Duke Ellington

Duke Ellington
	; Duke Ellington
Imię i nazwisko	Edward Kennedy Ellington
Pseudonim	Duke
Data i miejsce urodzenia	29 kwietnia 1899 ; Waszyngton
Data i miejsce śmierci	24 maja 1974 ; Nowy Jork
Instrumenty	fortepian
Gatunki	jazz (swing, early jazz, jazz orkiestralny, jazz progresywny), muzyka poważna
Zawód	muzyk (pianista, kompozytor, aranżer), bandleader
	Zespoły
	The Duke Ellington Orchestra
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Duke Ellington, właśc. Edward Kennedy Ellington (ur. 29 kwietnia 1899 w Waszyngtonie, zm. 24 maja 1974 w Nowym Jorku)^[2] – amerykański pianista, kierownik zespołu (bandleader), kompozytor i aranżer jazzowy.

Życiorys

Urodzony w Waszyngtonie. Jego rodzice pochodzili z czarnej klasy średniej. W domu otrzymał bardzo dobre wychowanie i maniery, stąd już w szkole nazywano go „Książę” (ang. duke). Jego zainteresowania jazzem były jednak nie w smak rodzicom, Duke uciekł więc z domu i w 1922 wraz z zespołem, w którym grał, przyjechał do Nowego Jorku, będącego w owym czasie głównym ośrodkiem jazzu. Wtedy zespół nie odniósł sukcesu, jednak Ellington spróbował jeszcze rok później jako członek zespołu The Washingtonians, tym razem z większym powodzeniem. Stary lider grupy próbował oszukiwać muzyków i stracił ich zaufanie – wtedy kierownictwo objął Duke. Udało im się dostać kontrakt w Harlemie, a w 1928 znaleźli zatrudnienie w „Cotton Clubie”.

W tym czasie grali u niego m.in. Johnny Hodges (saksofon altowy), Barney Bigard (klarnet), Cootie Williams (trąbka) i Juan Tizol (puzon wentylowy).

W 1933 Duke Ellington wraz z big bandem odbył tournée po Europie (Anglia, Francja, Holandia).

Tworzył także muzykę filmową, m.in. do Anatomii morderstwa (Anatomy of a Murder) Otto Premingera, w której zagrał też epizodyczną rolę pianisty w barze.

Został pochowany na Woodlawn Cemetery w Nowym Jorku.

Wybrane kompozycje

Black and Tan Fantasy (1927)
C Jam Blues (1942)
Cotton Tail (1940)
Creole Love Call (1927)
Don't Get Around Much Anymore (1940)
I Got It Bed (1941)
I'm Beginning to See the Light (1944)
In a Mellotone (1939)
In a Sentimental Mood (1935)
It Don't Mean a Thing (If It Ain't Got That Swing) (1931)
Mood Indigo (1930)
Prelude to a Kiss (1938)
Satin Doll (1953)
Solitude (1934)
Sophisticated Lady (1932)

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Tytuł	Gatunek	Wynik
Grammy Awards^[3]
1999	Historical Album	The Duke Ellington Centennial Edition RCA Victor Recordings (1927-1973)	Jazz	Laureat
1979	Best Jazz Instrumental Performance, Big Band	Duke Ellington at Fargo, 1940 Live	Jazz	Laureat
1976	Best Jazz Performance By a Big Band	The Ellington Suites	Jazz	Laureat
1972	Best Jazz Performance By a Big Band	Toga Brava Suite	Jazz	Laureat
1971	Best Jazz Performance By a Big Band	New Orleans Suite	Jazz	Laureat
1968	Best Instrumental Jazz Performance – Large Group Or Soloist with Large Group	...And His Mother Called Him Bill	Jazz	Laureat
1967	Best Instrumental Jazz Performance, Large Group Or Soloist with Large Group	The Far East Suite	Jazz	Laureat
1966	Best Original Jazz Composition	In the Beginning God	Jazz	Laureat
1965	Best Instrumental Jazz Performance - Large Group or Soloist with Large Group	New Orleans Suite	Jazz	Laureat
1959	Best Performance By w Dance Band	Anatomy of a Murder	Pop	Laureat
1959	Best Musical Composition First Recorded And Released in 1959 (More Than 5 Minutes Duration)	Anatomy of a Murder	Composing	Laureat
1959	Best Sound Track Album – Background Score From a Motion Picture or Television	Anatomy of a Murder	Composing	Laureat

1969 Prezydencki Medal Wolności
1973 Kawaler Legii Honorowej
1999 Nagroda Pulitzera (przyznana pośmiertnie)

Przypisy

Bibliografia

Joachim Ernst Berendt, Od raga do rocka – wszystko o jazzie, Kraków: PWM, 1979.
Andre Hodeir, Ludzie i problemy jazzu, Kraków: PWM, 1961.
Dariusz Michalski, Nie było nas – był jazz, [w:] Cały ten "jazz", Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990, ISBN 83-214-0668-8 (Lekka Muza ; 1)
WacławW. Panek WacławW., Encyklopedia muzyki rozrywkowej, Warszawa: „Świat Książki”, 2000, ISBN 83-7227-183-6, OCLC 830244848 .
Dionizy Piątkowski, Duke Ellington, Warszawa: Agora SA, 2010, ISBN 978-83-7552-891-6
Dionizy Piątkowski, Jazz, Poznań: Atena, 2005, ISBN 83-85414-90-8
Jerzy Radliński, Obywatel Jazz, Kraków: PWM, 1967.
Roman Waschko, Przewodnik Iskier: muzyka jazzowa i rozrywkowa, Warszawa 1970.

Linki zewnętrzne

Duke Ellington – Biografia (ang.). rholmes.myweb.uga.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-23)].
Duke Ellington – Dyskografia
Miejsce spoczynku Duke'a Ellingtona podane na stronie Find a grave

[2]

[1]

[3]

Search