Lista nagród i wyróżnień Jamesa Stewarta

lista w projekcie Wikimedia

James Stewart otrzymał wiele nagród i wyróżnień w trakcie 63-letniej kariery filmowej oraz szereg odznaczeń za swoją 27-letnią służbę wojskową. Wygrywał lub był nominowany do nich za wkład w kulturę i sztukę filmową. Pięciokrotnie uzyskiwał nominacje do nagrody Akademii Filmowej, z czego zdobył jedną statuetkę – za rolę reportera Macaulaya Connora w komedii romantycznej Filadelfijska opowieść (1940). W 1985 uhonorowano go Oscarem za całokształt twórczości. Był też dwukrotnym zdobywcą nagrody Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych w kategorii dla najlepszego aktora (1939, 1959), laureatem Pucharu Volpiego dla najlepszego aktora (1959) i Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora (1962) oraz zdobywcą nagrody Złotego Globu w kategorii dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym (1974).

Lista nagród i nominacji Jamesa Stewarta
James Stewart (lata 30.)
NagrodaWygraneNominacje
Nagroda Akademii Filmowej15
Nagroda BAFTA02
Nagroda Grammy01
Nagroda Laurela14
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych22
Puchar Volpiego11
Srebrny Niedźwiedź11
Złoty Glob13
Inne56
Nagrody specjalne i honorowe10
W sumie
Wygrane22
Nominacje25

Stewartowi przyznawano także nagrody za całokształt pracy artystycznej, w tym m.in. nagrodę im. Cecila B. DeMille’a (1965), Honorowego Złotego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie (1982) i Kennedy Center Honors (1983). American Film Institute (AFI) dwukrotnie doceniał jego talent, honorując go AFI Life Achievement Award (1980) oraz umieszczając na 3. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów” (1999). W 2007 został wyróżniony przez pocztę Stanów Zjednoczonych, która umieściła jego wizerunek na znaczkach pocztowych w związku z edycją „Legendy Hollywoodu”. Od 8 lutego 1960 posiada gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, mieszczącą się przy 1708 Vine Street.

Nagrody i nominacje

American Film Institute

Organizacja non-profit American Film Institute (AFI) została utworzona w 1967 przez National Endowment for the Arts (NEA). Od 1973 przyznaje nagrodę AFI Life Achievement Award, której celem jest uhonorowanie danego artysty za jego wkład do życia w celu wzbogacenia amerykańskiej kultury poprzez filmy i telewizję. Stewart został uhonorowany 16 marca 1980. Wręczającym nagrodę był wieloletni przyjaciel Henry Fonda, który wraz z Dustinem Hoffmanem wygłosił przemowę.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1980Całokształt twórczościAFI Life Achievement AwardWygrana[1]

Film Society of Lincoln Center

Film Society of Lincoln Center (FSLC) jest organizacją prezentującą filmy, założoną w 1969. Jako jedna z dwunastu organizacji Lincoln Center for the Performing Arts organizuje uroczystość wręczania corocznych nagród The Chaplin Award (wcześniej znanych jako Gala Tribute). Stewarta uhonorowano 23 kwietnia 1990.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1990Całokształt twórczościGala TributeWygrana[2]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

James Stewart w filmie Mr Hobbs na urlopie (1962), za występ w którym otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia na 12. MFF w Berlinie (na zdjęciu z Maureen O’Harą)

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie odbywa się corocznie, począwszy od 1951. Uchodzi za jeden z największych i najbardziej prestiżowych. W 1962 Stewart otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia w kategorii konkursowej, natomiast w 1982 został nagrodzony Honorowym Złotym Niedźwiedziem za całokształt twórczości.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1962Mr Hobbs na urlopieNajlepszy aktorWygrana[3]
1982Całokształt twórczościHonorowy Złoty NiedźwiedźWygrana[4]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Monterrey

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Monterrey odbywa się corocznie w Monterrey w stanie Kalifornia. W 1988, na zakończenie drugiego dnia festiwalu, Stewart otrzymał z rąk Clinta Eastwooda nagrodę za całokształt twórczości.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1988Całokształt twórczościLive Achievement AwardWygrana[5]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Palm Springs

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Palm Springs (PSIFF) odbywa się rokrocznie, począwszy od 1989 w Palm Springs w stanie Kalifornia. Stewart otrzymał w 1992 nagrodę za całokształt twórczości.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1992Całokształt twórczościDesert Palm Achievement AwardWygrana[6]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián

James Stewart w scenie z filmu Zawrót głowy (1958), za występ w którym otrzymał nagrodę Zuluety

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián (SS IFF) to hiszpański festiwal filmowy, który został pierwotnie ustanowiony w celu nagradzania rodzimych produkcji w 1953 w San Sebastián. Stewart otrzymał nagrodę Zuluety w 1958, ex aequo z Kirkiem Douglasem.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1958Zawrót głowyNajlepszy aktorWygrana[7]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji powstał w 1932 jako Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica. Jest najstarszym tego typu wydarzeniem na świecie. Odbywa się na wyspie Lido w Wenecji we Włoszech. Główną nagrodą jest Złoty Lew, uznawany za jedną z najbardziej prestiżowych nagród w przemyśle filmowym. Stewart został laureatem Pucharu Volpiego w kategorii konkursowej w 1959.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1959Anatomia morderstwaNajlepszy aktorWygrana[8][9]

Nagroda Akademii Filmowej

Alfred Lunt i odbierający Oscara za rolę w filmie Filadelfijska opowieść (1940) James Stewart podczas 13. ceremonii wręczenia Oscarów, 27 lutego 1941

Nagrody Akademii Filmowej, zwane powszechnie Oscarami, są corocznie przyznawane przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) najlepszym artystom przemysłu filmowego. Stewart pięciokrotnie uzyskiwał nominację do nagrody w kategoriach konkursowych, z czego otrzymał jedną statuetkę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę Macaulaya Connora w filmie Filadelfijska opowieść (1940). W 1985 otrzymał z rąk Cary’ego Granta Oscara za całokształt twórczości.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1940Pan Smith jedzie do WaszyngtonuNajlepszy aktor pierwszoplanowyNominacja[10]
1941Filadelfijska opowieśćWygrana[11]
1947To wspaniałe życieNominacja[12]
1951HarveyNominacja[13]
1960Anatomia morderstwaNominacja[14]
1985Całokształt twórczościOscar honorowyWygrana[15]

Nagroda BAFTA

Nagrody BAFTA przyznawane są corocznie przez Brytyjską Akademię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych w dziedzinie filmu. Stewart był dwukrotnie nominowany do tej nagrody w kategorii konkursowej; w 1955 i 1960.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1955Historia Glenna MilleraNajlepszy aktor zagranicznyNominacja[16]
1960Anatomia morderstwaNominacja[17]

Nagroda CableACE

CableACE Award była przyznawana w latach 1978–1997 przez National Cable Television Association (NCTA). Stewart uzyskał nominację w 1984, za występ w filmie telewizyjnym Z prawej strony drogi (1983).

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1984Z prawej strony drogiAktor w programie dramatycznym lub teatralnymNominacja[18]

Nagroda Drama Desk

Nagrody Drama Desk są wręczane corocznie, począwszy od 1955, za występy w off-broadwayowskich i off-off-broadwayowskich produkcjach teatralnych. Stewart otrzymał statuetkę w 1970, za główną rolę w spektaklu Harvey.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1970HarveyWybitny występWygrana[19]

Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych

Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych (SAG Award) przyznawana jest corocznie przez członków związku zawodowego Screen Actors Guild (SAG) w dziedzinie filmu i telewizji. Doceniając wkład w pracę na rzecz rozwoju kinematografii, członkowie związku przyznali Stewartowi nagrodę za całokształt twórczości w 1969.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1969Całokształt twórczościNagroda Gildii Aktorów Ekranowych za całokształt twórczościWygrana[20]

Nagroda Golden Apple

Golden Apple Award przyznawana była od 1941 do 2001 przez kobiece stowarzyszenie prasy Hollywood Women’s Press Club dla osób związanych z przemysłem filmowym. Stewart zdobył statuetkę w 1970.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1970Męska gwiazda rokuGolden Apple AwardWygrana[18]

Nagroda Golden Boot

Nagroda Golden Boot wręczana jest przez Motion Picture & Television Fund aktorom i członkom ekipy, którzy wnieśli istotny wkład w gatunek westernu w filmie i telewizji. Stewart otrzymał nagrodę w 1985.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1985Całokształt twórczościGolden Boot AwardWygrana[21]

Nagroda Grammy

Nagrody Grammy przyznawane są corocznie przez National Academy of Recording Arts and Sciences (NARAS). Stewart został raz nominowany do statuetki za album z wierszami własnego autorstwa – Jimmy Stewart and His Poems (1989).

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1990Jimmy Stewart and His PoemsBest Spoken Word or Non-Musical RecordingNominacja[22]

Nagroda Laurela

James Stewart w scenie z filmu Anatomia morderstwa (1959), za występ w którym otrzymał nagrodę Laurela

Nagroda Laurela została utworzona w 1957 przez magazyn „Motion Picture”. Przyznawana była twórcom filmowym, aktorom, reżyserom i kompozytorom do 1971. Stewart, spośród czterech uzyskanych nominacji w kategoriach konkursowych, otrzymał nagrodę w 1960.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1958Gwiazda rokuNominacja[18]
1959Nominacja
1960Nominacja
Anatomia morderstwaNajlepszy występ w filmie dramatycznymWygrana
1961Gwiazda rokuNominacja
1962Dwaj jeźdźcyNajlepszy występ w filmie akcjiNominacja
Gwiazda rokuNominacja
1963Mr Hobbs na urlopieNajlepszy występ w filmie komediowymNominacja
Gwiazda rokuNominacja
1964Weź ją – jest mojaNajlepszy występ w filmie komediowymNominacja
Gwiazda rokuNominacja
1965Wygrana
1966Nominacja
1967Nominacja

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych

Stewart w filmie Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (1939), za występ w którym otrzymał NYFCC Award

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC) przyznawana jest rokrocznie, począwszy od 1935, w dziedzinie filmu przez Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. Stewart, spośród dwóch otrzymanych nominacji w kategoriach konkursowych, zdobył dwie nagrody; w 1939 i 1959.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1939Pan Smith jedzie do WaszyngtonuNajlepszy aktorWygrana[10][23]
1959Anatomia morderstwaWygrana[8][24]

National Board of Review

Organizacja National Board of Review (NBR MP) powstała w 1909. Towarzystwo działa m.in. na rzecz promowania komentarzy na temat wszystkich aspektów produkcji filmowej poprzez oferowanie programów edukacyjnych oraz seminariów dla studentów na kierunku filmoznawstwa. Stewart otrzymał nagrodę w 1940. Pół wieku później przyznano mu nagrodę za całokształt twórczości.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1940Sklep za rogiemNajlepszy występWygrana[25]
1990Całokształt twórczościCareer Achievement AwardWygrana[26]
James Stewart w serialu Hawkins (1973–1974), za występy w którym otrzymał nagrodę Złotego Globu

Złoty Glob

Złote Globy są wręczane corocznie przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (HFPA), która wyróżnia wybitne osiągnięcia w branży rozrywkowej, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skupia uwagę szerokiej publiczności na najlepszych filmach kinowych i telewizyjnych. Spośród trzech uzyskanych nominacji w kategoriach konkursowych, Stewart zdobył jedną nagrodę. W 1965, w zasłudze za „wybitny wkład w rozwój kultury i rozrywki”, przyznano mu nagrodę im. Cecila B. DeMille’a.

RokNominowane dziełoKategoriaWynikŹr
1951HarveyNajlepszy aktor w filmie dramatycznymNominacja[13]
1963Mr Hobbs na urlopieNajlepszy aktor w filmie komediowym lub musicaluNominacja[27]
1965Całokształt twórczościNagroda im. Cecila B. DeMille’aWygrana
1974HawkinsNajlepszy aktor w serialu dramatycznymWygrana[28]

Inne wyróżnienia

Gwiazda Jamesa Stewarta na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd (2008)
Podpis, odciski dłoni i stóp Jamesa Stewarta przed Grauman’s Chinese Theatre (2006)
Pamiątkowa tablica poświęcona Stewartowi na terenie Griffith Park w Los Angeles (2008)
Mozaika ukazująca Grace Kelly i Stewarta w scenie z filmu Okno na podwórze (1954), mieszcząca się na stacji metra w Leytonstone (2014)
Statua z wizerunkiem Stewarta przed gmachem sądu hrabstwa Indiana (2018)

W 1947 Uniwersytet Princeton, alma matter Stewarta, nadał mu tytuł doktora honoris causa[29]. 13 lutego 1948 odcisnął swoje dłonie i stopy oraz złożył podpis w płycie betonowej chodnika na podjeździe Grauman’s Chinese Theatre przy 6925 Hollywood Boulevard[30]. 13 lutego 1950 branżowe czasopismo „Photoplay” uznało go za „najpopularniejszego aktora 1949” i przyznało mu Gold Medal Award[31].

8 lutego 1960, w uznaniu za wkład w przemysł filmowy, otrzymał gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, mieszczącą się przy 1708 Vine Street[32]. Trzy lata później przyznano mu Bronze Wrangler za występ w westernie Człowiek, który zabił Liberty Valance’a (1962)[21]. W 1967 otrzymał Pennsylvania Award for Excellence in the Performing Arts[33], natomiast rok później National Council of the Boy Scouts uhonorowało go Silver Buffalo Award[33]. W 1971 teatralne stowarzyszenie studenckie Hasty Pudding Theatricals uznało Stewarta za „człowieka roku”[34]. W 1972 zaliczono go w poczet gwiazd westernu „Hall of Great Western Performers” w National Cowboy & Western Heritage Museum, mieszczącym się w Oklahoma City w stanie Oklahoma[35]. Cztery lata później Academy of Achievement uhonorowała aktora Golden Plate Award[36]. W 1983 otrzymał nagrodę Kennedy Center Honors[37]. Także w 1983, z okazji 75. rocznicy urodzin, na trawniku przed gmachem sądu hrabstwa Indiana ustawiono statuę z podobizną aktora oraz pamiątkową tablicę z miejscem urodzenia[33][38]. W maju 1985, podczas 38. MFF w Cannes, oddano hołd Stewartowi i jego dokonaniom artystycznym[39]. Pięć lat później przyznano mu nagrodę za całokształt twórczości, podczas gali ShoWest Convention[18]. Także w 1990, za „wybitną służbę publiczną”, otrzymał od władz Uniwersytetu Princeton Woodrow Wilson Award[40]. Amerykański Czerwony Krzyż (ARC), w uznaniu za „służbę dla drugiego człowieka, przyznał mu Humanitarian Award”[33].

Stewart w stopniu pułkownika, odznaczany francuskim Krzyżem Wojennym (1945)
Stewart odbierający z rąk Ronalda Reagana Prezydencki Medal Wolności (1985)

20 maja 1995, z okazji 87. urodzin Stewarta, w Indianie otwarto The Jimmy Stewart Museum[41], które znajduje się nieopodal miejsca narodzin aktora oraz dawnej lokalizacji sklepu jego ojca[42]. Na cześć Stewarta lotnisko w pobliżu rodzinnej Indiany otrzymało nazwę Indiana County–Jimmy Stewart Airport[43]. W uroczystości udział wzięły córki aktora – Judy i Kelly[33].

W 1996 nazwisko aktora zostało zamieszczone na 3. miejscu w rankingu „100 największych gwiazd filmowych wszech czasów”, przygotowanym przez tygodnik „Entertainment Weekly[44]. W maju 1997 władze Uniwersytetu Princeton uhonorowały Stewarta poprzez nadanie kinu znajdującemu się na tamtejszym kampusie nazwy James M. Stewart ‘32 Theater oraz przeprowadzając retrospekcję filmów z jego udziałem[45]. Dwa lata później w National Museum of the Mighty Eighth Air Force w Pooler w stanie Georgia odsłonięto popiersie Stewarta[46]. Organizacja American Film Institute (AFI), poza przyznaniem mu w 1980 AFI Life Achievement Award, dwukrotnie doceniła jego talent; w czerwcu 1999 sklasyfikowała go na 3. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów” (za Humphreyem Bogartem i Carym Grantem)[47], natomiast w czerwcu 2003 umieściła dwóch wykreowanych przezeń bohaterów – Jeffersona „Jeffa” Smitha i George’a Baileya – w rankingu na „największego bohatera w historii kina”, odpowiednio na 11. i 9. miejscu[48].

17 sierpnia 2007 poczta USA (USPS) wydała limitowaną serię znaczków z jego podobizną w związku z edycją „Legendy Hollywoodu[49]. W 2011 urząd pocztowy w Indianie, znajdujący się przy 47 South 7th Street, przemianowano na James M. „Jimmy” Stewart Post Office Building[50]. Figura woskowa ukazująca aktora w roli George’a Baileya z filmu To wspaniałe życie (1946) znajduje się w filii Madame Tussauds w Hollywood[51].

Odznaczenia

James Stewart był odznaczany wieloma medalami w trakcie 27-letniej służby wojskowej. Otrzymał m.in. Zaszczytny Krzyż Lotniczy (DFC) za dowództwo w amerykańskim nalocie na Brunszwik[52][53], a także francuski Krzyż Wojenny z brązową palmą[54], Medal Kampanii Amerykańskiej (ACM), Medal Lotniczy (AM) z trzema oak leaf cluster(inne języki)[52], Medal Sił Powietrznych za Wybitną Służbę (AFDSM)[55], Medal Pochwalny (CM)[56], Presidential Unit Citation (PUC), American Defense Service Medal, National Defense Service Medal (NDSM) oraz Armed Forces Reserve Medal (AFRM)[57]. 23 lipca 1959 został awansowany na generała brygady, stając się tym samym najwyższym rangą aktorem w historii amerykańskiej wojskowości[58]. Po przejściu na emeryturę, 1 czerwca 1968 odznaczono go Medalem Sił Lądowych za Wybitną Służbę (DSM)[59].

23 maja 1985 prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan uhonorował Stewarta podczas ceremonii w Białym Domu najwyższym cywilnym odznaczeniem – Medalem Wolności[52].

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne