Don Budge

tenisista amerykański

John Donald Budge, Don Budge (ur. 13 czerwca 1915 w Oakland, zm. 26 stycznia 2000 w Scranton) – amerykański tenisista, pierwszy zwycięzca klasycznego Wielkiego Szlema w grze pojedynczej.

Don Budge
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1915
Oakland

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 2000
Scranton

Wzrost

185 cm

Gra

praworęczna, jednoręczny backhand

Gra pojedyncza
Australian Open

W (1938)

Roland Garros

W (1938)

Wimbledon

W (1937, 1938)

US Open

W (1937, 1938)

Gra podwójna
Australian Open

SF (1938)

Roland Garros

F (1938)

Wimbledon

W (1937, 1938)

US Open

W (1936, 1938)

Był synem szkockiego emigranta, byłego piłkarza. Uprawiał kilka dyscyplin sportu, m.in. baseball i koszykówkę. Studiował na University of California w Berkeley, jednak przerwał naukę dla tenisa.

W 1942 roku służył w szeregach armii amerykańskiej.

Budge zmarł w styczniu 2000 roku w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym miesiąc wcześniej.

Kariera tenisowa

Był graczem praworęcznym, wyróżniał się na korcie wysokim wzrostem, słynął z topspinowego bekhendu, uważanego za jeden z najlepszych bekhendów w historii tenisa. Eksperci sportowi umieszczają go w gronie najważniejszych postaci tenisa XX wieku. Znalazł się m.in. w gronie 20 najlepszych graczy według pisma „Tennis Magazine”. Szczególnie wysoko cenił Budge'a William Tilden, który napisał o nim:

„Budge u szczytu swojej kariery był najlepszy ze wszystkich... Grałem w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat przeciwko wszystkim największym zawodnikom i mogę powiedzieć, że w okresie pełnych sześciu lat, kiedy był na wierzchołku, tak jako amator i później jako zawodowiec, Budge grał najrówniej. Nikt tak dobrze jak on nie grał przez 365 dni w ciągu roku”.

W 1934 roku Budge był już klasyfikowany w najlepszej dziesiątce tenisistów amerykańskich, a rok później w czołowej dziesiątce świata. Spotykał się kilkakrotnie z ówczesnym liderem amatorskiego tenisa, Fredem Perrym, przegrywając z nim m.in. na Wimbledonie i mistrzostwach USA (obecnie US Open) w 1936 roku. Zdołał pokonać utytułowanego rywala w nieco mniej prestiżowym turnieju, Pacific Southwest.

W 1937 roku Amerykanin wygrał w Wimbledon i mistrzostwa USA, a także poprowadził zespół narodowy do pierwszego po kilkunastu latach triumfu w Pucharze Davisa. Budge w zespole narodowym w 29 meczach poniósł 4 porażki. Jako lider rankingu światowego zdobywał punkty w grze pojedynczej, a także tworzył skuteczną parę deblową z Gene’em Mako. W meczu finałowym z Wielką Brytanią Budge zadecydował o sukcesie swojej drużyny, zdobywając punkty zarówno w grze pojedynczej (przeciwko Charliemu Hare i Bunny'emu Austinowi), jak i w deblu wspólnie z Mako.

Sukcesy w turnieju wimbledońskim (oprócz singla wygrał także debel z Mako i mikst z Alice Marble) oraz w Pucharze Davisa zadecydowały o przyznaniu Budge'owi kilku prestiżowych nagród – Nagrody Jamesa Sullivana dla najlepszego amatorskiego sportowca amerykańskiego oraz tytułu Sportowca Roku Associated Press. Otrzymał on także propozycję przejścia do grona tenisistów zawodowych, ale nie przyjął jej i kontynuował występy w turniejach amatorskich.

W 1938 roku Budge jako pierwszy zawodnik w historii wygrał cztery najważniejsze turnieje, kompletując Wielkiego Szlema. W finale Australian Championships (obecnie Australian Open) pokonał Johna Bromwicha, w French Championships (obecnie French Open) okazał się lepszy od Rodericha Menzela. Powtórzył sukces na Wimbledonie, triumfując we wszystkich trzech kategoriach. W finale gry pojedynczej pokonał Bunny’ego Austina. W mistrzostwach USA zwyciężył w finale z Gene’em Mako. Tegoż samego roku Budge przyczynił się do skutecznej obrony Pucharu Davisa przez zespół amerykański. W całym sezonie poniósł dwie porażki, poza turniejami wielkoszlemowymi wygrywając 2 kolejne imprezy.

W latach 1937–1938 Amerykanin zaliczył serię 92 pojedynków bez porażki, co przełożyło się na 14 wygranych turniejów. Zdecydował się ostatecznie na przejście na zawodowstwo; występy w gronie amatorów zakończył porażką z Australijczykiem Bromwichem na turnieju Pacific Coast w Berkeley.

Jako zawodowiec debiutował w 1939 roku w Madison Square Garden w Nowym Jorku, pokonując dawnego mistrza Wimbledonu Ellswortha Vinesa. W serii pojedynków z tym rywalem w ciągu roku odniósł 21 zwycięstw i poniósł 18 porażek. Skuteczniej grał przeciwko Fredowi Perry'emu odnotowując 18 wygranych i 11 porażek. W 1941 roku Budge okazał się lepszy od Williama Tildena, wygrywając 51 pojedynków z 58, jednak Tilden liczył sobie w tamtym okresie 47 lat. W 1940 i 1942 roku Budge zdobywał mistrzostwo USA zawodowców, pokonując w finałach Ferda Perry’ego i Bobby’ego Riggsa. W latach 1946, 1947 i 1949 Budge przegrywał z Riggsem finały mistrzostw USA zawodowców, a w 1953 roku uległ w finale Ricardo Gonzálezowi. Wkrótce zakończył występy zawodowe, poświęcając się pracy trenerskiej z młodzieżą.

Powrócił na korty w erze open tenisa, uczestnicząc w deblowej rywalizacji weteranów na Wimbledonie. Wygrał ten turniej w 1973 roku w parze z Frankiem Sedgmanem.

W 1964 roku Budge został uhonorowany miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Finały w turniejach wielkoszlemowych

Gra pojedyncza (6–1)

Końcowy wynikNrDataTurniejNawierzchniaPrzeciwnikWynik finału
Finalista1.1936U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Fred Perry6:2, 2:6, 6:8, 6:1, 8:10
Zwycięzca1.1937Wimbledon, LondynTrawiasta Gottfried von Cramm6:3, 6:4, 6:2
Zwycięzca2.1937U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gottfried von Cramm6:1, 7:9, 6:1, 3:6, 6:1
Zwycięzca3.1938Australian Championships, AdelaideTrawiasta John Bromwich6:4, 6:2, 6:1
Zwycięzca4.1938French Championships, ParyżCeglana Roderich Menzel6:3, 6:2, 6:4
Zwycięzca5.1938Wimbledon, LondynTrawiasta Bunny Austin6:1, 6:0, 6:3
Zwycięzca6.1938U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gene Mako6:3, 6:8, 6:2, 6:1

Gra podwójna (4–3)

Końcowy wynikNrDataTurniejNawierzchniaPartnerPrzeciwnicyWynik finału
Finalista1.1935U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gene Mako Wilmer Allison
John Van Ryn
2:6, 3:6, 6:2, 6:3, 1:6
Zwycięzca1.1936U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gene Mako Wilmer Allison
John Van Ryn
6:4, 6:2, 6:4
Zwycięzca2.1937Wimbledon, LondynTrawiasta Gene Mako Pat Hughes
Raymond Tuckey
6:0, 6:4, 6:8, 6:1
Finalista2.1937U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gene Mako Gottfried von Cramm
Henner Henkel
4:6, 5:7, 4:6
Finalista3.1938French Championships, ParyżCeglana Gene Mako Bernard Destremau
Yvon Petra
6:3, 3:6, 7:9, 1:6
Zwycięzca3.1938Wimbledon, LondynTrawiasta Gene Mako Henner Henkel
Georg von Metaxa
6:4, 3:6, 6:3, 8:6
Zwycięzca4.1938U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Gene Mako John Bromwich
Adrian Quist
6:3, 6:2, 6:1

Gra mieszana (4–2)

Końcowy wynikNrDataTurniejNawierzchniaPartnerkaPrzeciwnicyWynik finału
Finalista1.1936Wimbledon, LondynTrawiasta Sarah Palfrey Cooke Dorothy Round Little
Fred Perry
8:7, 5:7, 4:6
Finalista2.1936U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Sarah Palfrey Cooke Alice Marble
Gene Mako
3:6, 2:6
Zwycięzca1.1937Wimbledon, LondynTrawiasta Alice Marble Simone Mathieu
Yvon Petra
6:4, 6:1
Zwycięzca2.1937U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Sarah Palfrey Cooke Sylvie Jung Henrotin
Yvon Petra
6:2, 8:10, 6:0
Zwycięzca3.1938Wimbledon, LondynTrawiasta Alice Marble Sarah Palfrey Cooke
Henner Henkel
6:1, 6:4
Zwycięzca4.1938U.S. National Championships, Nowy JorkTrawiasta Alice Marble Thelma Coyne Long
John Bromwich
6:1, 6:2

Bibliografia