Jan Kucharzewski

Absolwent gimnazjum gubernialnego w Łomży^[2]. W 1898 ukończył studia na Wydziale Prawnym Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, od 1906 pracował jako adwokat. Był członkiem Zetu i Bratniej Pomocy. W latach 1907–1908 był wykładowcą podstaw polityki na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie^[3].

Pierwsze lata I wojny światowej spędził w Szwajcarii, gdzie prowadził działalność publicystyczną na rzecz sprawy polskiej. W czerwcu 1917 wrócił do Warszawy. Był pracownikiem Rady Departamentu Spraw Politycznych Tymczasowej Rady Stanu^[4]. Rozpoczął pracę w administracji podległej Radzie Regencyjnej. Od 26 listopada 1917 do 27 lutego 1918 pełnił urząd Prezydenta Ministrów (szefa rządu). Po raz drugi został premierem 2 października 1918, ale funkcję sprawował zaledwie przez tydzień, na tym stanowisku podpisał orędzie Rady Regencyjnej z 7 października zapowiadające nadejście niepodległości^[5]. W okresie międzywojennym doradca przy Radzie Ministrów i MSZ, następnie zajmował się działalnością naukową i publicystyczną. W czasie II wojny światowej przebywał w USA, gdzie wielokrotnie zabierał głos na rzecz Polski, z pozycji antysowieckich i antykomunistycznych. Prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku (1942–1952). Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Jako historyk zajmował się głównie dziejami Rosji i Polski w XIX i XX wieku. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1921 członek rzeczywisty, od 1929 członek zwyczajny) i Polskiej Akademii Umiejętności (od 1926 członek korespondent, od 1936 członek czynny).

Siostrą jego matki była Teodora Raczkowska^[6].

• Socyalizm prawniczy (1906)
• Sprawa polska w parlamencie frankfurckim 1848 roku (1908)
• Réflexions sur le problème Polonais, Lausanne 1916, ss. 91 (1916)
• Maurycy Mochnacki (1910)
• Epoka Paskiewiczowska. Losy oświaty (1914)
• Od białego caratu do czerwonego (tom 1–7, Warszawa 1923–1935, Wyd. Kasy im Mianowskiego, wyd. 2 – Warszawa: PWN 1998-2000)
• The Origin of Modern Russia (1948), wyd. polskie: Od białego do czerwonego caratu z przedmową Oskara Haleckiego, London 1986, Veritas Foundation Publication Centre, ISBN 0-901215-91-0 .

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[7]

• Rząd Jana Kucharzewskiego

• Oskar Halecki, Ś.p. Jan Kucharzewski, „Teki Historyczne” 5 (1951/1952), z. 3/4, s. 106–109.
• Oskar Halecki, Pamięci Jana Kucharzewskiego, „Nowy Świat”, 8 lipca 1951.