Jeżozwierz afrykański

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Hystrix cristata^[2]. Holotyp pochodził z obszaru niedaleko Rzymu, we Włoszech^[16].

Hystrix cristata należy do podrodzaju Hystrix^[16][17][18]. Dwa gatunki, H. cristata i H. galeata, zostały opisane z Afryki na północ od równika, ale z powodu znacznego pokrywania się wszystkich cech charakterystycznych, są one uważane za jeden gatunek^[18]. Kilka podgatunków zostało opisanych we Włoszech i w północnej Afryce, ale nie zostały one wyróżnione w ostatnim przeglądzie taksonomicznym^[18]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[18].

Etymologia

• Hystrix: gr. υστριξ ustrix „jeżozwierz”, być może od υς us „wieprz”; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”^[19].
• cristata: łac. cristatus „czubaty, grzebieniasty”, od crista „grzebień, pióropusz”^[20].

Jeżozwierz afrykański występuje w południowej Europie (kontynentalne Włochy i Sycylia), północnej Afryce (wzdłuż wybrzeża i części gór Atlas w Maroku, Algierii, Tunezji, części wybrzeży Libii i Egiptu oraz izolowane populacje w półpustynnych częściach Mauretanii, Mali i Nigru), wschodniej Afryce (południowy Sudan, Sudan Południowy, Erytrea, południowe Dżibuti, Etiopia i Somalia) oraz w wąskim paśmie od Senegalu do Tanzanii (w tym wyspa Zanzibar w archipelagu Zanzibar)^[18]. Introdukowany w XIX wieku na wyspę Elba (obecnie jest tam prawdopodobnie wymarły) oraz z kontynentalnych Włoch w 2005 roku na Sardynię^[17][18].

Długość ciała (bez ogona) 455–930 mm, długość ogona 60–170 mm, długość ucha jednego osobnika 39 mm, długość tylnej jednego osobnika 86 mm; masa ciała 8–27 kg^[17]. Jest największym gryzoniem żyjącym współcześnie w Afryce^[21][22]. Futro pasiaste w kolorze brunatnym i żółtawym. Na grzbiecie i ogonie występują kolce do 40 cm długości^[23].

Prowadzi nocny tryb życia. Żyje samotniczo lub w parach, zamieszkując suche i skaliste tereny^[23]. Jest roślinożerny. Żywi się korą, korzeniami, bulwami, kłączami, cebulkami, opadłymi owocami i roślinami uprawnymi.

• F. Cuvier. Examen des espèces du genre porc-épic, et formation des genres ou sous-genres Acanthion, Eréthizon, Sinéthère et Sphiggure. „Mémoires du Muséum d’Histoire Naturelle”. 9, s. 413–437, 1822. (fr.). 
• F. Müller. Besprechung einiger Hystrix-Schädel aus Deutsch Ost-Afrika. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1910 (8), s. 309–315, 1910. (niem.).