Sangiran
Sangiran – stanowisko paleoantropologiczne na Jawie (prowincja Jawa Środkowa), jedno z najbardziej znaczących stanowisk skamieniałości szczątków człowiekowatych na świecie.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | III, VI |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1996 |
Położenie na mapie Indonezji  | |
 7°24′01,08″S 110°49′00,12″E/-7,400300 110,816700 | |
![Sangiran – stanowisko antropologiczne praczłowieka[1]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png){kind=small}
W latach 1934–1942 Gustav von Koenigswald (1902–1982) prowadził prace, później kontynuowane m.in. przez Sastrohamidjojo Sartono i Teuku Jacoba (1929–2007), które zaowocowały odkryciem wielu skamieniałych szczątków człowiekowatych. Znaleziono tu szczątki Homo erectus (oznaczone jako Sangiran 27 i Sangiran 31) datowane na 1,6 mln lat oraz megantropa (Meganthropus).
W 1996 roku stanowisko Sangiran zostało wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Opis
Stanowisko paleoantropologiczne Sangiran znajduje się ok. 15 km na północ od miasta Solo w Jawie Środkowej[2][3]. Sangiran obejmuje obszar 5,600 ha[2] na terenie czterech kecamatanów: Gemolong, Kalijambe i Plupuh (w kabupatenie Sragen) oraz Gondangrejo (w kabupatenie Karanganyar)[3].
Geologicznie jest to kopuła z materiałem od późnego i środkowego pliocenu do czasów obecnych obejmującym okres 2,4 miliona lat[2].
Obszar, zamieszkały przez ostatnie 1,5 miliona lat, jest jednym z najbardziej znaczących stanowisk dla badań nad antropogenezą[2][3]. W latach 1889–2003 na terenie Indonezji odkryto 197 szczątków człowiekowatych, z czego 152 w Sangiran[4]. Znaleziono tu 60 skamieniałych szczątków Homo erectus, co stanowi ponad 50% wszystkich odkryć szczątków tych człowiekowatych na świecie[5]. Szczątki Homo erectus oznaczone jako Sangiran 27 i Sangiran 31 datowane są na 1,6 mln lat[6][7].
Znaleziono tu również wiele pozostałości narzędzi kamiennych sprzed 800 tys. lat z okresu paleolitu, m.in. narzędzia otoczakowe i rozłupce wykonane z chalcedonu i jaspisu[8].
W 1996 roku stanowisko Sangiran zostało wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO[2].
Historia odkryć
.jpg)
.jpg)
Pierwsza wyprawa do Sangiran miała miejsce w 1893 roku pod przewodnictwem holenderskiego antropologa Eugène’a Dubois (1858–1940), który dwa lata wcześniej odkrył szczątki Homo erectus w pobliskim Trinil[9][10].
W 1934 roku w wiosce Ngebung niemiecko-holenderski antropolog Gustav von Koenigswald odkrył narzędzia z paleolitu[8], co zainspirowało go do dalszych prac w regionie (1936–1941), które zaowocowały odkryciami kolejnych szczątków Homo erectus oraz megantropa[9]. W 1937 roku von Koenigswald odkrył część czaszki Homo erectus, oznaczoną jako Sangiran 2[7]. W 1939 – części czaszki, oznaczone jako Sangiran 4, holotyp Pithecantropus dubius, a w 1941 roku holotyp Meganthropus palaeojavanicus (Sangiran 6)[7].
Kolejne badania paleoantropologiczne i geologiczne przeprowadzono w latach 60. XX wieku[8]. W 1969 roku indonezyjski badacz Sastrohamidjojo Sartono znalazł prawie kompletną czaszkę Homo erectus, znalezisko oznaczono Sangiran 17[11].
W 1977 roku Gadjah Mada University z Yogyakarty założył tu ośrodek badań paleoantropologicznych[8]. Kolejnych odkryć szczątków człowiekowatych dokonali w 1989 roku naukowcy indonezyjscy i francuscy z paryskiego Musée de l’Homme[8]. W 1988 roku założono tu muzeum, a prace badawcze są nadal kontynuowane[8].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- UNESCO: Sangiran Early Man Site (UNESCO/NHK). [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).