Pala Alpitour
Palasport Olimpico, oficjalnie pod nazwą handlową Pala Alpitour, skrótowo oraz podczas wydarzeń zakazujących nazw sponsorskich PalaOlimpico, również nazywana PalaIsozaki od nazwiska architekta – hala sportowo-widowiskowa ulokowana we włoskim Turynie. Obiekt został otwarty 13 grudnia 2005. Znajduje się kilka metrów na wschód od Stadionu Olimpijskiego. Podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2006 odbywały się tutaj spotkania w ramach turnieju hokejowego[1]. Na trybunach może pomieścić się 12 350 widzów podczas meczów hokeja na lodzie i jest największą halą sportową we Włoszech[2]. Koszt budowy obiektu wyniósł 87 milionów euro. Właścicielem hali jest miasto Turyn.
 | |
| Przydomek: Palasport Olimpico, PalaOlimpico, PalaIsozaki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Adres | |
| Otwarta | 13 grudnia 2005 |
| Architekt | Arata Isozaki, Pier Paolo Maggiora, Marco Brizio |
| Właściciel | miasto Turyn |
| Operator | Parcolimpico S.r.l. |
| Liczba miejsc | |
| Siedzących (w sumie) | 12 350 |
| Całkowita | 15 657 |
Położenie na mapie Turynu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Piemontu  | |
 45°02′30″N 7°39′08″E/45,041667 7,652222 | |
| Strona internetowa | |
Od momentu otwarcia Pala Alpitour stała się jedną z najczęściej rezerwowanych hal we Włoszech na koncerty na dużą skalę. Jest to również największe miejsce w kraju do tego typu wydarzeń, z dozwoloną maksymalną liczbą miejsc ustaloną na 15 657 miejsc na koncerty ze sceną centralną i 13 347 miejsc na koncerty ze sceną końcową[2].
Konstrukcja
Projekt budynku był wybrany poprzez międzynarodowy konkurs, który wygrał zespół kierowany przez architekta Arata Isozaki z Tokio[3]. Projekt opracowała firma Archa S.P.A[3]. Hala została zaprojektowana wraz z włoskim architektem Pier Paolo Maggiora i jest częścią większego kompleksu sportowego, który jest znany jako Centralny Kompartment Stadionów Olimpijskich, a także obejmuje halę pływacką i plac apelowy.
Zewnętrzna część futurystycznego budynku ma prostokątną strukturę ze stali nierdzewnej i szkła pokrytą powłoką kartezjańską. Arena jest elastyczna w swojej wewnętrznej strukturze oraz w układzie trybun, dzięki nowoczesnemu systemowi trybun ruchomych i wysuwanych, a także opcji tymczasowego podestu ruchomego[3]. Akustykę konstrukcji można również dostosować.
Palasport Olimpico został zaprojektowany do organizowania wielu różnych rodzajów wydarzeń po Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2006[3]. Arena może gościć wydarzenia, takie jak np. hokej na lodzie, lekkoatletyka, a także koncerty, konwencje, wystawy, imprezy, parady, pokazy, spotkania religijne.
Wydarzenia na obiekcie
Sportowe
- Hala służyła jako jeden z obiektów, w których odbywały się mecza hokeja na lodzie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2006, w tym finały.
- W koszykówce Pala Alpitour była m.in. gospodarzem finałowego etapu EuroCup Basketball 2008–09. Palasport miał być gospodarzem finałowej czwórki Euroligi sezonu 2010-11, ale impreza została przeniesiona do Palau Sant Jordi w Barcelonie[4]. Hala była jednym z trzech głównych miejsc rozgrywania Światowych Olimpijskich Turniejów Kwalifikacyjnych Mężczyzn FIBA 2016, które odbyły się we Włoszech, na Filipinach i w Serbii w dniach 4–10 lipca 2016[5][6].
- Zawody mieszanych sztuk walki Bellator 152 i Bellator 176 odbyły się w Pala Alpitour. Na miejscu odbyła się również trzecia i ostatnia runda Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2018[7].
- W latach 2021–2025 Pala Alpitour jest gospodarzem tenisowych ATP Finals – jest to pierwszy raz w historii, w którym Włochy będą gospodarzem turnieju[8].
Koncerty i wydarzenia muzyczne
- Pala Alpitour jest jedną z głównych lokalizacji wydarzeń muzycznych we Włoszech. Na arenie występowali artyści tacy jak Bob Dylan, Madonna, Rihanna, U2, Florence and the Machine, 5 Seconds of Summer, Lana Del Rey, Ariana Grande, Shakira, Renato Zero, Tiziano Ferro, Il Volo czy Marco Mengoni.
- 8 października 2021 r. Europejska Unia Nadawców (EBU) i włoski nadawca RAI ogłosili, że obiekt będzie gościł 66. Konkurs Piosenki Eurowizji, po zwycięstwie Włoch w konkursie w 2021 w Rotterdamie[9]. Półfinały konkursu odbyły się 10 i 12 maja, a finał 14 maja 2022 roku. Był to trzeci konkurs zorganizowany we Włoszech, po konkursie w 1965 zorganizowanym w Neapolu, oraz konkursie w 1991 zorganizowanym w Rzymie[9].