Fred Zinnemann

austriacko-amerykański reżyser filmowy

Fred Zinnemann, właśc. Alfred Zinnemann (ur. 29 kwietnia 1907 w Rzeszowie, zm. 14 marca 1997 w Londynie) – amerykański reżyser filmowy pochodzenia austriacko-żydowskiego[1][2]. Zdobywca czterech Oscarów.

Fred Zinnemann
Ilustracja
Fred Zinnemann w latach 40.
Prawdziwe imię i nazwisko

Alfred Zinnemann

Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1907
Rzeszów

Data i miejsce śmierci

14 marca 1997
Londyn

Zawód

reżyser
producent filmowy

Lata aktywności

1927–1983

Życiorys

Urodził się w Rzeszowie[3], chociaż w wielu publikacjach pojawia się jako miejsce jego urodzenia Wiedeń[1]. Akt urodzenia z 29 kwietnia 1907 z Urzędu Metrykalnego Izraelickiego w Rzeszowie zachował się w Archiwum Państwowym. Na nim odręczna notka urzędowa, sporządzona w 1928 o poprawieniu wpisanego imienia ojca z Oskar Szyja na Oskar[4]. Był synem lekarza Oskara Zinnemanna urodzonego w 1879 w Rzeszowie (jego rodzicami byli Gerson z Zaczernia i Henne) oraz Anny Feiwel urodzonej w 1883 w Tarnowie, córki Marjem z Körberów i Józefa Feiwela[3]. W czasie I wojny światowej rodzina wyjechała z Rzeszowa do Wiednia, ale Fred Zinnemann, podobnie jak jego rodzice, posiadał polskie obywatelstwo - aż do uzyskania obywatelstwa amerykańskiego pod koniec lat 30. XX wieku[5].

Fred Zinnemann studiował prawo w Wiedniu[1][2]. W 1929 wyemigrował do USA. W 1937 rozpoczął pracę w wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer jako reżyser filmów krótkometrażowych. Z pozostającymi w Europie rodzicami Fred Zinnemann wymieniał regularnie listy (były pisane w języku polskim).

Po Anschlussie Austrii rodzice Freda Zinnemanna wrócili do Polski, obydwoje zginęli w holocauście[5].

W roku 1939 Oscara zdobył wyreżyserowany przez niego film That Mothers Might Live (1938), a w 1952 film Benjy (1951). Znany był z takich filmów, jak W samo południe (1952), nagrodzone Oscarem Stąd do wieczności (1953) oraz Oto jest głowa zdrajcy (1966), a także Dzień szakala (1973).

Zasiadał w jury konkursu głównego na 14. MFF w Cannes (1961).

Nagrody

Upamiętnienie w Polsce

11 grudnia 2023 Prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek i syn Freda Zinnemanna Tim Zinnemann odsłonili tablicę pamiątkową ku czci Freda Zinnemanna, na fasadzie kamienicy przy ul. Rynek 3 w Rzeszowie[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne