Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna
Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna (bardziej precyzyjnie spółgłoska zwarto-szczelinowa sycząca zadziąsłowa dźwięczna) – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [d3] lub z łącznikiem [d͡3] (dawniej [ʤ]). W niektórych opracowaniach można spotkać się również z transkrypcją d̠3
Numer IPA | 104 135 |
---|---|
d3 | |
Jednostka znakowa | d3 |
Unikod | U+0064 U+0033 |
UTF-8 (hex) | 64 33 |
ʤ | |
Jednostka znakowa | ʤ |
Unikod | U+02a4 |
UTF-8 (hex) | ca a4 |
Inne systemy | |
X-SAMPA | dZ lub d_rZ |
Kirshenbaum | dZ |
Przykład | |
informacje • pomoc | |
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
- koniuszek języka i jego brzeżek kontaktują się z miejscem tuż za górnymi dziąsłami – jest to spółgłoska zadziąsłowa
- Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przejścia bezpośrednio, bez plozji, do spółgłoski [3]
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
Warianty
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mowa wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ʤʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mowa o spółgłosce welaryzowanej: [ʤˠ]
- napięcie mięśni gardła – mowa o spółgłosce faryngalizowanej [ʤˁ]
- zaokrąglenie warg, mowa wtedy o spółgłosce labializowanej [ʤʷ]
Przykłady
- w języku polskim: liczba [ˈliʤba]
- w języku albańskim: xham [ʤam] „szkło”
- w języku angielskim: joy [ʤɔɪ] „radość”
- w języku kirgiskim: жаман [ʤaman] „zły”
- w języku włoskim: gemma [ˈʤɛmːa] „klejnot”
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaSpecjalna:SzukajLiga Mistrzów UEFAFacebookKotyninaYouTubeSzczepan TwardochIzabela BodnarJadwiga StaniszkisWho put Bella in the Wych Elm?Jacek ProtasiewiczPolskaDubajCarlo AncelottiReal MadrytLiga Mistrzów UEFA (2023/2024)Ninja Warrior PolskaIranKatarzyna KotulaFallout (seria)IzraelStanisław DerehajłoAndrij Łunin17 kwietniaKlaudiusz ŠevkovićRobert MazurekBrama (ryba)Zmarli w kwietniu 2024Czarny RomanII wojna światowaPep GuardiolaAdolf HitlerFentanylŁukasz GibałaCzernihówRobert LewandowskiPokolenie ZWarszawaXHamster