Mateusz Morawiecki

polski polityk i bankowiec, premier w latach 2017–2023, wiceprezes partii PiS od 2021 roku, poseł od roku 2019

Mateusz Jakub Morawiecki (ur. 20 czerwca 1968 we Wrocławiu) – polski polityk, menedżer i bankowiec; były prezes Rady Ministrów, w latach 2017–2023 stojący na czele swojego pierwszego, drugiego i trzeciego gabinetu. Wiceprezes partii Prawo i Sprawiedliwość od 2021 roku, poseł na Sejm od roku 2019 – IX i X kadencji. Wcześniejsze stanowiska Mateusza Morawieckiego to m.in.:

Mateusz Morawiecki
Ilustracja
Mateusz Morawiecki (2019)
Pełne imię i nazwisko

Mateusz Jakub Morawiecki

Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1968
Wrocław

Prezes Rady Ministrów
Okres

od 11 grudnia 2017
do 13 grudnia 2023

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Beata Szydło

Następca

Donald Tusk

Minister cyfryzacji
Okres

od 6 października 2020
do 6 kwietnia 2023

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Marek Zagórski

Następca

Janusz Cieszyński

Minister sportu
Okres

od 15 listopada 2019
do 5 grudnia 2019

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Witold Bańka[a]

Następca

Danuta Dmowska-Andrzejuk

Minister rozwoju i finansów
Okres

od 28 września 2016
do 9 stycznia 2018

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Następca

Teresa Czerwińska, Jerzy Kwieciński[b]

Wiceprezes Rady Ministrów
Okres

od 16 listopada 2015
do 11 grudnia 2017

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Minister rozwoju
Okres

od 16 listopada 2015
do 28 września 2016

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Janusz Piechociński, Maria Wasiak[c]

podpis
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Odznaka honorowa „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej” Odznaka pamiątkowa „Krzyż Solidarności Walczącej” Wielki Krzyż Orderu „Za Zasługi dla Litwy” Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy

Życiorys

Młodość

Urodził się 20 czerwca 1968 we Wrocławiu[1]. Jest synem Jadwigi[2] oraz fizyka i opozycjonisty Kornela Morawieckiego (przewodniczącego Solidarności Walczącej)[1]. Rodzina ojca pochodziła z warszawskiej Pragi, gdzie urodził się i wychowywał Kornel Morawiecki, który później wraz z żoną zamieszkał we Wrocławiu. Rodzice matki pochodzili ze Stanisławowa, z czasem zamieszkali we Wrocławiu[3]. W 1960 i 1965 urodziły się starsze siostry: Anna i Marta, w 1966 – Magdalena, która zmarła w wieku pięciu miesięcy, a w 1973 – młodsza siostra Maria[4].

Według publicysty Igora Jankego, Morawiecki od 1979 roku pomagał w drukowaniu podziemnego „Biuletynu Dolnośląskiego” w tajnej drukarni w Wilczynie Leśnym pod Wrocławiem[5][6]. Od grudnia 1981 brał udział w akcjach opozycyjnych: malowaniu napisów na murach, zrywaniu flag, rozklejaniu plakatów i ulotek, druku i kolportażu podziemnych pism oraz rozwieszaniu opozycyjnych transparentów. W latach 1983–1986 był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany w związku z działalnością opozycyjną swojego ojca, który ukrywał się wówczas przed organami ścigania[1]. Od 1986 publikował pod pseudonimami (np. Robert Synowiecki) artykuły w prasie podziemnej, głównie w „Biuletynie Dolnośląskim”. W latach 80. kilkakrotnie został pobity z powodów politycznych i ponownie był przesłuchiwany[3].

Edukacja

W 1987 ukończył IX Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego we Wrocławiu[7], następnie rozpoczął studia na kierunku historia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w latach 1988–1989 brał udział w strajkach okupacyjnych[3]. Studia te ukończył w 1992[8].

Następnie kształcił się na Politechnice Wrocławskiej i Central Connecticut State University, a w 1995 uzyskał dyplom Master of Business Administration na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. W tym samym roku ukończył studia podyplomowe z prawa europejskiego i ekonomiki integracji gospodarczej na Uniwersytecie w Hamburgu. Studiował także na Uniwersytecie w Bazylei[8] i w Kellogg School of Management przy Northwestern University[9].

Działalność zawodowa

Od 1991 pracował dla spółki Cogito, współtworzył firmy wydawnicze Reverentia i Enter Marketing-Publishing. W 1991 był współzałożycielem, menedżerem i redaktorem pisma „Dwa Dni”[3]. W latach 1992–1995 pracował jako menedżer odpowiedzialny za marketing i finanse w przedsiębiorstwach konsultingowych i wydawniczych. W 1995 odbył staż w Niemieckim Banku Federalnym. W latach 1996–1997 prowadził projekty badawcze w zakresie bankowości i makroekonomii na Uniwersytecie we Frankfurcie nad Menem. W 1997 wraz z Frankiem Emmertem opublikował Prawo europejskie, podręcznik z zakresu prawa unijnego i ekonomiki integracji gospodarczej[10]. W 1998 został zastępcą dyrektora Departamentu Negocjacji Akcesyjnych w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej. W latach 1998–2001 był członkiem rad nadzorczych Zakładu Energetycznego Wałbrzych i Agencji Rozwoju Przemysłu[8].

W 1998, po odejściu z administracji rządowej, podjął pracę w Banku Zachodnim. W latach 1998–2001 był doradcą prezesa zarządu, a następnie dyrektorem banku. W 2001, po połączeniu Banku Zachodniego i Wielkopolskiego Banku Kredytowego, został członkiem zarządu Banku Zachodniego WBK, a w maju 2007 objął stanowisko prezesa zarządu tej instytucji[11]. Bank ten w tym czasie brał udział w finansowaniu różnych przedsięwzięć kulturalnych, m.in. serialu telewizyjnego Czas honoru oraz filmów Czarny czwartek[3] i 1920 Bitwa Warszawska[3][12]. Sam Morawiecki zasiadał w Komitecie Nauk o Finansach PAN pierwszej kadencji[13].

Działalność polityczna do 2015

Był członkiem Partii Wolności[14]. W latach 1998–2002 zasiadał w sejmiku dolnośląskim I kadencji, mandat uzyskał z listy Akcji Wyborczej Solidarność[15].

Od 2008 do czasu wejścia w skład rządu w 2015 był konsulem honorowym Republiki Irlandii w Polsce[8]. W 2010 został powołany w skład Rady Gospodarczej przy premierze Donaldzie Tusku[16], w której zasiadał przez blisko dwa lata[17]. W 2010 był zwolennikiem podwyższenia i zrównania wieku emerytalnego[18].

W 2014 był jedną z osób nagranych podczas afery taśmowej[19][20].

Wiceprezes Rady Ministrów i minister

Rząd Beaty Szydło. W pierwszym rzędzie od lewej: Piotr Gliński, Beata Szydło, Mateusz Morawiecki i Jarosław Gowin (2015)

9 listopada 2015 zrezygnował z funkcji prezesa zarządu Banku Zachodniego WBK[21], nie uzyskując odprawy[22] i pozostając nadal akcjonariuszem BZ WBK (ok. 13,7 tys. akcji[23]; sprzedał je wraz z objęciem funkcji premiera[24]). 16 listopada objął urzędy wicepremiera i ministra rozwoju w rządzie Beaty Szydło[25]. W marcu 2016 wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości[26]. W tym samym roku przedstawił dokument programowy (nazwany „planem Morawieckiego”), który został przyjęty w rozwiniętej wersji przez Radę Ministrów w lutym 2017[27][28]. Od marca 2016 kierował Komitetem Rozwoju, zadaniem którego było wypracowywanie programów w ramach planu odpowiedzialnego rozwoju[29].

28 września 2016 został odwołany ze stanowisk rządowych[30], a także tego samego dnia powołany ponownie na urzędy wicepremiera i ministra rozwoju i finansów[31] (w resorcie finansów w miejsce Pawła Szałamachy). 30 września tego samego roku stanął na czele Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. W marcu 2017 na zaproszenie ministra finansów Niemiec uczestniczył w spotkaniu ministrów finansów państw G20 w Baden-Baden, będąc pierwszym przedstawicielem Polski na tym szczycie i jednym z kilku przedstawicieli państw nienależących do grupy[32][33].

Prezes Rady Ministrów

Pierwszy rząd (2017–2019)

Mateusz Morawiecki wygłasza exposé w Sejmie RP, 12 grudnia 2017

7 grudnia 2017 komitet polityczny PiS rekomendował jego kandydaturę na stanowisko prezesa Rady Ministrów w związku z deklaracją rezygnacji ze strony premier Beaty Szydło[34], którą oficjalnie złożyła następnego dnia. Również 8 grudnia Mateusz Morawiecki został przez prezydenta RP Andrzeja Dudę desygnowany[35], a 11 grudnia powołany na to stanowisko[36]. Jednocześnie został też ponownie powołany na urząd ministra rozwoju i finansów[37].

12 grudnia 2017 Sejm udzielił rządowi wotum zaufania; za zagłosowało 243 posłów, przeciw oddano 192 głosy[38]. 9 stycznia 2018 Mateusz Morawiecki został odwołany z funkcji ministra rozwoju i finansów[39]. Tego samego dnia, w związku ze zdymisjonowaniem Anny Streżyńskiej i niepowołaniem jej następcy, przejął obowiązki ministra cyfryzacji, które wykonywał do 17 kwietnia 2018, gdy obsadzono to stanowisko[40].

Podczas kampanii związanej z wyborami samorządowymi w 2018 przegrał dwa procesy w trybie wyborczym. Pierwszy we wrześniu – z Platformą Obywatelską; Sąd Apelacyjny w Warszawie nakazał mu publicznie sprostować wypowiedź, w której zarzucił koalicji PO-PSL, że w czasie ich rządów nie budowano w Polsce dróg[41] (decyzja sądu odnosiła się do wypowiedzi, w której Mateusz Morawiecki stwierdził, że przez osiem lat poprzedniej koalicji wydano na drogi lokalne tyle, ile za rządu PiS miało być wydawane w ciągu jednego lub do półtora roku)[42]. Drugi w październiku 2018 z KWW Jacka Majchrowskiego; Sąd Apelacyjny w Krakowie nakazał mu sprostowanie wypowiedzi, że rządzący dotąd Krakowem „nie zrobili nic lub prawie nic w walce ze smogiem”[43].

Między sierpniem w wrześniem 2019 był członkiem Komisji Nadzoru Finansowego jako przedstawiciel ministra właściwego do spraw instytucji finansowych[44].

Drugi rząd (2019–2023)

Mateusz Morawiecki podczas Rady Gabinetowej (2020)
Mateusz Morawiecki w trakcie marszu solidarności z Ukrainą w Warszawie (2022).

W wyborach w 2019 Mateusz Morawiecki został liderem listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu nr 31. Uzyskał mandat posła na Sejm IX kadencji, otrzymując 133 687 głosów[45]. Na pierwszym posiedzeniu Sejmu IX kadencji złożył dymisję Rady Ministrów (zgodnie z art. 162 ust. 1 Konstytucji RP), która tego samego dnia została przyjęta przez prezydenta[46]. 14 listopada 2019 prezydent Andrzej Duda desygnował go ponownie na urząd premiera, powierzając mu misję utworzenia nowego rządu[47].

Następnego dnia prezydent powołał Mateusza Morawieckiego na urząd prezesa Rady Ministrów, a także powołał członków nowego gabinetu. W rządzie tym premier dodatkowo objął stanowisko ministra sportu[48]. 19 listopada wygłosił swoje exposé[49]. Tego samego dnia Sejm udzielił o rządowi wotum zaufania; za zagłosowało 237 posłów, przeciw oddano 214 głosów[50]. 5 grudnia odwołany przez prezydenta Andrzeja Dudę z urzędu ministra sportu (w związku z powołaniem na ten urząd Danuty Dmowskiej-Andrzejuk)[51].

We wrześniu 2020 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że decyzja nakazująca Poczcie Polskiej podjęcie i realizację czynności niezbędnych do przygotowania i przeprowadzenia wyborów prezydenckich w maju 2020 została wydana bez podstawy prawnej i z rażącym naruszeniem prawa (m.in. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) oraz stwierdził jej nieważność[52].

6 października 2020 Mateusz Morawiecki w swoim rządzie objął dodatkowo stanowisko ministra cyfryzacji[53], zastępując Marka Zagórskiego[54], zakończył urzędowanie 6 kwietnia 2023[55].

W maju 2021 Najwyższa Izba Kontroli złożyła do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa nadużycia uprawnień przez Morawieckiego w związku z przygotowaniami do przeprowadzenia wyborów prezydenckich w 2020 roku[56].

W lipcu 2021 został wiceprezesem Prawa i Sprawiedliwości[57][58][59].

Od 11 sierpnia do 26 października 2021 wykonywał obowiązki ministra rozwoju, pracy i technologii w związku z nieobsadzeniem tego stanowiska[60]. 29 listopada 2021 wyprzedził Jerzego Buzka, stając się drugim najdłużej urzędującym premierem III RP[61][62]. Od 10 lutego do 26 kwietnia 2022 wykonywał obowiązki ministra finansów po dymisji Tadeusza Kościńskiego[63].

Trzeci rząd (2023)

W wyborach w 2023 Mateusz Morawiecki został ponownie liderem listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu nr 31. Uzyskał mandat posła na Sejm X kadencji, otrzymując 117 064 głosy[64]. 13 listopada tego samego roku prezydent przyjął dymisję Rady Ministrów i po raz trzeci desygnował go na urząd premiera[65][66].27 listopada 2023 prezydent powołał Mateusza Morawieckiego na urząd prezesa Rady Ministrów, a także powołał członków nowego mniejszościowego gabinetu[67]. 11 grudnia 2023 posłowie Sejmu zagłosowali nad wotum zaufania dla rządu. Trzeci gabinet Mateusza Morawieckiego nie uzyskał poparcia większości[68]. Tego samego dnia premier złożył dymisję rządu, która została przyjęta przez Prezydenta[69]. 13 grudnia 2023 zakończył pełnienie funkcji premiera w związku z powołaniem trzeciego rządu Donalda Tuska[70].

Odznaczenia i wyróżnienia

Z Martą Kaczyńską podczas odbioru Nagrody im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (2018)

Ordery i odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

Życie prywatne

Od pierwszej połowy lat 90. żonaty z Iwoną; ojciec czworga dzieci: dwóch córek (Olgi i Magdaleny) oraz dwóch synów (Jeremiasza i Ignacego)[90][2][91][92][93].

Jest katolikiem[94].

Galeria

Uwagi

Przypisy

Bibliografia