Oskar Sosnowski
Oskar Wiktor Sosnowski (ur. 6 listopada 1880 w Petersburgu, zm. 1939 w Warszawie) – polski architekt i konserwator zabytków.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | architekt |
Narodowość | polska |
Odznaczenia | |
Życiorys
W 1903 ukończył studia w Instytucie Politechnicznym w Warszawie. Po studiach pracował w wydziale budowlanym kolei warszawsko-wiedeńskiej. Pracował także u Józefa Piusa Dziekońskiego. W 1914 został profesorem zwyczajnym Politechniki Lwowskiej, zaś w 1919 Politechniki Warszawskiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[1]. Był kierownikiem wydziału w Ministerstwie Spraw Polskich Ukraińskiej Republiki Ludowej[1].
W swoich projektach nawiązywał do form historycznych, stosując jednak nowe materiały, jak na przykład żelbet. W projekcie osiedla Miasto-Ogród Czerniaków po raz pierwszy zastosował formę urbanistyczną, znaną jako okolnica.
W 1922 był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Urbanistów Polskich. W 1929 założył Zakład Architektury Polskiej na Politechnice Warszawskiej.
Po wybuchu II wojny światowej w trakcie obrony Warszawy osobiście czuwał nad bezpieczeństwem gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej przy ul. Koszykowej 55, na podwórzu którego w dniu 24 września 1939 podczas bombardowania został trafiony odłamkiem, wskutek czego utracił obie nogi, po czym zmarł 4 października 1939[2]. Według A. Kunerta zmarł na zakażenie krwi po zmiażdżeniu nogi podczas ratowania zbiorów zbombardowanego gmachu WA PW[1]. Prowizorycznie został pochowany na dziedzińcu Wydziału Architektury PW[3]. W późniejszym czasie jego szczątki zostały pochowane w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 88-6-20/21)[4] w Warszawie, gdzie inskrypcja podała, iż poległ 24 września 1939[5]. Według innego źródła zmarł 28 września 1939[6].
Życie prywatne
Jego dwaj synowie zginęli w powstaniu warszawskim[1].
Wybrane prace
- współautorstwo kamienicy Bałabanów we Lwowie (1908),
- kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie (1911–1923)
- kościół św. Agnieszki w Goniądzu (1924)
- kościół św. Rocha w Białymstoku (1927–1939)
- Kościół pw. Świętego Andrzeja Boboli w Białymstoku (1937–1938)
- kościół św. Michała Archanioła na Bronowicach w Lublinie (1930–1938)
- przebudowa z regotycyzacją Fary Witoldowej w Grodnie (1924–1934)
- kościoły w Orłowie, Grudziądzu, Chlewiskach i Chotczy Dolnej
- otoczenie pomnika Fryderyka Chopina w Warszawie (cokół oraz basen)
- kościół Świętej Trójcy w Fałkowie (1920–1948)
Publikacje
- Powstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na obszarze wielkiej Warszawy (1930)
- Dzieje budownictwa w Polsce (nieukończone, t. 1 opublikowany przez PWN w 1964)
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[7]
Upamiętnienie
- Tablica pamiątkowa w miejscu śmierci, na podwórzu gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej przy ul. Koszykowej 55, odsłonięta w 1979[8].
- W 1975 jego imieniem nazwano ulicę w obecnej dzielnicy Ursynów w Warszawie[9].
- W 2012 jego imieniem nazwano ulicę w Białymstoku[10].
Przypisy
Bibliografia
- Maria Brykowska, Sosnowski Oskar, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8
- Oskar Sosnowski. sowa.website.pl. [dostęp 2016-06-13]. (pol.).