Czepiak

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w gęstych lasach Ameryki Środkowej i Południowej – od Meksyku po dorzecze Amazonki^[8][9][10].

Długość ciała samic 30–66 cm, samców 37–70 cm, ogona 64–93 cm; masa ciała samic 5–10,5 kg, samców 7,4–10,4 kg^[9][11]. Czepiaki z tego rodzaju charakteryzują się smukłą sylwetką przystosowaną do szybkiego przemieszczania się pomiędzy konarami drzew. Bardzo sprawnie poruszają się metodą brachiacji, wykorzystują również długi, chwytny ogon do przytrzymywania się gałęzi.

Rodzaj zdefiniował w 1806 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire na łamach rocznika Annales du Muséum d’histoire naturelle^[1]. Na gatunek typowy Geoffroy Saint-Hilaire wyznaczył czepiaka czarnego (A. paniscus).

Etymologia

• Ateles (Ateleus): gr. ατελης atelēs „niedoskonały”; w aluzji do braku kciuka^[12].
• Paniscus: gr. Πανισκος Paniskos, od zdrobnienia Παν Pan, w mitologii greckiej syn Hermesa i Dryope, bóg opiekuńczy lasów i pól, strzegący pasterzy oraz ich trzód wywodzący się z Arkadii^[13]. Gatunek typowy: Simia paniscus Linnaeus, 1758.
• Mamatelesus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[14].
• Montaneia: Luis Montané Dardé (1849–1936), kubański lekarz i antropolog^[5]. Gatunek typowy: †Montaneia antropomorpha Ameghino, 1911.
• Ameranthropoides: nowołac. Americanus „Amerykanin, z Ameryki”^[15]; gr. ανθρωπος anthrōpos „człowiek”^[16]; -οιδης -oidēs „przypominający”^[17]. Gatunek typowy: Ameranthropoides loysi Montandon, 1929 (= Ateles hybridus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1829).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^{[18][11][8][7]}:

• Ateles geoffroyi Kuhl, 1820 – czepiak czarnoręki
• Ateles fusciceps J.E. Gray, 1866 – czepiak ciemny
• Ateles chamek (Humboldt, 1812) – czepiak czarnolicy
• Ateles paniscus (Linnaeus, 1758) – czepiak czarny
• Ateles marginatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1809 – czepiak białolicy
• Ateles belzebuth É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806 – czepiak czarci
• Ateles hybridus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1829 – czepiak brązowy

Takson o nieznanym lub wątpliwym zastosowaniu (nomen dubium)^[19]:

• Simia Sapajus variegatus Kerr, 1792

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062  (ang.).