Pál Schmitt

Rodzina i wykształcenie

Jego dziadek osiedlił się na Węgrzech pod koniec XIX wieku, dokąd wyemigrował z Ettlingen; zajmował się handlem winem. Jego ojciec był lekarzem, matka zajmowała się domem. W młodości Pál Schmitt pobierał lekcje języka francuskiego i gry na pianinie^[2].

W 1965 ukończył ekonomię na Uniwersytecie Korwina w Budapeszcie. Doktoryzował się w 1992 w zakresie wychowania fizycznego na Akademii Wychowania Fizycznego w Budapeszcie^[3]. W 2012 po wykryciu plagiatu stopień doktora został mu odebrany^[4].

Kariera sportowa i działalność społeczna

Szermierkę trenował w budapeszteńskim klubie sportowym MTK. Zdobył złoty medal olimpijski w drużynowym konkursie szpady na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 oraz na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972^[3]. Startował także na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1976. Wywalczył nadto siedem medali mistrzostw świata w drużynie.

W latach 1965–1980 pracował jako dyrektor w sieci hoteli Hungaro, m.in. był dyrektorem renomowanego hotelu Astoria w centrum Budapesztu^[2]. Po zakończeniu występów szermierczych działał w strukturach związków sportowych i olimpijskich. W 1981 został dyrektorem Stadionu Narodowego, a w 1983 wicedyrektorem Narodowego Biura Wychowania Fizycznego i Sportu. W 1983 wszedł w skład Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). W latach 1983–1989 zajmował stanowisko sekretarza generalnego Węgierskiego Komitetu Olimpijskiego. Od 1989 do 2010 był jego przewodniczącym^[3][5].

W strukturach MKOl pełnił funkcje wiceprzewodniczącego komisji zawodniczej oraz przewodniczącego komisji sportu i środowiska. Był członkiem zarządu komitetu (1991–1999) i jego wiceprzewodniczącym (1994–1999). W latach 1999–2007 był przewodniczącym World Olympians Association^[3].

Działalność polityczna

W latach 90. rozpoczął działalność polityczną. Był ambasadorem Węgier w Hiszpanii (1993–1997) oraz Szwajcarii (1999–2002)^[3]. W 1998, jako kandydat niezależny, wziął udział w wyborach na urząd burmistrza Budapesztu. Przegrał jednak z Gáborem Demszkym, zdobywając 36% głosów poparcia^[2].

Wstąpił do prawicowego Fideszu, obejmując w 2003 funkcję wiceprzewodniczącego partii. W 2004 i 2009 z listy tego ugrupowania był wybierany do Parlamentu Europejskiego. Mandat objął 20 lipca 2004. Był członkiem biura Europejskiej Partii Ludowej. Od lipca 2004 do lipca 2009 zajmował stanowisko wiceprzewodniczącego Komisji Kultury i Edukacji w PE. Od września 2004 do lipca 2009 stał na czele Delegacji do Wspólnego Komitetu Parlamentarnego UE-Chorwacja. 14 lipca 2009 wybrano go na wiceprzewodniczącego PE. 13 maja 2010 odszedł z PE w związku z uzyskaniem w wyborach krajowych mandatu posła do Zgromadzenia Narodowego^[6]. 14 maja 2010 został wybrany na przewodniczącego krajowego parlamentu^[7].

23 czerwca 2010 premier Viktor Orbán ogłosił Pála Schmitta kandydatem Fideszu na urząd prezydenta Węgier w pośrednich wyborach prezydenckich^[8]. Poparła go także sojusznicza Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa. 29 czerwca 2010 Zgromadzenie Narodowe wybrało go na to stanowisko, które objął po zakończeniu kadencji László Sólyoma upływającej 5 sierpnia 2010^[9]. W głosowaniu uzyskał 263 głosy, jego konkurent András Balogh – 59^[10].

6 sierpnia 2010 został zaprzysiężony na urząd prezydenta. Do swoich priorytetów zaliczył działania na rzecz rozwoju gospodarki i tworzenia miejsc pracy, poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz wspierania rodaków z państw ościennych. Zadeklarował, iż pragnie pełnić rolę równoważącą między różnymi partiami politycznymi i grupami społecznymi, podkreślając znaczenie jedności narodowej^[5][11].

2 kwietnia 2012 podał się do dymisji w związku ze sprawą plagiatu swojej pracy doktorskiej. Według danych agencji prasowych 197 z 215 stron jego pracy było wiernym tłumaczeniem pracy bułgarskiego oraz niemieckiego naukowca. 29 marca 2012 Uniwersytet Semmelweisa w Budapeszcie (będący następcą akademii, na której Pál Schmitt się doktoryzował) pozbawił go z tego powodu stopnia doktora. Prezydent tłumaczył się, że pracę tę pisał w 1992 „zgodnie ze swą najlepszą wiedzą”. Jego rezygnacji domagała się opozycja oraz część mediów i obywateli, którzy demonstrowali w tym celu w Budapeszcie. Premier Viktor Orbán decyzję tę pozostawiał w gestii samego prezydenta. Pál Schmitt, który kilka dni wcześniej wykluczał rezygnację, swoje ostateczne stanowisko uzasadnił kontrowersjami i podziałami, jakie sprawa plagiatu wywołała w społeczeństwie^[12][13]. Obowiązki głowy państwa przejął przewodniczący Zgromadzenia Narodowego László Kövér.

Jest żonaty, ma trzy córki. Żonę, Katalin Makray, srebrną medalistkę w gimnastyce na XVIII Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964, poznał w czasie zgrupowania sportowego w miejscowości Tata^[2].

Meksyk 1968

• szpada drużynowo – złoto^[1]

Monachium 1972

• szpada drużynowo – złoto^[1]
• szpada indywidualnie – ćwierćfinały^[1]

Montreal 1976

• szpada drużynowo – 4. miejsce^[1]

• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (z urzędu, 2010)
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2001)^[14]