Wacław Aleksander Lachman
Wacław Aleksander Lachman (ur. 19 grudnia 1880 w Płocku, zm. 16 października 1963 w Warszawie) – kompozytor, dyrygent, pedagog, autor podręczników i śpiewników, animator życia muzycznego, zasłużony dla muzyki chóralnej w Polsce, także bardzo aktywny społecznik i patriota.
 Wacław Lachman (1938) | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 grudnia 1880 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | 16 października 1963 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
    | |
Życiorys
Pochodził z rodziny o wieloletnich tradycjach muzycznych. Był synem Mirosława, muzyka, kapelmistrza miejscowej orkiestry wojskowej, i Anny z Konwickich. Działalność muzyczną zaczął wcześnie, już w czasie nauki w Gimnazjum Gubernialnym w Płocku, gdzie dyrygował założonym przez siebie chórem szkolnym, znanym później jako Płocka Drużyna Śpiewacza, dla którego już wtedy opracowywał i komponował utwory.
W Warszawie studiował w Konserwatorium Warszawskim w klasie Zygmunta Noskowskiego. W czasie studiów założył kolejny chór – składający się ze studentów uczelni. Utworzył również w tym czasie Polski Związek Młodzieży Muzycznej, któremu prezesował. Równolegle śpiewał w chórze Filharmonii. W 1909 r. ukończył studia dyplomem z kompozycji.
W 1906 r. w Warszawie założył Chór Lachmana, który zyskał później sławę jako Harfa (kierował nim do 1963 r.). M.in. z chórem tym wystąpił ok. 300 razy w czasie okupacji hitlerowskiej, głównie w kościołach, z repertuarem patriotycznym. Brał udział w powstaniu warszawskim.
Dyrygował również licznymi innymi chórami warszawskimi, w tym chórem Filharmonii Warszawskiej oraz chórem Opery Warszawskiej. Ze swoimi chórami wyjeżdżał na tournée do Francji, Belgii i Moskwy, zdobywając wszędzie aplauz publiczności. Wykładał też w stołecznych liceach, w tym w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, gdzie uczył śpiewu i prowadził chór[1][2].
Od 1932 r. zajmował stanowisko naczelnego dyrygenta Zjednoczenia Związków Śpiewaczych i Instrumentalnych RP. Honorowy obywatel miasta Płocka (tytuł nadano w 1934 r. podczas uroczystego pobytu w tym mieście Lachmana wraz z jego Harfą). W 1938 r. otrzymał nagrodę muzyczną m. Warszawy.
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych-1-129)[3].
Twórczość
Jego dorobek kompozytorski to ponad 300 utworów, głównie na chór męski. Komponował pieśni, kantaty, msze oraz liczne opracowania muzyki ludowej.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 30 stycznia 1930[6], 8 maja 1951[7])
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[8]
Upamiętnienie
W trzecią rocznicę śmierci na ścianie zabytkowego domu przy pl. Obrońców Warszawy 1 w Płocku, zwanego obecnie „domem Lachmana”, w którym się urodził i mieszkał przez pierwsze 12 lat życia, umieszczono tablicę pamiątkową.
Kompozytor jest także patronem jednej z głównych ulic na płockim osiedlu Międzytorze oraz ulicy na warszawskim Ursynowie[9].
Pamiątkowa tablica ku jego czci znajduje się m.in. w Warszawie, na budynku przy ul. Marszałkowskiej 140.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Chór Lachmana – Harfa
- Wacław Lachman, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-08-18].