20 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   451 – W bitwie na Polach Katalaunijskich Rzymianie i Wizygoci odnieśli zwycięstwo nad Hunami i zatrzymali ich najazd na zachodnią Europę.
• 1236 – Zawarto niezrealizowany układ z Kremmen na mocy którego małoletni książę dymiński Warcisław III miał zostać lennikiem margrabiów brandenburskich.
• 1347 – Wojna o sukcesję w Bretanii: zwycięstwo wojsk angielskich nad francuskimi w bitwie pod La Roche-Derrien.
• 1459 – Wojska tureckie zajęły Smederevo i obaliły ostatniego despotę Serbii Stefana VI Tomaszewicia.
• 1587 – Gabriel VIII został patriarchą (papieżem) Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego.
• 1599 – Rozpoczął obrady Synod w Diamper (Udayamperoorze), który ustanowił kościelne zasady i regulacje prawne dla starożytnych chrześcijan św. Tomasza z Wybrzeża Malabarskiego (współczesne Kerala) w Indiach. W jego wyniku doszło do formalnego połączenia ich z Rzymem, kosztem daleko idącej latynizacji. Ostatecznie doprowadziło to do stworzenia w Indiach wschodniego Kościoła katolickiego o nazwie Syromalabarski Kościół katolicki, który celebruje liturgię w zlatynizowanym rycie wschodniosyryjskim.
• 1605 – Zamordowano obalonego kilka dni wcześniej cara Rosji Fiodora II i jego matkę Marię Skuratową-Bielską.
• 1622 – Wojna trzydziestoletnia: klęska wojsk protestanckich w bitwie pod Hoechst z armią niemieckiej Ligi Katolickiej.
• 1626 – W japońskim Nagasaki spalono na stosie 9 jezuitów.
• 1629 – I wojna o Quebec: Anglicy zdobyli miasto Québec.
• 1631 – Algierscy piraci zaatakowali wioskę Baltimore na zachodzie Irlandii i wzięli do niewoli ponad 100 angielskich osadników i Irlandczyków.
• 1632:
  • Król Anglii Karol I Stuart nadał baronowi Baltimore Cæciliusowi Calvertowi Prowincję Maryland.
  • Rosyjski Sobór Ziemski podjął decyzję o wojnie z Rzecząpospolitą.
• 1661 – Przyszły wielki książę Toskanii Kosma III Medyceusz poślubił we Florencji Małgorzatę Ludwikę Burbon.
• 1667 – Kardynał Giulio Rospigliosi został wybrany na papieża i przybrał imię Klemens IX.
• 1670 – Francuski mnich i astronom Voituret Anthelme odkrył mgławicę CK Vulpeculae w gwiazdozbiorze Liska, początkowo uzawaną za nową klasyczną, a następnie za nową czerwoną, powstającą w wyniku zderzenia dwóch gwiazd. Miesiąc później zjawisko zaobserwował niezależnie Jan Heweliusz.
• 1671 – Papież Klemens X kanonizował Franciszka Borgiasza.
• 1679 – W czasie antykatolickich prześladowań w Anglii w okresie reformacji w londyńskim Tyburn zostało straconych pięciu jezuitów (Jan Fenwick, Jan Gavan, Wilhelm Harcourt, Antoni Turner i Tomasz Whitbread), skazanych na śmierć na podstawie sfabrykowanych zarzutów o udziale w spisku mającym na celu zamordowanie króla Karola II Stuarta.
• 1685 – James Scott, 1. książę Monmouth, przywódca rebelii przeciwko Jakubowi II Stuartowi, ogłosił się w Taunton królem Anglii.
• 1774 – V wojna rosyjsko-turecka: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Kozłudżą.
• 1779 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Charleston
• 1782 – Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził wzór Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych.
• 1788 – W Danii zniesiono poddaństwo.
• 1789 – Deputowani stanu trzeciego francuskich Stanów Generalnych, po niewpuszczeniu ich na dotychczasową salę obrad, udali się do sali do gry w piłkę w Wersalu, gdzie złożyli przysięgę w nowo powołanej konstytuancie.
• 1791:
  • Rewolucja francuska: król Ludwik XVI wraz z rodziną podjęli w przebraniu mieszczan nieudaną próbę ucieczki do tradycyjnie rojalistycznej Lotaryngii.
  • Zakończono budowę katedry Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Puducherry (Pondicherry), ówczesnej stolicy francuskiej kolonii o tej samej nazwie w południowych Indiach.
• 1792 – Podczas demonstracji zorganizowanej w Paryżu przez żyrondystów tłum wtargnął do siedziby króla Ludwika XVI, który wraz z żoną Marią Antoniną został znieważony słownie oraz zmuszony do założenia czapki frygijskiej.
• 1798 – Rewolucja irlandzka: zwycięstwo Brytyjczyków nad powstańcami irlandzkimi w bitwie pod Foulksmills.
• 1810 – Szwedzki arystokrata i faworyt królowej Marii Antoniny Hans Axel von Fersen został zlinczowany na ulicy w Sztokholmie przez tłum przekonany, że otruł on duńskiego następcę tronu.
• 1819 – Amerykański statek „Savannah” przypłynął do Liverpoolu kończąc jako pierwszy parowiec rejs transatlantycki.
• 1837 – Wiktoria Hanowerska wstąpiła na tron brytyjski.
• 1847 – Papież Pius IX zatwierdził stowarzyszenie Dzieci Maryi.
• 1848 – Papież Pius IX erygował diecezję Wellington na Nowej Zelandii.
• 1856 – Karol III Grimaldi został księciem Monako.
• 1862 – Zginął w zamachu premier Rumunii Barbu Catargiu.
• 1863 – Wirginia Zachodnia jako 35. stan dołączyła do Unii.
• 1866:
  • Bettino Ricasoli został po raz drugi premierem Włoch.
  • Wojna prusko-austriacka: Włochy, w ramach wywiązania się z sojuszu z Prusami, wypowiedziały wojnę Austrii.
• 1867 – Rozegrano pierwszy udokumentowany mecz piłkarski w Argentynie.
• 1870 – Podpisano pakt pokojowy kończący wojnę paragwajską.
• 1890 – W amerykańskim miesięczniku „Lippincott’s Monthly Magazine” ukazała się pierwsza wersja powieści Portret Doriana Graya Oscara Wilde’a.
• 1895:
  • Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (404) Arsinoë.
  • Z połączenia Salwadoru, Nikaragui i Hondurasu powstała Republika Środkowoamerykańska.
• 1900 – W trakcie powstania bokserów w Pekinie został zamordowany niemiecki ambasador Clemens von Ketteler.
• 1904 – Powstała Międzynarodowa Federacja Samochodowa (FIA).
• 1908 – Założono słowacki klub piłkarski MŠK Žilina.
• 1911 – W Leeds i sąsiednim Bradford uruchomiono pierwsze w Wielkiej Brytanii systemy trolejbusowe.
• 1913 – 30-letni bezrobotny nauczyciel Heinz Schmidt (uznany później za niepoczytalnego) wtargnął do katolickiej szkoły w Bremie i otworzył ogień do uczniów i personelu, zabijając 5 uczennic (z czego jedna zginęła spadając ze schodów, a kolejna zmarła później w szpitalu) i raniąc 23 osoby, po czym został obezwładniony i przekazany policji.
• 1914 – W stoczni w Hamburgu zwodowano największy do tej pory statek pasażerski SS „Bismarck“.
• 1928:
  • Serbski poseł Narodowej Partii Radykalnej Puniša Račić zastrzelił w gmachu Skupsztiny w Belgradzie dwóch posłów Chorwackiej Partii Chłopskiej i ciężko ranił jej przywódcę Stjepana Radicia, który z powodu odniesionych obrażeń zmarł 8 sierpnia.
  • Założono hiszpański klub piłkarski Real Valladolid.
• 1929 – Na cmentarzu w syryjskim Aleppo dokonano ekshumacji szczątków gen. Józefa Bema, skąd następnie przewieziono je do Tarnowa.
• 1930 – Isma’il Sidki został premierem Egiptu.
• 1931:
  • Karl Buresch został kanclerzem Austrii.
  • Wielki kryzys: prezydent Herbert Hoover przedstawił plan rocznego moratorium na spłatę niemieckich reparacji wojennych krajom zadłużonym w stosunku do USA.
• 1932 – Rozpoczęły się negocjacje w sprawie utworzenia holendersko-belgijsko-luksemburskiej unii celnej (Beneluks).
• 1932 – W Nowym Jorku odbyła się parada na cześć Amelii Earhart, która miesiąc wcześniej, jako pierwsza kobieta, przeleciała samotnie samolotem przez Atlantyk.
• 1933 – Premier Syjamu Phraya Manopakornnitithada został obalony w wojskowym zamachu stanu.
• 1937 – Walerij Czkałow, Gieorgij Bajdukow i Aleksandr Bielakow na samolocie Tupolew ANT-25 zakończyli rekordowy przelot (bez międzylądowania) z Moskwy do Vancouver koło Portland w Oregonie trasą nad Biegunem Północnym (8811 km).
• 1940 – Kampania francuska: 53 francuskich jeńców pochodzenia afrykańskiego z 25. pułku tyralierów senegalskich zostało rozstrzelanych przez Niemców na polu między gminami Chasselay i Les Chères koło Lyonu; ponad 13 tys. walczących po stronie francuskiej polskich żołnierzy z 2. Dywizji Strzelców Pieszych przedostało się do Szwajcarii, gdzie zostali internowani i wysłani do pracy – wybudowali m.in. 450 km dróg, 63 mosty oraz 10 km kanałów, wydobyli 70 tys. ton rudy żelaza i 7 tys. ton węgla;
• 1941:
  • U wybrzeża New Hampshire zatonął w czasie próby zanurzenia okręt podwodny USS O-9 wraz z 33-osobową załogą.
  • W nocy z 20 na 21 czerwca w Samarkandzie radzieccy archeolodzy otwarli grobowiec z zabalsamowanym ciałem Timura Chromego.
• 1943:
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-388 wraz z 47-osobową załogą został zatopiony bombami głębinowymi u wybrzeży Grenlandii przez amerykańską łódź latającą Consolidated PBY Catalina.
  • W Detroit w stanie Michigan rozpoczęły się trzydniowe zamieszki na tle rasowym, w trakcie których zginęły 34 osoby, a 433 zostały ranne.
  • Wojna na Pacyfiku: rozpoczęła się bitwa o Nową Georgię na Wyspach Salomona.
• 1944
  • Wojna na Pacyfiku: zwycięstwo floty amerykańskiej w bitwie na Morzu Filipińskim.
  • Niemcy wystrzeliły rakietę MW 18014, pierwszy stworzony przez człowieka obiekt, który dotarł w przestrzeń kosmiczną.
• 1948 – W zamachu bombowym w Kairze zginęło 22 Żydów, a 41 zostało rannych.
• 1949 – Prezydent USA Harry Truman podpisał ustawę o Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA).
• 1951 – Dokonano oblotu eksperymentalnego amerykańskiego samolotu o zmiennej geometrii skrzydeł Bell X-5.
• 1954 – Otwarto Most Przyjaźni na granicy bułgarsko-rumuńskiej na Dunaju.
• 1955 – Całkowite zaćmienie Słońca widoczne na Oceanie Indyjskim, Sri Lance, w południowo-wschodniej Azji, na Filipinach i Pacyfiku.
• 1956:
  • Dokonano oblotu radzieckiego samolotu-amfibii Be-10.
  • W katastrofie lecącego z Nowego Jorku do Caracas należącego do Linea Aeropostal Venezolana samolotu Lockheed L-1049 Super Conatellation zginęły 74 osoby (64 pasażerów i 10 członków załogi).
• 1957 – Ali Dżaudat al-Ajjubi został po raz trzeci premierem Iraku.
• 1958 – Dokonano oblotu brytyjskiego wojskowego śmigłowca wielozadaniowego Westland Wessex.
• 1960 – Federacja Mali rozpadła się na dwa niezależne państwa – Mali i Senegal.
• 1963 – USA i ZSRR podpisały w Genewie umowę o zainstalowaniu tzw. „gorącej linii”.
• 1964 – 57 osób zginęło w katastrofie samolotu Curtiss C-46 Commando na Tajwanie.
• 1966:
  • Kanada zawarła z ZSRR umowę na dostawę 9 mln ton pszenicy.
  • Prezydent Francji Charles de Gaulle przybył z wizytą do Moskwy.
• 1969:
  • Georges Pompidou został prezydentem Francji.
  • W Hamburgu odbyła się prapremiera opery Diabły z Loudun Krzysztofa Pendereckiego.
• 1970 – Amerykanin Dave Kunst wyruszył z Waseca w Minnesocie w pierwszą zakończoną sukcesem pieszą wyprawę dookoła świata.
• 1972 – Założono klub piłkarski FC Amsterdam.
• 1973 – Były prezydent Argentyny Juan Perón wrócił do kraju po 18 latach wygnania. Na lotnisku w Buenos Aires po jego przylocie doszło do zamieszek, w wyniku których zginęło kilkanaście osób.
• 1974 – Premiera filmu kryminalnego Chinatown w reżyserii Romana Polańskiego.
• 1975 – Premiera horroru Szczęki w reżyserii Stevena Spielberga.
• 1976 – W rozegranym w Belgradzie finale V Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Czechosłowacja, po meczu zakończonym w normalnym czasie i po dogrywce wynikiem 2:2, pokonała w rzutach karnych RFN 5:3.
• 1977 – Menachem Begin został premierem Izraela.
• 1979 – Godfrey Binaisa został prezydentem Ugandy.
• 1980 – Premiera filmu przygodowego Błękitna laguna w reżyserii Randala Kleisera.
• 1982 – Wojska brytyjskie odzyskały Sandwich Południowy. Wojna o Falklandy-Malwiny została formalnie zakończona.
• 1985 – 8 osób, w tym członek parlamentu, zginęło w serii zamachów bombowych przeprowadzonych przez komunistycznych partyzantów w Katmandu i innych miastach Nepalu.
• 1990 – Uzbekistan ogłosił deklarację suwerenności.
• 1991 – Niemiecki Bundestag przewagą 18 głosów zatwierdził przeniesienie stolicy kraju z Bonn do Berlina.
• 1992 – W Estonii korona zastąpiła rubla radzieckiego.
• 1994 – 26 osób zginęło w zamachu bombowym na Sanktuarium Imama Rezy w irańskim Meszhedzie.
• 1996 – Rozpoczęła się misja STS-78 wahadłowca Columbia.
• 1997 – Nacagijn Bagabandi został prezydentem Mongolii.
• 2001 – Pervez Musharraf został prezydentem Pakistanu.
• 2005 – Vicente Fox jako pierwszy prezydent Meksyku od czasu rozpadu ZSRR przybył z wizytą do Moskwy.
• 2006 – Polska pokonała w Hanowerze Kostarykę 2:1 w swym trzecim meczu grupowym na piłkarskich Mistrzostwach Świata w Niemczech, lecz nie awansowała do kolejnej rundy.
• 2009 – 78 osób zginęło, a 250 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w Tazie (Irak).
• 2010:
  • Juan Manuel Santos wygrał w II turze wybory prezydenckie w Kolumbii.
  • W węgierskiej miejscowości Rákóczifalva spadł deszcz żab.
• 2011 – Lecący z Moskwy do Pietrozawodska samolot Tu-134 linii RusAir rozbił się podczas podchodzenia do lądowania, w wyniku czego zginęło 45 osób, a 5 zostało rannych.
• 2012 – Andonis Samaras został premierem Grecji.
• 2018 – Mamuka Bachtadze został premierem Gruzji.
• 2020 – W Wierchojańsku odnotowano rekordową za kołem podbiegunowym temperaturę 38 °C.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy