej Maleńczuk
Opravcy
Grupa kibiców zajmująca się organizowaniem opraw na meczach Cracovii. Należą do ruchu ultras, czyli środowiska kibiców, które ma na celu urozmaicenie i upiększenie widowisk sportowych poprzez dopingujące śpiewy i okrzyki, barwne kartoniady, flagowiska, transparenty czy wręcz organizowane na trybunach złożone widowiska choreograficzne. Swoją działalność finansują z prowadzonych na trybunach zbiórek pieniężnych oraz ze sprzedaży klubowych gadżetów[38].
Pieśń klubu
Maciej Maleńczuk - Hymn Cracovii
- Kraków to stolica Polski
- Perła ukryta we mgle
- Z najdalszych krain zamorskich
- Każdy wspomnienia tu śle
- Więc chociaż będę daleko
- Gdy los mnie rzuci precz
- Na zawsze będę pamiętał
- Co w życiu mym ważne jest
- Refren:
- Cracovia i jej barwy dwie
- Cracovio, po prostu kocham Cię
- Cracovia, cóż bardziej polskie jest
- Niż Twoja czerwień i biel
- Chociaż czasami przegramy
- Różnie bywało, Ty wiesz
- Kochałem Cię w okręgówce
- I w pierwszej lidze też
- Refren:
- Cracovia i jej barwy dwie
- Cracovio, po prostu kocham Cię
- Cracovia, cóż bardziej polskie jest
- Niż Twoja czerwień i biel
- Pamiętam, że jestem z Krakowa
- Pamiętam i mam to we krwi
- Pamiętam te święte słowa
- Nigdy nie zejdę na psy
- Refren:
- Cracovia i jej barwy dwie
- Cracovio, po prostu kocham Cię
- Cracovia, cóż bardziej polskie jest
- Niż Twoja czerwień i biel
Zobacz też
- KS Cracovia
- Comarch Cracovia
- Jutrzenka Kraków
- Comarch
- Wielka Triada
- Cracovia w krajowych rozgrywkach w piłce nożnej
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 1921
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 1948
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 2012/2013
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 2015/2016
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 2018/2019
- Cracovia (piłka nożna) w sezonie 2019/2020
- Cracovia (piłka nożna) w europejskich pucharach
Uwagi
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona MKS Cracovia
- WikiPasy – encyklopedia KS Cracovia online
- Terazpasy - oficjalna strona kibiców Cracovii
- monografia klubu Cracovia: Maciej Kozłowski „Naród Wybrany – Cracovia Pany. Z wielokulturowej historii polskiego sportu”, Warszawa,Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ”, 2015.
- Cracovia, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2020-11-27].